Szczecinek 20-08-2024r.

Współrzędne geograficzne: 53.694N 16.706E. Elewacja 139 m (456 ft).

Miasto Szczecinek.

Szczecinek to jest miasto w Polsce, w Województwie Zachodniopomorskim, które jest stolicą powiatu szczecineckiego. Geograficznie Szczecinek leży na Pomorzu Zachodnim. Miasto leży na pograniczu Pojezierza Drawskiego i Pojezierza Szczecineckiego, położone pomiędzy trzema jeziorami: Trzesiecko, Wielimie i Wilczkowo. Miasto ma powierzchnię 48,48 km2, a elewacja wynosi 132-160 m. Populacja miasta wynosi 38 148 osób. Od 1978 roku, Szczecinek ma własny hejnał.

Historia miasta Szczecinek.

Szczecinek prawo lokacji otrzymał w 1310 roku, kiedy założył je książę Warcisława IV; książę wołogoski, słupsko-sławieński i rugijski (książę pomorski). W herbie miasto Szczecinek otrzymało czarnego książęcego gryfa na złotym polu (gryf kaszubski) odwróconego w prawo (według stron heraldycznych), oraz srebrną rybę, prawdopodobnie jesiotra, już w średniowieczu był łowiony w tutejszych jeziorach.

Na Wzgórzu Przemysława gród istniał od X wieku. Początkowo miasto nosiło nazwę Nowy Szczecin. Nazwa miasta Nowy Szczecin nawiązywała do Szczecina, stolicy księstwa pomorskiego, przed jego podziałem w 1295 roku. W XII wieku, o Polskie Pomorze zabiegał Bolesław Krzywousty. Od początku XIV wieku, Pomorze stało się celem ekspansji Brandenburgii. W efekcie nastąpiła zmiana dróg handlowych, co osłabiło pozycję Szczecinka. W 1368 roku, Księstwo zostało podzielone pomiędzy braci, co jeszcze bardziej osłabiło pozycję Szczecinka. Księstwo Szczecineckie przetrwało do 1390 roku. W czasach walk Polsko-krzyżackich na zamku w Szczecinku odbyły się dwa zjazdy książąt pomorskich (Gryfitów) i krzyżaków, które były wymierzone przeciw Polsce. Mimo zobowiązań, żaden książę pomorski nie wystąpił przeciw Polsce. Pomorze Zachodnie w XIV wiek, było podzielone na szereg małych księstw, z których każde prowadziło własną politykę. Gryfici lawirowali pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim, co nie zawsze przynosiło im porządny efekt. Mimo sojuszu krzyżacy często grabili tereny Pomorza. Ciężki jednak dla Ziemi Szczecineckiej okazał się najazd Wojsk Polskich, który miał miejsce w 1461 roku. Król Polski, Kazimierz Jagiellończyk, chcąc zmusić sprzymierzonego z zakonem krzyżackim, księcia Eryka Pomorskiego do zmiany polityki i jednoznacznego opowiedzenia się po stronie Polskiej, najechał na Szczecinek. Klęska zakonu krzyżackiego ustabilizowała sytuację na Pomorzu.

Od XVI wieku prusacy prowadzili kolonizację, która wypierała rdzennych mieszkańców Gryfitów. Miasto wielokrotnie nawiedzały pożary i zarazy. Od 1601 roku, w Szczecinku funkcjonowała Polska Szkoła, a miasto liczyło około 1 500 mieszkańców. W 1622 roku, było już gimnazjum, pierwsze na Pomorzu. Od 1637 roku, miasto znajdowało się pod panowaniem państwa brandenbursko-pruskiego, przekształconego w 1701 roku, w Królestwo Prus. XIX wiek, to okres ożywienia gospodarczego, nastąpił rozwój sukiennictwa, handlu zbożem, drewnem i węglem drzewnym. Koniec wojen napoleońskich przyniósł Szczecinkowi znaczne ożywienie gospodarcze i inwestycyjne. Dzięki przeprowadzonym wówczas w Prusach reformom, przekształcono ustrój państwa, stwarzając podwaliny do rozwoju gospodarki. Szczecinek był jednym z tych miast do których emigrowała ludność Polska z Poznania i Gdańska, szykanowana przez germańców. W 1900 roku, miasto liczyło około 10 000 mieszkańców, głównie Pomorzan (Kaszubów) oraz Polaków (dwujęzycznych).

