Stargard 2024-11-06

Stacja kolejowa Stargard.

Współrzędne geograficzne: 53.341N 15.031E. Elewacja 33 m (108,27 ft). Adres: DWORCOWA 2, 73-110 STARGARD.

Opis zdjęcia: Na dole LK Nr 202 Gdańsk Główny – Stargard. Przy semaforach LK Nr 351 Poznań Główny – Szczecin Główny. Dalej LK Nr 411 Stargard – Pyrzyce.

Miasto Stargard.

Stargard to jest miasto w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim i należy do aglomeracji Szczecina. Miasto zostało założone w IX wieku, a lokacja nastąpiła w dniu 24 czerwca 1243 roku. Obecnie powierzchnia miasta wynosi 48,08 km2. Populacja miasta wynosi 67 430 mieszkańców (2021 rok), co stawia Stargard na 55 miejscu najludniejszych miast w Polsce. Za czasów germańskich miasto nosiło nazwę Stargard an der Ihna, następnie Stargard in Pommern. Nazwa Stargard ma pochodzenie słowiańskie. W 1945 roku, miasto zostało włączone w granice Polski. W okresie 1950-2015, miasto nosiło nazwę Stargard Szczeciński, a od dnia 1 stycznia 2016 roku, nosi nazwę Stargard.

Stargard leży w makroregionie Pojezierza Pomorskiego, na terenie Pojezierza Ińskiego, w pobliżu Puszczy Goleniowskiej, nad rzeką Iną. Na zachód od miasta leży jezioro Miedwie, które ma powierzchnię 35,27 km2 i jest piątym co do wielkości jeziorem w Polsce. Na południe od miasta była miejscowość Kluczewo, w której w okresie 1945-1993, funkcjonowała jedna z największych sowieckich baz lotniczych na terenie Polski. Obecnie Kluczewo to jest dzielnica Stargardu. Byłe lotnisko jest miejscem fundowania fabryk i zakładów przemysłowych. Ze względu na wysoką jakość gleb na Równinie Pyrzycko-Stargardzkiej, uprawiana jest tu pszenica i buraki cukrowe.

W swojej historii na rozwój miasta bardzo wpłynęła kolej. Stargard w 1846 roku, uzyskał połączenie kolejowe ze Szczecinem i Berlinem, a nieco później z Poznaniem, Bydgoszczą i braćmi moskalami na Inflantach. Już w 1855 roku, populacja miasta przekroczyła 10 000 mieszkańców i wyniosła 12 749 osób. Trudno jest ocenić, jakie narody zamieszkiwały Stargard, bo nie ma przecież narodu niemieckiego. Ale na pewno większość było germańców. Według ChatGPT, germańców łączy język i wspólna polityka zagraniczna, oparta na agresji przeciw sąsiadom, którzy myślą inaczej. XX wiek, przyniósł dwie wojny światowe, w których agresywna polityka germańców, szczególnie pod rządami nazistowskimi, doprowadziła do tragicznych konsekwencji. Germańcy dążą do dominacji w Europie i narzucają własną ideologię. Wojska Amerykańskie stacjonują w RFN, aby bronić Europę przed germanami, a nie na odwrót.

W 1939 roku, populacja Stargardu wyniosła 39 760 mieszkańców. Ale głupi germańcy rozpoczęli drugą wojnę światową i bardzo dużo stracili. Decyzją wielkich tego świata, Stargard włączono w granice Polski. Do miasta napłynęła ludność Polska. Już w 1950 roku, Stargard liczył 20 684 mieszkańców. W 1960 roku, populacja wyniosła 30 650 osób; w 1970 roku, 44 460 osób; w 1980 roku, 59 227; w 1990 roku, 70 952; w 2000 roku, 74 362.

Oficjalnie, moskale przekazali Stargard administracji Polskiej w dniu 23 marca 1945 roku, ale w rzeczywistości wydawali polecenia przez kolejne lata. Miasto było zniszczone w 70 %, a samo centrum w 100 %. Mimo ogromnej skali zniszczeń udało się częściowo odbudować bazę mieszkaniową i uruchomić gospodarkę miasta. Już w dniu 1 września 1945 roku, uruchomiono dwie szkoły podstawowe i liceum ogólnokształcące.

Kolej w Stargardzie.

