Lwówek Śląski 2023-01-25

Stacja kolejowa Lwówek Śląski.

Współrzędne geograficzne: 51.110N 15.592E. Elewacja 211 m n.p.m.

Obecnie (2023 rok.) ze stacji Lwówek Śląski nie odjeżdżają żadne pociągi osobowe.

Lwówek Śląski

Lwówek Śląski to miasto w Polsce położone na Dolnym Śląsku, na lewym brzegu rzeki Bóbr, na granicy Pogórza Izerskiego i Pogórza Kaczawskiego. Miasto ma powierzchnię 16,64 km2, a jego elewacja wynosi 205 – 292 m nad poziomem morza. Populacja miasta wynosi 8 660 mieszkańców (2021 rok). Lwówek Śląski jest nazywany Agatową Stolicą Polski. Znaleziono tutaj cenne okazy tego kamienia szlachetnego. Obecna nazwa miasta jest obowiązującą od dnia 7 maja 1946 roku. Lwówek Śląski leży w odległości 20 km od Bolesławca, 35 km od Jeleniej Góry, 115 km od Wrocławia, 440 km od Warszawy.

Lwówek Śląski jest jednym z najstarszych miast Polski. Wykopaliska wskazują na osadnictwo minimum na 700 rok przed naszą erą, czyli na epokę brązu. W 1217 roku, osada uzyskała prawa miejskie. Lwówek Śląski był miastem królewskim. Miasto było bogate, głównie z powodu prawa handlu, organizacji targów i jarmarków. Miasto uzyskało prawo bicie własnej monety.

W wyniku drugiej wojny światowej miasto Lwówek Śląski zostało zniszczone w 40 % budynków, a dewastacja i grabierze osiągnęły 75 % infrastruktury miasta. W dniu 16 lutego 1945 roku, miasto zostało zajęte przez wojska moskiewskie. Co ciekawe, niemal w całości zachowały się podwójne mury miejskie. Wielcy tego świata zdecydowali, że miasto i Dolny Śląsk został włączony w granice Polski. Ale Polska straciła Kresy. Tutejszą ludność miasta wysiedlono do germani. Do miasta przyjechali Polacy, głównie wypędzeni z Kresów. W mieście uruchomiono browar i inne warsztaty. Tradycje warzenia piwa w Lwówku Śląskim sięgają co najmniej 1209 roku. Miasto słynęło także z produkcji sukna. Gospodarka miasta, zarówno przed, jak i po drugiej wojnie światowej, opierała się głównie na rolnictwie. Był i jest zakład mięsny. Poza rolnictwem spore znaczenie ma również drobna przedsiębiorczość, albowiem w okolicy miasta znajduje się kilka zakładów przemysłowych. Na przykład fabryka mebli. W pobliżu Lwówka Śląskiego eksploatowane są złoża anhydrytu, kruszywa i kamieni budowlanych, głównie piaskowca. Od dnia 22 lipca 2017 roku, we Lwówku Śląskim funkcjonuje specjalna strefą ekonomiczna. W 2019 roku, w mieście było tylko 200 bezrobotnych.

W kolejnych latach wiele budynków i zabytków odbudowano. Ratusz jest najstarszym w Polsce, bo pochodzi z XIII wieku. Najstarszy kościół w Lwówku Śląskim pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny pochodzi z XIV wieku. Późnogotycka kaplica Świętego Krzyża została zbudowana w 1496 roku. Kamienny Most na Bobrze w Lwówku Śląskim został zbudowany w 1558 roku. Jest także Zamek w Płakowicach z XVI wieku.

Kolej w Lwówku Śląskim.

Stacja kolejowa we Lwówku Śląskim powstała w 1885 roku. Uroczyste otwarcie nastąpiło w dniu 15 października 1885 roku, kiedy to na stacje wjechał pierwszy pociąg ze stacji Gryfów Śląski. Odległość pomiędzy stacjami to tylko 22 km. Lwówek Śląski był wtedy stacją końcową. W kolejnych latach ułożono szlaki kolejowe do Jeleniej Góry, Jerzmanic-Zdroju oraz Zebrzydowej i stacja stała się stacją węzłową.

Z uwagi na ukształtowanie terenu stacja została umieszczona na wschód od Starego Miasta, w pobliżu rzeki Bóbr. Ze stacji do centrum miasta jest zaledwie 500 m (Ratusz na Placu Wolności, dawny rynek). Pac przed dworcem jest niewielki i stanowi go ulica Dworcowa. Z południowej strony stacji przebiega Droga Wojewódzka Nr 364, która łączy DK3 i DK94 w Legnicy z DK30 w Gryfowie Śląskim, o długości 63 km.

