PKP Ścinawa. 2022r.

Ścinawa 2022-07-08

Stacja kolejowa w Ścinawie.

Współrzędne geograficzne: 51.409N 16.421E.

Dworzec Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Dworzec Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Miasto Ścinawa.

Ścinawa to miasto w Województwie Dolnośląskim, w Powiecie Lubińskim i jest siedzibą gminy. Początki osady Ścinawa sięgają 1202 roku. Prawa miejskie przyznano osadzie w 1248 roku. Powierzchnia miasta wynosi 13,5 km kwadratowego i zamieszkuje 5 530 mieszkańców (2019 rok), choć w czasach pruskich było tutaj ponad 20 000 mieszkańców.

Miasto Ścinawa leży w dolinie Odry, na terenie równinnym, na skraju Wysoczyzny Lubińskiej oraz Obniżenia Ścinawskiego. Miasto swoje istnienie zawdzięcza położeniu na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych: rzeka Odra i trakt wschód – zachód. W 1876 roku, powstała linia kolejowej Wrocław – Zielona Góra, która przyczyniła się do szybszego rozwoju miasta.

Kolej w Ścinawie.

W 1874 roku, postała linia kolejowa Wrocław – Głogów, a stacja kolejowa w Ścinawie w 1876 roku. Rajcy Ścinawy widzieli początkowo w kolei zagrożenie dla transportu rzecznego. Ostatecznie jest to szlak kolejowy Wrocław – Szczecin. Przebiegający przez Ścinawę szlak miał w 1948 roku, Nr 242, a w 1988 roku miał Nr 265. Obecnie jest to linia kolejowa Nr 273 Wrocław Główny – Szczecin Główny. Linia jest dwutorowa, zelektryfikowana i ma ważne znaczenie dla Polski. Linia została zelektryfikowana w 70-latach XX wieku.

W 1898 roku, powstała linia kolejowa Legnica – Rawicz i dalej do Kobylina. Cały szlak był popularnie nazywany „Kobylinka”. Był, bo obecnie nie jest już używany i w większości rozebrany. Powstanie tych szlaków kolejowych znacznie ożywiło rozwój gospodarczy Ścinawy.

Linia kolejowa Legnica – Rawicz – Kobylin była jednotorowa. Linia była własnością prywatnej Kolei Legnicko – Rawickiej SA – Liegnitz-Rawitscher Eisenbahn AG. Spółka została założona w dniu 25 maja 1897 roku. Linia została poprowadzona przez miejscowości: Ścinawa, Krzelów, Wąsosz – Rawicz. Linia kolejowa Legnica – Rawicz została przedłużona do stacji Kobylin i uroczyście otwarta w dniu 5 lutego 1898 roku. Przez stację Kobylin przebiega ważny szlak Leszno – Ostrów Wielkopolski. Linia „Kobylinka” miała długość 113,027 km.

W 1948 roku, linia Legnica – Rawicz miała Nr 245, a w 1988 roku, Nr 269. W 90-latach XX wieku, szlak został częściowo rozebrany. Odcinek Rawicz – Kobylin w 1948 roku, miał Nr 312a do stacji Miejska Górka i dalej Nr 312d, a w 1988 roku, miała Nr 327.

Linia Legnica – Rawicz była eksploatowana jako towarowa i pasażerska. Zawsze była jednotorowa i niezelektryfikowana. Z uwagi na niskie parametry szlaku ruch pasażerski został wstrzymany na całym odcinku w 1991 roku. Transport samochodowy był dużo bardziej sprawny. Transport towarowy był wstrzymywany odcinkami w okresie 1992 – 2000. W 2014 roku linia Rawicz – Kobylin miała Nr 362 oraz fragment na stacji Legnica Północna jako linia Nr 382, i ten odcinek jest wykorzystywany sporadycznie dla ruchu towarowego.

Stacja kolejowa Ścinawa.

Warto zwrócić uwagę na perony w Ścinawie. Peron 1 obsługiwał i obsługuje szlak Wrocław – Głogów. Natomiast Peron 2 obsługiwał pociągi szlaku „Kobylinka”, a około 1910 roku, także pociągi szlaku Wrocław – Głogów. Kiedy przyglądamy się obu peronom zauważamy, że Peron 1 jest zbudowany w wyższym standardzie. Ma długie zadaszenie peronowe, które ma długość 60 m. Nawierzchnia wykonana jest z płytek betonowych. Peron ma długość 250 m. Natomiast Peron 2 nie ma zadaszenia. Nawierzchnia jest żwirowa. Peron jest stosunkowo krótki i ma tylko 140 m. Wynikało to z innych inwestorów obu szlaków kolejowych.

Kiedy pociąg osobowy wjeżdżał z Legnicy na stację Ścinawa mógł zatrzymać się tylko przy Peronie 2. W południowo – wschodniej głowicy stacji oba szlaki krzyżowały się ze sobą, z możliwością jazdy do Wrocławia lub Rawicza. Linia „Kobylinka” przechodziła na wschodnią stronę torowisk. Były dwa tory do Wrocławia i jeden do Rawicza. Brzegi rzeki Odra przekraczał potrójny most stalowy złożony z 9 przęseł, z których jedno najdłuższe (trzecie od strony zachodniej przęsło) jest nad głównym nurtem rzeki. Cały most składa się z 27 kratownicowych, nitowanych przęseł o kształcie parabolicznym. Przęsła spoczywają na 8 ceglano – kamiennych podporach i dwóch przyczółkach.