W 1844 roku, czyli w czasach pruskich, uruchomiono stację kolejową Stargard. Nazwa Stargard jest nazwą obecną. Początkowo był to Stargard Pomorski, potem Starogród nad Iną, następnie Stargard Szczeciński i od dnia 1 stycznia 2016 roku, Stargard. W tym czasie, była budowana linia kolejowa, która miała połączyć Szczecin – Poznań. Pierwszy pociąg ze Szczecina wjechał na stację w Stargardzie w dniu 1 maja 1846 roku. Odcinek do Poznania nie był jeszcze gotowy. Do Poznania pierwszy pociąg ze Stargardu dojechał w dniu 9 sierpnia 1848 roku. W okresie 1856-1859, zbudowano linię kolejową Stargard – Koszalin. Pod koniec XIX wieku, zbudowano kolejne połączenia do Piły oraz do Kostrzyna przez Pyrzyce. Stacja kolejowa miała duży wpływ na uprzemysłowienie miasta.

Już w 1859 roku, kiedy stacja stała się stacją węzłową, wytypowano Stargard jako miejsce założenia warsztatów kolejowych. Pełna nazwa; Warsztaty Naprawcze Kolei (Ausbesserungswerk Stargard). W 1856 roku, rozpoczęto budowę obiektów warsztatowych. Fundatorem była spółka; Towarzystwo Drogi Żelaznej Berlińsko-Szczecińskiej. Zbudowano; lokomotywownię, kuźnię, warsztat mechaniczny i inne. Już w 1869 roku, z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na usługi remontowe została rozbudowana lokomotywownia. Kupiono kolejne maszyny i urządzenia. Na terenie zakładów znajdowały się hala napraw wagonów i hala napraw parowozów. Zakład zatrudniał około 110 pracowników, w tym kilku inżynierów. W 1879 roku, Warsztaty Kolejowe zostały znacjonalizowane i ich właścicielem stał się pruski skarb państwa.

Historia kolei w Stargardzie jest niezwykle bogata i odegrała dużą rolę w rozwoju miasta oraz całego Pomorza Zachodniego. Stargard, obecnie znany jako Stargard (dawniej Stargard Szczeciński), już w XIX wieku, stał się ważnym węzłem kolejowym, co miało duży wpływ na jego rozwój gospodarczy i pozycję w regionie. Historia kolei w Stargardzie zaczęła się w dniu 1 maja 1846 roku, kiedy to otwarto połączenie kolejowe między Stargardem a Szczecinem. Linia ta była jednym z pierwszych połączeń kolejowych na Pomorzu i przyczyniła się do szybkiego wzrostu gospodarczego w regionie. Kolejne dekady przyniosły rozbudowę sieci kolejowej. Stargard zaczął pełnić funkcję ważnego węzła komunikacyjnego, gdzie łączyły się linie kolejowe prowadzące w kierunku Berlina, Koszalina, Piły i Poznania. W 1859 roku, uruchomiono linię do Koszalina, a później również do innych miast, co uczyniło Stargard strategicznym punktem na mapie kolejowej regionu. W 70-latach XIX wieku, Stargard stał się jednym z większych węzłów kolejowych, przez co miasto zaczęło przyciągać inwestycje przemysłowe oraz rozwijać infrastrukturę miejską.

W 1910 roku, warsztaty nadal rozbudowywano i były wówczas drugim co do wielkości, po Szczecinie, warsztatem kolejowym na pruskim Pomorzu Zaodrzańskim. Jednocześnie naprawiano do 20 parowozów, do 6 tendrów i do 75 wagonów. Na terenie zakładu na bocznych torach mogło stać kolejnych 150 pojazdów szynowych do naprawy lub do odbioru przez zleceniodawcę. Często widywano tutaj lokomotywy parowe firmy Borsig oraz Vulkan.

Po wielkiej wojnie światowej Stargard pozostał ważnym ośrodkiem kolejowym, choć rozwój kolei w regionie został spowolniony przez trudności ekonomiczne. Wciąż jednak pełnił kluczową rolę w transporcie towarów rolnych i przemysłowych. W okresie międzywojennym koleje w Stargardzie obsługiwały zarówno transport pasażerski, jak i towarowy, co pomagało w integracji gospodarczej regionu z resztą kraju. W czasie drugiej wojny światowej infrastruktura kolejowa Stargardu była intensywnie wykorzystywana do celów militarnych, a pod koniec wojny znacznie ucierpiała wskutek działań wojennych.

Po wojnie Stargard znalazł się w granicach Polski, a nazwa miasta została zmieniona na Stargard Szczeciński. Odbudowa infrastruktury kolejowej była priorytetem, gdyż koleje były kluczowe dla transportu towarów i odbudowy regionu oraz przymusowej migracji ludności. W kolejnych latach sieć kolejowa była rozbudowywana i modernizowana, a Stargard zachował swoją rolę jako ważny węzeł kolejowy. Dużą rolę odegrały ZNTK Stargard Szczeciński, którego historia jest opisana w innym rozdziale. W latach powojennych i w czasach PRL Stargard pozostawał istotnym ośrodkiem kolejowym. Linia kolejowa do Szczecina była wielokrotnie modernizowana, a także zelektryfikowana, co zwiększyło efektywność transportu.