Wybuch wielkiej wojny światowej (1914 rok) zapoczątkowany przez germańców spowodował odrodzenie się Rzeczypospolitej Polski. Polska stała się naturalną barierą między braćmi germanami i moskalami. W tych warunkach, Szczecinek stał się znanym ośrodkiem turystycznym, do którego przyjeżdżali gerameńcy ze Szczecina i Berlina. W 20-latach XX wieku, wokół Szczecinka germańcy zbudowali system obrony przeciw Polsce, który nazwano Wałem Pomorskim. We wrześniu 1939 roku, ze Szczecinka wyszło jedno z głównych uderzeń militarnych na Polskę.

W dniu 27 lutego 1945 roku, do Szczecinka weszły oddziały 32. Smoleńskiej Dywizji Kawalerii Gwardii – armii sowieckiej. Obecna nazwa miasta została administracyjnie zatwierdzona w dniu 7 maja 1946 roku. W czasach PRL odbudowano Zamek Książąt Pomorskich oraz świątynie. Rozwinął się także przemysł drzewny, meblarski i spożywczy. Przemiany społeczno gospodarcze (1989 rok) doprowadziły do upadku gospodarki w Szczecinku. Na terenie miasta ustanowiono podstrefę Szczecinek – Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która obejmowała 9 kompleksów przemysłowo-handlowych, o łącznej powierzchni 95,51 ha.

Linie kolejowe w Szczecinku.

W 1878 roku, uruchomiono pierwsze połączenie kolejowe w Szczecinku. Linia kolejowa została doprowadzona od strony Czaplinka i wiodła w kierunku Chojnic. Stacja kolejowa Szczecinek została otwarta w dniu 15 maja 1878 roku. W okresie 1878-1945, nosiła nazwę germańską Neustettin.

Obecnie (2024 rok) na stacji Szczecinek zatrzymują się wszystkie pociągi dalekobieżne. Natomiast na przystankach Szczecinek Chyże oraz Czarnobór (w granicach miasta) zatrzymują się tylko pociągi PolRegio.

Obecnie przez stację przebiegają trzy Linie Kolejowe: Nr 210 Chojnice – Runowo Pomorskie, Nr 404 Szczecinek – Kołobrzeg, Nr 405 Piła Główna – Ustka. Ze stacji wychodzą linie kolejowe w pięciu kierunkach.

Stacja kolejowa Szczecinek.

Stacja został umieszczona w północnej części miasta na osi; północny-wschód – południowy-zachód. Tereny te poprzednio były rolnicze. Na wielu sąsiednich działkach umieszczono magazyny i zakłady przemysłowe. Obecnie (2024 rok) większość tego terenu zajmuje fabryka Kronospan Polska. Firma specjalizuje się w produkcji budowlanej; płyty meblowe, panele podłogowe, blaty kuchenne i inne.

W 2017 roku, ze stacji korzystało 1 200 pasażerów w ciągu doby, a w 2022 roku, 1 700 pasażerów w ciągu doby. W sierpniu 2024 roku, ze stacji Szczecinek odjeżdżało 50 pociągów w ciągu doby. Można było dojechać do stacji: Bielsko-Biała Główna, Chojnice, Katowice, Kołobrzeg, Koszalin, Kraków Główny, Miastko, Poznań Główny, Przemyśl Główny, Runowo Pomorskie, Rzeszów Główny, Słupsk, Szczecin Główny, Tczew, Ustka, Wrocław Główny, Zebrzydowice.

Dworzec w Szczecinku.

Pierwszy dworzec był prostym budynkiem dwukondygnacyjnym do którego z jednego i drugiego szczytu dołożono parterowe przybudówki. Dolna kondygnacja była wykonana z pruskiego muru, a górna kondygnacja była wykonana całkowicie z drewna i obłożona drewniana boazerią. Całość była przykryta dwuspadowym dachem, o małym spadku, który pokrywała papa.

Nowy dworzec został zbudowany obok starego dworca w 1892 roku. Stary dworzec został rozebrany. Nowy dworzec to jest budowla wielobryłowa. Składa się z pięciu elementów. Zewnętrzne skrzydła to są budowle trzy-kondygacyjne, które są przykryte naczółkowym stromym dachem. Do prawego budynku dobudowano ganek z wejściem. W szczytach budowli umieszczono wystające klatki schodowe. Część środkowa to jest budynek dwukondygnacyjny, także przykryty naczółkowym dachem. Tu umieszczono reprezentacyjne wejście do hali głównej, okienek kasowych i poczekalni. Nad głównym wejściem umieszczono zegar. Po lewej stronie (bryła druga) umieszczony jest budynek restauracji, który wyróżnia się dużymi oknami. Po prawej stronie (bryła czwarta) umieszczono budynek służb kolejowych. Całość pokryta jest dachówką.