W dniu 1 grudzień 1895 roku, linię przedłużono w kierunku wschodnim, do Nowej Wsi Grodziskiej. W dniu 20 lipca 1904 roku, ukończono północny, mniej skomplikowany technicznie odcinek Kolei Doliny Bobru, czyli połączenie do Zebrzydowa, na północ. Linię Jelenia Góra – Lwówek Śląski uruchamiano etapami: odcinek Wleń – Lwówek Śląski oddano do użytku w dniu 1 lipca 1909, a cały odcinek Jelenia Góra – Lwówek Śląski uroczyście uruchomiono w dniu 28 lipca 1909 roku. Linia była związana z budową zapory wodnej w miejscowości Pilchowice. Na tym odcinku są trzy tunele kolejowe.

W 1909 roku stacja Lwówek Śląski uzyskała obecny układ torowy. Zbudowano dwa perony z zadaszeniem, tunel dla podróżnych pod torami i peronami, dwie nastawnie w obu głowicach stacji. Węzeł Lwówek nie był zelektryfikowany, a wszystkie linie były jednotorowe. Budowa stacji wpłynęła korzystnie na rozwój gospodarki miasta oraz turystyki.

Stacja Lwówek Śląski w Polsce.

Po 1945 roku, w wyniku zmian granic, Dolny Śląsk przyznano Polsce, jako rekompensatę za Kresy. Całą kolej na Śląsku przejęło PKP. Pierwszym zadaniem była odbudowa tuneli kolejowych na odcinku Lwówek Śląski – Jelenia Góra, które zostały wysadzone przez wycofujące się wojska germańskie, w dniu 8 maja 1945 roku. Uszkodzone były także niektóre mosty. Ten odcinek przywrócono do ruchu w dniu 10 listopada 1946 roku.

Z uwagi na specyfikę podsudeckich szlaków kolejowych, niewielkie zaludnienie i bliskość granic z NRD i Czechosłowacją, nastąpiło przewartościowanie linii kolejowych. W listopadzie 1950 roku, zawieszono połączenie kolejowe do Świeradowa Zdroju, Leśna, Bogatyni. Pociągi osobowe do Bogatyni przywrócono, ale podróżni musieli mieć specjalne przepustki. W strefie przygranicznej obowiązywały specjalne przepisy, a ruch turystyczny nie mógł się rozwijać.

Komunistyczne władze nie oszczędziły także Lwówka Śląskiego. Zawieszono pociągi wszystkich relacji. Interwencja władz miasta w PKP Wrocław spowodowała odwieszenie niektórych połączeń do stacji Gryfów Śląski i Zebrzydowa. Następnie wznowiono ruch do Jeleniej Góry. To odwieszenie był związane z kursowaniem niektórych pociągów dalekobieżnych z Wałbrzycha i Jeleniej Góry na północ przez Wleń, Lwówek Śląski, Zebrzydowa, do Żagania i dalej. Powodem było nie obciążanie szlaku towarowego Jelenia Góra – Stara Kamienica – Rębiszów – Gryfów Śląski – Lubań Śląski – Węgliniec pociągami osobowymi. Wszystkie te szlaki były jednotorowe.

Mimo wszystko, w okresie 1960 – 1970, na stacji Lwówek Śląski dobudowano cztery tory boczne, rampę i garaż dla drezyn. Na stacji Lwówek Śląski, ostatni remont torowiska przeprowadzono w 2013 roku. Na stacji są 4 tory przy peronach i jeden tor boczny.

W 1980 roku, pociągi z Lwówka Śląskiego kursowały do: Jelenia Góra – 8 par pociągów. Świeradów Zdrój – 4 pary pociągów. Legnica – 3 pary pociągów. Węgliniec – 1 para pociągów. Zebrzydowa – 1 para pociągów. Żagań / Poznań – 1 para pociągów. Żagań/Szczecin – 1 para pociągów. Zebrzydowa – 1 para pociągów. Złotoryja – 1 para pociągów. W 2000 roku, pociągi kursowały tylko do Jeleniej Góry – 5 par pociągów. W 2016 roku, zawieszono kursowanie pociągów osobowych na tej trasie.

Linie kolejowe.

W 1983 roku, zawieszono kursowanie pociągów na szlaku Lwówek Śląski – Mojesz – Pławna Dolna – Pławna Średnia – Pławna Górna – Lubomierz – Oleszna – Gryfów Śląski, czyli pierwszego szlaku do miasta. W kolejnych latach poszczególne odcinki szlaku były demontowane. Obecnie (2023 rok), od Lwówka Śląskiego do Pławna Górna, w byłym torowisku zrobiono ścieżkę pieszo-rowerową. W dalszej części szlaku zachowały się ślady po torach i budowle inżynieryjne, jak niektóre mosty i wiadukty. Nasypy są wykorzystywane jako drogi gospodarcze. Była to dawna linia Nr 284 Legnica – Pobiedna.

W dniu 1 października 1991 roku, zawieszono połączenia pasażerskie na odcinku Lwówek Śląski – Ptakowice – Skorzynice – Nowa Wieś Grodziska. W 1992 roku, linię zlikwidowano. I na tym szlaku zachowały się budowle inżynieryjne, jak na przykład nitowany most na rzece Bóbr. Most złożony jest z dwóch kratownicowych przęseł i jednego przęseł typu blachownica przy północnym przyczółku. Most wsparty jest na filarach. Na moście zachowały się tory. Całkowita długość mostu wynosi 97 m. Idąc śladem torowiska, 400 m, dalej jest kolejny most kratownicowy „Żabi Rosół” na terenie zalewowym rzeki Bóbr. Most ma długość 29 m. Dalej jest wiadukt nad drogą Nr 25180. Wiadukt jest w miejscowości Skorzynice. Dalej, zachowały się budynki kolejowe na stacji Nowa Wieś Grodziska. Równia stacji była stosunkowo duża. Zachowały się nieliczne tory. Dalej szlak się rozdzielał. Na wschód do Jerzmanice Zdrój i na północ do Bolesławca, a dokładnie do stacji Bolesławiec Wschód. Była to dawna linia Nr 284 Legnica – Pobiedna.

Szlak Lwówek Śląski – Zebrzydowa miał więcej szczęścia. (Linia Nr 283). W dniu 31 marca 1996 roku, wstrzymano ruch pasażerski, który reaktywowano w dniu 9 grudnia 2007 roku. Ruch pasażerski ponownie wstrzymano w dniu 11 grudnia 2011 roku. Jednak ruch towarowy nadal się odbywa. Z linii kolejowej korzysta kopalnia kruszywa „KSM Rakowice – Gorażdże Kruszywa”.

Szlak Lwówek Śląski – Jelenia Góra (dawna linia Nr 283) w ruchu osobowym utrzymał się do 2016 roku. Był to także ruch turystyczny do zapory w Pilchowie. Ruch towarowy wstrzymano w 2018 roku.

Dworzec kolejowy Lwówek Śląski.

Dworzec kolejowy z 1885 roku, to dwukondygnacyjny murowany budynek, bez piwnic, z płaskim drewnianym dachem pokrytym papą. Dworzec ma przybudówkę. Obecnie pełni funkcje mieszkalne. W budynku pierwotnie funkcjonowała poczekalnia, kasa biletowo-bagażowa, restauracja, pomieszczenia biurowe, łączności i obsługi, a na piętrze mieściły się mieszkania dla pracowników kolejowych.

Stacja Lwówek Śląski.

Na stacji znajdują się dwa perony. Oba są typu niskiego i mają wysokość 0,25 m. Perony są stosunkowo długie, bo przyjmą pociągi o długości do 230 m, ale zasadnicza długość peronu z twardą nawierzchnią to 130 m. Reszta jest nawierzchnią gruntową wysypana żużlem. Peron 1 jest długi na 235 m, a Peron 2 ma długość 230 m. Każdy peron ma wiatę o długości 77 m. Konstrukcja wiat jest metalowa, a pokrycie deskami i papą. Na stacji jest tunel dla podróżnych. Wejścia do tunelu są zadaszone osobnymi wiatami. Na peronach jest system informacji kolejowej – audio. Wiaty i tunel wybudowano w okresie 1904 – 1909. Ostatni remont wiaty Peronu 2 wykonano w 2014 roku.

Nastawnia „LS” znajduje się przy południowej głowicy stacji, przy przejeździe drogowo-kolejowym, w ciągu ulicy Betleja (DW Nr 364). Z nastawni steruje się rogatkami przejazdu. Była także nastawnia wykonawcza „LS1” w północnej głowicy stacji, ale została rozebrana w 2007 roku.

Na stacji znajdowała się dawna, czterostanowiskowa lokomotywownia z obrotnicą, kanałem rewizyjnym oraz zapleczem technicznym. Około 2005 roku, lokomotywownia został sprzedana i nie pełni funkcji kolejowych. Nowy właściciel zlikwidował drzwi kolejowe, a dwoje z nich zamurował. Zlikwidował także tory i obrotnicę. Plac przed budynkiem został pokryty asfaltem. Rozebrano także budynek zaplecza technicznego.

Przy lokomotywowni jest nieużywana wieża wodna z 1895 roku. Bliżej dworca jest druga wieża wodna, zbudowana w 1926 roku. Wieża ma zbiornik o pojemności 20 000 litrów. Wieża jest używana, bo zapewnia wodę do okolicznych domów mieszkalnych. Wieże zasilały trzy żurawie wodne.

W swojej historii na stacji był dodatkowo budynek toalet, dwa place ładunkowe, rampa boczno-czołowa, waga wagonowa, budynki warsztatowe i magazynowe.

Opracował Karol Placha Hetman