W XXI wieku, po przemianach ustrojowych, kolej w Stargardzie przeszła kolejne modernizacje. Obecnie miasto pozostaje ważnym węzłem kolejowym na trasach łączących Szczecin z resztą Polski. Rozwój kolei miał ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarczego Stargardu, szczególnie w kontekście przemysłu rolno-spożywczego i ciężkiego. Ułatwienie transportu przyciągnęło inwestycje i mieszkańców, a także zmieniło charakter miasta na bardziej przemysłowy. Obecność kolei wpłynęła także na rozbudowę infrastruktury miejskiej, zwiększenie liczby mieszkańców i rozwój handlu.

Obecnie (2024 rok), stacja kolejowa Stargard to jest Zintegrowane Centrum Przesiadkowe, gdzie łączy się kolej, autobusy miejskie, autobusy dalekobieżne i komunikacja indywidualna. Stargardzki węzeł kolejowy jest drugim pod względem liczby pociągów i odprawianych podróżnych węzłem kolejowym na Pomorzu Zachodnim.

Rozwój linii kolejowych.

Węzeł kolejowy Stargard powstał w dniu 1 czerwca 1859 roku, kiedy to oddano do użytku linię do Koszalina, która była uzupełnieniem wcześniej oddanej linii Berlin – Szczecin, w dniu 1 maja 1946 roku. W dniu 4 marca 1846 roku, została wydana koncesja na budowę Kolei Stargardzko-Poznańskiej, przedłużenia do Poznania, którą w całości uruchomiono w dniu 9 sierpnia 1848 roku. Wiosną 1857 roku, rozpoczęto budowę linii Stargard – Koszalin, którą oddano do użytku w dniu 1 czerwca 1859 roku. Następnie w dniu 31 sierpnia 1882 roku, uruchomiono linię do Kostrzyna. W dniu 1 września 1895 roku, uruchomiono linię Stargard – Ulikowo – Piła. Pod koniec XIX wieku, ze Stargardu wychodziło 6 linii kolejowych, włącznie z kolejką wąskotorową.

Uzupełnieniem linii normalnotorowych była Stargardzka Kolej Wąskotorowa, która została oddana do użytku w dniu 14 stycznia 1895 roku. Ewenementem tej kolejki było dwukrotnie krzyżowanie się z liniami normalnotorowymi w miejscowościach Trąbki i Jankowo. Ostatni czynny odcinek kolejki Stargard – Dobra Nowogardzka został zamknięty w 2001 roku.

Stacja Stargard jest jedyną w mieście, która obsługuje dalekobieżny ruch pasażerski. Ruch pasażersko-towarowy obsługują dodatkowo stacje; Stargard Kluczewo oraz Stargard Osiedle.

Stacja kolejowa Stargard.

Stacja kolejowa Stargard została zbudowana w okresie 1844-1845, a jej budowa była związana z budową linii kolejowej Szczecin – Stargard – Krzyż Wielkopolski – Poznań. Otwarcie nastąpiło w 1846 roku.

Zbudowany dworzec w ciągu kolejnych lat został rozbudowany, wzorując się na rozwiązaniach stosowanych w Zachodniej Europie. Obecny kształt jest efektem prac wykonanych w 1914 roku. Budynek jest wpisany w wydłużony prostokąt, jest dwukondygnacyjny, podpiwniczony i z częściowo zagospodarowanym poddaszem. Środkowa część jest ryzalitem, z centralnym wejściem ze schodami, dużymi oknami i narożnymi nadbudówkami przypominającymi pięcioboczne baszty. Obecnie (2024 rok) dworzec ma tynki w kolorze piaskowym z białymi obramowaniami okien. Do budynku dostawiono skrzydło w którym umieszczono toalety.

W dodatku dworzec czeka na generalny remont. Na początku 2023 roku, PKP S.A., rozstrzygnięto postępowanie na opracowanie planu przebudowy dworca kolejowego w Stargardzie. Wygrała firma „Maple” z Katowic, która pokonała dziewięciu konkurentów. Cała przebudowa ma trwać przez 26 miesięcy i wyniesie około 2 400 700 złotych, co wydaje się kwotą niedoszacowaną. Zlikwidowana zostanie dobudówka z toaletami. W jej miejscu zostanie wybudowana poczekalnia zewnętrzna, z przeszklonym zadaszeniem. Hol dworcowy i poczekalnia zostaną utrzymane w dotychczasowej lokalizacji. W wnętrzu dworca będą: poczekalnia, kasa biletowa InterCity i PolRegio, Straż Ochrony Kolei, Centrum Informacji Turystycznej, siedziba Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, punkty gastronomiczne.

W okresie 2019-2025, generalny remont przeszła LK Nr 351, w ramach której całkowicie została wyremontowana równia stacyjna. Przebudowano układ torowy i perony. Peron 1 jest peronem jednokrawędziowy i znajduje się przy dworcu. Peron 2 i Peron 3 są peronami wyspowymi i każdy ma dwie krawędzie. Obecnie (listopad 2024 rok) Peron 3 jest ukończony, a pozostałe są w trakcie remontu. Peron 3 ma długość 320 m i ma ciągłe zadaszenie o długości 100 m. Na peronie są ławki, spoczynki, kosze na śmieci, system audio, gabloty z informacją kolejową, oświetlenie. Krawędź peronowa jest wykonana z szarych płyt prefabrykowanych o wymiarach 1 m x 2 m. Płyty mają guziki. Reszta wykonana jest z szarych płyt chodnikowych. Są zamontowane ścieżki prowadzące.

W dniu 6 listopada 2024 roku, ze stacji Stargard odjechało 88 pociągów pasażerskich do: Białystok, Chojna, Choszczno, Gdańsk Główny, Goleniów, Gryfino, Hrubieszów Miasto, Kalisz Pomorski, Koszalin, Kraków Główny, Lublin Główny, Łobez, Łódź Kaliska, Miastko, Olsztyn Główny, Piła Główna, Poznań Główny, Przemyśl Główny, Słupsk, Suwałki, Szczecin Główny, Szczecinek, Świnoujście, Świnoujście Port, Warszawa Wschodnia, Zielona Góra Główna.

Linie kolejowe:

Linia kolejowa Nr 202 Gdańsk Główny – Stargard, rozciąga się w północnej części Polski, na kierunku równoleżnikowym i przebiega przez Województwo Pomorskie i Województwo Zachodniopomorskie. LK Nr 202 ma długość 334,363 km. Linia jest zelektryfikowana prądem 3 kV DC. Prędkość maksymalna wynosi 140 km/h. Lina jest jednotorowa i dwutorowa.

Linia kolejowa Nr 351 Poznań Główny – Szczecin Główny, jest to linia w większości dwutorowa, o znaczeniu państwowym, zelektryfikowana prądem 3 kV DC. Linia przebiega z kierunku południowego-wschodu w kierunku północno-zachodnim. Długość linii 213,500 km. Prędkość maksymalna 160 km/h. Elektryfikacja LK Nr 351 nastąpiła etapami; W dniu 27 czerwiec 1975 rok, Poznań Główny – Rokietnica. W dniu 8 września 1977 rok, Rokietnica – Krzyż. W dniu 21 czerwca 1978 rok, Krzyż – Choszczno. W dniu 15 grudnia 1978 rok, Choszczno – Szczecin.

Linia kolejowa Nr 411 Stargard – Pyrzyce, jest to linia jednotorowa, niezelektryfikowana, znaczenia lokalnego, o długości 26,400 km. Prędkość maksymalna wynosi 50 km/h. Linia przebiega południkowo. Pierwotnie linia kończyła się na stacji Siekierki i miała długość 92,340 km. Budowę linii rozpoczęło w 1880 roku, Stargard-Cüstriner Eisenbahn-Gesellschaft (Stargardzko-Kostrzyńskie Towarzystwo Kolei Żelaznej), a pierwszy odcinek ze Stargardu do Pyrzyc otwarto dwa lata później, w dniu 31 sierpnia 1882 roku. Odcinek Godków – Siekierki oddano do użytku w dniu 20 grudnia 1892 roku, zaś odcinek Godków – Pyrzyce został uruchomiony w dniu 8 stycznia 1899 roku.

Linia kolejowa Nr 403 Piła Północ – Ulikowo, to jest linia jednotorowa, niezelektryfikowana, o długości 125,573 km, biegnąca równoleżnikowo. Prędkość maksymalna wynosi 100 km/h. Linia kolejowa łącząca Stargard – Piła została zbudowana pod koniec XIX wieku. Jej budowę podzielono na trzy etapy. Pierwszy odcinek, z Piły do Wałcza, został otwarty w dniu 1 listopada 1881 roku. Dalsza część, z Wałcza do Kalisza Pomorskiego, została otwarta w dniu 1 września 1888 roku. W dniu 1 września 1895 roku, uruchomiono odcinek Ognica – Ulikowo, a w dniu 15 października 1895 roku, odcinek Kalisz Pomorski – Ognica.

Opracował Karol Placha Hetman