Warto wspomnieć, że mosty nienaruszone dotrwały do lutego 1945 roku. W tym czasie, front sowiecki doszedł Odry i korzystając z mostu kolejowego i mostu drogowego, odległego zaledwie o 150 m w kierunku północnym, sowieci utworzyli „Przyczółek Ścinawski”, który służył do dalszego ataku na kierunku Legnica. Bardzo możliwe, że niemcy zrzucili trzy przęsła kolejowe mostu do Odry. W marcu 1945 roku, sowieci rozebrali dwa mosty kolejowe i pozostawili tylko jeden czynny tor kolejowy. Przęsła mostowe, jako trofiejne wywieziono do CCCP. Już w czasach Polski, jeden z mostów został odbudowany, przy pomocy innych przęseł, aby szlak był dwutorowy. Oryginalne niemieckie przęsła przeszły remont i zostały wzmocnione.

Wracając do linii kolejowych to należy napisać; Po minięciu wiaduktu nad drogą wojewódzka Nr 340 szlak „Kobylinka” biegł w kierunku północno – wschodnim, a szlak do Wrocławia skręca w prawo w kierunku południowym.

Wracając do „Kobylinki”, linia Nr 362 Kobylin – Legnica Północna, to należy dodać, że od Ścinawy w kierunku Legnicy to po byłym torowisku zbudowano ścieżkę rowerową. Ale jeszcze obecnie (2022 rok) jest wiele śladów po byłej lini kolejowej, zwłaszcza na skrzyżowaniach torów z drogami.

Dalszy rozwój kolei w rejonie Ścinawy.

Około 1910 roku, Ścinawa otrzymała kolejne połączenia kolejowe ze stacji Krzelów ze stacjami: Góra Śląska, Leszno, Bojanów, Odrzycko. Po 1919 roku, w wyniku Powstania Wielkopolskiego został zniszczony most kolejowy na rzece Barycz. Wytyczono nową granicę Polska – niemcy i układ kolejowy uległ zmianie. Miasta; Rawicz, Bojanowo, Leszno znalazły się w granicach Odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej. Po stronie niemieckiej zostały miejscowości Góra Ślaska, Wąsosz, Żmigród.

W 1919 roku, w Ścinawie ponownie znaczenia nabrał port rzeczny na Odrze. Miasto miało kilka zakładów przemysłowych. Była cegielnia, tartak, odlewnia żelaza, cukrowania, fabryka mydła, browar.

W 1945 roku, niemcy próbowali zamienić Ścinawę w twierdzę, budując ponad 60 bunkrów i innych budowli obronnych. Miasta broniła liczna, ale kiepska i źle uzbrojona armia. Żołnierzem był każdy kto miał 16 – 60 lat i umiał stać na nogach. Głównie były to oddziały Volkssturm, w których byli głównie rolnicy. Byli także adepci Szkoły Podoficerskiej z Jawora, którzy ukończyli przyspieszone szkolenie wojskowe. Sowieci przed szturmem urządzili kilkugodzinny atak artyleryjski, który wyrządził najwięcej szkód budynkom w mieście. Sowieci weszli do miasta bez większego problemu. Siedem sowieckich czołgów, które przekroczyły most drogowy na Odrze wyrządziło dużo zniszczeń. W walkach poległo około 3 000 żołnierzy bratnich krajów. Walki upamiętnia czołg – pomnik T-34, który stoi w Ścinawie.

Po drugiej wojnie światowej w Ścinawie funkcjonowały: Zakłady zbożowe. Port rzeczny na Odrze. Zakład Handlu i Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „Ścinawa”. Terminal Asfaltów Drogowych „Total”. Przedsiębiorstwo Chemii Gospodarczej „Pollena-Ścinawa" SA. Obecnie (2022 rok) na terenie „Polleny" mieści się kilka podmiotów gospodarczych.

Stacja kolejowa Ścinawa.

Stacja kolejowa Ścinawa obecnie (2022 rok) pełni rolę dworca lokalnego. Ruch kolejowy osobowy w Ścinawie obsługują przewoźnicy: PolRegio i Koleje Dolnośląskie. Większość pociągów dalekobieżnych InterCity i TLK omija Ścinawę szlakiem przez Legnicę i Lubin.

Na stacji była lokomotywownia, która od 1953 roku, była lokomotywownia pomocniczą, dla lokomotywowni w Legnicy. Około 2010 roku, budynek został rozebrany.

Wieża wodna została zbudowana w 1874 roku. Budynek stoi i jest nieużywany.

Ze stacji Ścinawa wychodziło kilka bocznic, między innymi do portu, elewatora i cukrowni.

Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis zdjęcia: Widok w kierunku Głogowa, na północ. W oddali jest wieża wodna.

Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis zdjęcia: Widok w kierunku Wrocławia, na południe.

Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis zdjęcia: Z lewej strony wieży wodnej widoczny tor byłej linii „Kobylinka”, w kierunku Legnicy.

Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Stacja Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Dworzec Ścinawa.

Dworzec w Ścinawie to kilkubryłowy, dwupiętrowy z podpiwniczeniem. Budynek wykonano z czerwonej oraz czarnej cegły i jest nieotynkowany. Dworzec jest przykryty dwuspadowym dachem z niewielkim spadkiem. W budynku mieszczą się mieszkania dla rodzin kolejarskich. W 2022 roku, budynek nie jest dostępny dla podróżnych. Nie ma poczekalni i kas biletowych. W dodatku, osobny budynek toalet także jest niedostępny dla podróżnych.

Dworzec Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Dworzec Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Dworzec Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Dworzec Ścinawa. 2022 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opracował Karol Placha Hetman

Kategorie: