Żurawica 2023-05-15

Stacje kolejowe Żurawica oraz Żurawica Rozrządowa.

Współrzędne geograficzne: 49.821N 22.825E. Elewacja 210 – 243 m nad poziomem morza.

Miejscowość Żurawica.

Żurawica to jest miejscowość w Polsce w Województwie Podkarpackim, Powiat Przemyśl, Gmina Żurawica. Od południa miejscowość graniczy bezpośrednio z Przemyślem. Żurawica leży bezpośrednio na rzeczką Żurawianka, która jest lewym dopływem rzeki San. Historycznie miejscowość leży w Małopolsce. W II Rzeczypospolitej Polskiej (1918 – 1939) wieś leżała w powiecie przemyskim w województwie lwowskim. W okresie 1945 – 1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj wielu Polaków. W okresie 1975 – 1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa przemyskiego. W 2015 roku, miejscowość liczyła około 4 500 mieszkańców.

Miejscowość Żurawica jest znana z jednostek wojskowych (wojska pancerne) oraz z dużego węzła kolejowego. Obecnie (2023 rok) stacjonuje tutaj 1. Batalion Czołgów imieniem pułkownika Józefa Koczwary.

Węzeł kolejowy Żurawica.

Węzeł kolejowy jest położony na linii kolejowej Nr 91 Kraków – Medyka (Linia kolejowa E30) i dalej na Ukrainę do Lwowa.

Węzeł kolejowy składa się z dwóch stacji kolejowych; Żurawica oraz Żurawica Rozrządowa. Stacje wchodzą w skład kompleksu przeładunkowego, obecnie pomiędzy Polską (Unią Europejską), a Ukrainą. Zarówno stacja Żurawica jak i Żurawica Rozrządowa obsługują także ruch pasażerski. Są tutaj Przystanki Osobowe. W 2018 roku, obie stacje obsługiwały do 150 pasażerów w ciągu doby. Zatrzymują się tutaj pociągi osobowe do Przemyśla, Jarosławia, Przeworska, Rzeszowa, Dębicy, Tarnowa. Ruch osobowy obsługują pociągi przewoźników – Koleje Podkarpackie oraz PolRegio.

Stacja kolejowa Żurawica.

Stacja Żurawica została otwarta w 1860 roku, w trakcie budowy linii kolejowej Kraków – Lwów, w czasie kiedy Polska była pod zaborami. Stacja cały czas nosiła nazwę Żurawica, za wyjątkiem okresu 1939 – 1944, kiedy nazywano ją „Zurawica”, bo okupanci nie potrafili wypowiedzieć głoski „Ż”.

Stacja kolejowa Żurawica, w ruchu osobowym nosi nazwę Żurawica Osobowa. Budynek dworcowy znajduje się przy ulicy Dworcowa. Peron 1 posiada tylko jedną krawędź peronową. Na stacji nie ma tunelu dla podróżnych lub pomostu nad torami. Osoby przechodzą ryzykownie przez sześć torów z peronu do ulicy Bernarda Wapowskiego. W 2021 roku, podano informację, że zostanie zbudowane przejście podziemne dla podróżnych i mieszkańców. Inwestycja ma powstać w związku z modernizacją przystanków kolejowych węzła kolejowego Żurawica – Przemyśl – Medyka. Na Podkarpaciu, Rządowy Program Przystankowy (do 2025 roku), obejmuje 9 inwestycji: Przemyśl, Hurko, Medyka, Żurawica, Ropczyce, Strzyżów, Mielec, Zaklików.

Przez stację Żurawica przebiega sześć torów, w tym dwa tory szerokie. Trzy normalne tory są zelektryfikowane. Na stacji, po południowo – wschodniej stronie jest duży plac ładunkowy z rampą. Rampa ma długość 280 m. W północno – wschodniej stacji, w ciągu ulicy Owocowa, znajduje się przejazd kolejowo – drogowy wyposażony w zapory (szlabany) w pobliżu nastawni Żurawica ŻRB.

Stacja Żurawica Rozrządowa.

Stacja została zbudowana przez germańców w 1941 roku, podczas przygotowań do ataku na braci moskali. Stacja otrzymała nazwę Zurawica Nord. Kiedy w 1944 roku, do Żurawicy doszedł front sowiecki, stacja została nazwana Zurawica Towarowa (pisana cyrylicą). W 1946 roku, PKP zmieniło nazwę stacji na Żurawica Rozrządowa.

Ruch osobowy jest obsługiwany przez wyspowy peron z dwiema krawędziami oraz peron jednokrawędziowy przy budynku dworca. Perony mają długość 200 m.

Stacja Żurawica Rozrządowa obsługuje głównie ruch towarowy. Na stacji są tory o rozstawie normalnym oraz tory o rozstawie szerokim. Tory po zachodniej stronie stacji są zelektryfikowane i tutaj przejeżdżają pociągi osobowe z/do Przemyśla. Znajduje się tutaj lokomotywownia i wiele elementów infrastruktury kolejowej dla przeładunku towarów. Głównie przeładowywano tutaj rudę żelaza importowana z CCCP. Pociągi i poszczególne wagony są głównie obsługiwane przez lokomotywy spalinowe typu SM48. W Żurawicy ma siedzibę PKP Cargo Terminale oraz Rozlewnia Paliw firmy ORLEN – Zagościniec.

Na stacji jest budynek dworcowy. Budynek jest niedostępny dla podróżnych. W budynku dworca jest placówka Straży Ochrony Kolei.

Równia stacyjna ma wymiary około 3 000 m x 400 m. Teren jest oświetlony latarniami. Równię stacyjną przecina pomost (przejście nadziemne) dla podróżnych i pracowników kolei, który ma długość około 300 m. Obecnie na stacji jest ponad 50 torów, o różnym przeznaczeniu, szerokości, zelektryfikowane lub nie. Znaczna część z tych torów jest nieużywana, z uwagi na mniejszą wymianę towarową przez granice, niż w czasach socjalistycznych.

Na stacji znajduje się nieużywana wieża wodna, która została zbudowana w 1941 roku. Wieża jest murowana z dwoma zbiornika, o przekroju eliptycznym. W północnej części stacji znajduje się Nastawnia Żurawica „ŻRA”. Nastawnia „ŻRB” znajduje się pomiędzy stacjami. Nastawnia „ŻRC” znajduje się na południe od stacji Żurawica.

Linie kolejowe.

Przez obie stacje przebiega linia kolejowa Nr 91 Kraków – Medyka. Jest to 235,889 km szlaku (Żurawica Rozrządowa), 237,631 km (Żurawica).

Linia kolejowa Nr 119 (1985 rok) Żurawica – Małkowice. Linia jest nieczynna i częściowo rozebrana. Na przejeździe w ulicy Bankowa są tory kolejowe i znaki „Krzyż św. Andrzeja”.

Linia kolejowa Nr 125 Żurawica – Małkowice, rozebrana linia szerokotorowa do punktu przeładunkowego Małkowice.

Linia kolejowa Nr 613 Żurawica – Hurko jest jednotorowa, normalnej szerokości, zelektryfikowana. Linia omija stację Przemyśl Główny. Linia przekracza rzekę San przez most kratownicowy, trzyczęściowy, który jest wsparty na kamiennych filarach. Równolegle jest drugi identyczny most na linii Nr 614.

Linia kolejowa Nr 614 Żurawica – Hurko jest jednotorowa, szerokotorowa, niezelektryfikowana. Biegnie równolegle z linią Nr 613. Linia jest używana przez pociągi towarowe z/do Ukrainy.

Na ternie węzła Żurawica jest kilkanaście bocznic kolejowych. Najważniejsze to są bocznice do PKN ORLEN oraz do Jednostki Wojskowej.

Opracował Karol Placha Hetman