Aktualnie od 2022 roku, dworzec jest własnością miasta. Tylko hala główna i kasy były czynne. Reszta pomieszczeń była wyłączona z użytkowania. Całość nie była dobrą wizytówką miasta.

W dniu 7 lipca 2023 roku, rozpoczął się remont kapitalny historycznego budynku dworca. Wykonawcą jest firma Adexbud PMB z Obornik. Prace są prowadzone pod opieką wojewódzkiego konserwatora zabytków. Przewidywany czas remontu to 30 miesięcy. Remont będzie kosztować 22,576 mln złotych. Rządowa dotacja wyniosła 13,8 mln złotych. Zakończenie prac nastąpi w 2025 roku. Podczas prac znalezione belkę stropowa z datą Bochum 1889 rok, co potwierdza datę oddania obiektu do użytku w 1892 roku. Co ważne, odrestaurowany zostanie także charakterystyczny plan Szczecinka będący ozdobą poczekalni dworcowej. Rozpoczęty remont cieszy pasażerów, ale powoduje, że nie ma żadnego tymczasowego dworca i zimą pasażerowie oczekiwali na pociągi na peronach.

Infrastruktura stacji Szczecinek.

Stacja Szczecinek jest stacją osobową i towarową jednocześnie. Tory osobowe znajdują się przy dworcu. Reszta to tory towarowe. Ze stacji wychodzą bocznice do pobliskich zakładów pracy. Przy budynku dworcowym znajduje się budynek Poczta Polska, a także budynek firmy UPS. Przed budynkiem dworcowym jest plac dworcowy o nazwie ulica Dworcowa. W pobliżu jest rondo drogowe przez które przebiega DK Nr 20.

Stacja posiada trzy perony: Peron 1 jest jednokrawędziowy, o długości 410 m, mieści się przy budynku dworca i na jego długości ma zadaszenie. Peron 2 jest wyspowy, dwukrawędziowy, o długości 410 m. Peron ma zadaszenie o długości 100 m. Na peronie stoi budynek służb kolejowych. Peron 3 jest wyspowy, dwukrawędziowy, o długości 310 m. Peron ma zadaszenie o długości 100 m. Na Peronie 3 jest nieużywany budynek dyżurnego peronowego. Perony są typu niskiego i mają nawierzchnie wykonaną z asfaltu. Przejście dla pasażerów jest poprzez tunel pod torami i peronami. Kilka lat temu tunel został wyremontowany. W stropie tunelu widoczne są stalowe, nitowane konstrukcje, które utrzymują torowisko.

Na stacji były dwie wieże wodne. Wieża Nr 1 stoi przy południowo-zachodniej głowicy stacji. Obecnie wieża pełni rolę obiektu dla anten telefonii komórkowej. Wieża Nr 2 była wieloboczna, a we wnętrzu była dwa zbiorniki wodne. Wieża miała konstrukcję ceglaną, a poziom zbiorników był obłożony drewnem. Wieża została oddana do użytku w 1878 roku, a została rozebrana kilka lat temu (około 2015 roku).

W południowo-zachodniej części stacji stoi eksploatowana lokomotywownia należąca do PKP Cargo – Punkt Utrzymania Taboru w Szczecinku. Przy lokomotywowni, od strony ulicy Pilska stoi historyczna lokomotywa wąskotorowa Px48-3908 z doczepionymi dwoma wagonami towarowymi. W drugim końcu stacji (część północno-wschodnia) jest zakład PKP Energetyka.

Nad południowo-zachodnią głowicą stacji przebiega wiadukt ulicy Pilska. Obiekt jest o konstrukcji żelbetonowej. Wiadukt ten zastapił stary wiadukt w 1969 roku.

Przez stację przechodzą: Linia Kolejowa Nr 210 Chojnice – Runowo Pomorskie. Linia kolejowa Nr 404 Szczecinek – Kołobrzeg. Linia kolejowa Nr 405 Piła Główna – Ustka.

Opracował Karol Placha Hetman