Jaworzno Ciężkowice. 2024-04-15
Współrzędne geograficzne: 50.213N 19.336E. Elewacja 283 m.
Jaworzno Ciężkowice.
Dzielnicy Jaworzno Ciężkowice nie należy mylić z Ciężkowicami, które leżą na południe od Tarnowa.
Ciężkowice to jest część miasta i dzielnica miasta Jaworzno, która jest położona we wschodniej części miasta. Ciężkowice leżą około 4 km od centrum miasta Jaworzno. Ciężkowice należą do Województwa Śląskiego. Osada jako dzielnica jest w granicach Jaworzna od dnia 1 stycznia 1973 roku. Ciężkowice mają rozproszoną zabudowę, która jest skupiona w kilku osadach. Populacja dzielnicy wynosi około 4 000 mieszkańców. W Ciężkowicach dominuje zabudowa jednorodzinna. Głównymi obiektami w Ciężkowicach są: Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy, Szkoła podstawowa Nr 18 imienia Tadeusza Kościuszki, Przedszkole miejskie Nr 4, Ośrodek zdrowia. Dzielnica jest obsługiwana autobusową komunikacją miejską, PKM Jaworzno.
Ciężkowice zostały założone w XIII wieku. Jaworzno Ciężkowice to historycznie Małopolska i wchodziły w skład Kasztelani Chrzanowskiej. Większość mieszkańców jest pochodzenia napływowego z całej aglomeracji Górnego Śląska oraz ze wschodu Polski, głównie po drugiej wojnie światowej. Nazwa osady pochodzi od Ciestkowiczów, a tajemniczy Cieszek dał nazwę osadzie. Wieś z początku nazywała się ,,Cieszkowice”. Prawdopodobnie Cieszek był gwarkiem i zajmował się wydobywaniem rud ołowiu i srebra. W czasie panowania Leszka Białego toczyły się tutaj boje, między książętami, o odkryte tutaj złoża srebra.
W wyniku rozbioru Polski, teren został włączony w cesarstwo austro-węgierskie. W okresie 1800-1845, bankier z Wiednia, o nazwisku Maks Low Beer, szukał tutaj złóż węgla kamiennego. Złoża znaleziono i węgiel transportowano furmankami na stacje kolejową. Ale podmokły teren utrudniał wydobycie i w około 1890 roku, zaprzestano wydobycia węgla kamiennego. Przez dzielnicę płynie potok Łużnik. Z początkiem XX wieku, wraz z postępem techniki, ponownie rozpoczęto wydobycie węgla kamiennego. Najbardziej znany był szyb „Piłsudski”.
Rozbudowa tych terenów miała miejsce od 1921 roku. Właśnie wtedy powstała dzisiejsza parafia w Ciężkowicach. Jej pierwszym proboszczem był ksiądz Andrzej Mroczek. Budowa nowej świątyni rozpoczęła się w 20-latach XX wieku. Pierwsza msza święta została odprawiona przez księdza proboszcza w dniu 23 grudnia 1934 roku.
W czasie drugiej wojny światowej okupanci włączyli ten teren do rajchu (III rzesza). Po wojnie postawiono pomnik pomordowanych Ciężkowiczan przez germańców. Po wojnie osada Ciężkowice ponownie znalazła się w Gminie Szczakowa. W 1954 roku, gromadę włączono do miasta Szczakowa, a w 1956 roku, do miasta Jaworzno. Gromada Ciężkowice przetrwała do 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej. Od dnia 1 stycznia 1973 roku, Ciężkowice włączono do Jaworzna, jako dzielnica.
Historycznymi obiektami w Ciężkowicach jest: Kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy. Cmentarz parafialny powstały około 1656 roku. Austriacki dworzec kolejowy z okresu 1847-1850. Przydrożne kapliczki mające nawet kilkaset lat. Pomnik pomordowanych Ciężkowiczan podczas drugiej wojny światowej przez germańców.
PKP Jaworzno Ciężkowice.
Stacja kolejowa leży na linii kolejowej Nr 133 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków Główny, a powstała w 1847 roku. PKP Jaworzno Ciężkowice to jest obecnie przystanek kolejowy. Stacja Jaworzno Ciężkowice powstała z chwilą oddania do eksploatacji szlaku kolejowego Mysłowice – Kraków. W tym czasie, dodano do użytku niewielki dworzec, który istnieje do chwili obecnej (2024 rok).
Budynek dworca to typowy obiekt austriacki, historyczny, niewielki, dwukondygnacyjny, zbudowany z cegły. Okna zostały ozdobione portalami. Budynek został pomalowany brązową farbą, a portale okien i drzwi na biało. Budynek jest nakryty naczółkowym dachem, który jest wykonany z drewna i pokryty papą. Poddasze nie jest użytkowe. Do budynku dostawiony jest budynek magazynowy. Dworzec nie pełni obecnie żadnej funkcji kolejowej.
W okresie 2016-2020, stacja została gruntownie zmodernizowana. Wszystko w ramach modernizacji Linii Kolejowej Nr 133. Wymieniono torowisko, trakcję elektryczną, systemy sterowania ruchem kolejowym. Zlikwidowano boczne tory. Obecnie przez stację przebiegają tylko dwa tory szlaku. Całkowicie przebudowano perony, które są teraz wyższe, 0,6 m od główki szyny. Na peronach znajdują się wiaty dla podróżnych, tablice informacji kolejowej, nowe oświetlenie oraz system audio.
Największą inwestycją była budowa wiaduktu nad przystankiem kolejowym w ciągu nowej ulicy Ciężkowicka. Inwestycja pozwoliła na likwidację przejazdu kolejowo-drogowego, w ciągu starej ulicy Ciężkowicka. Z wiaduktu jest wykonane dogodne dojście podróżnych na perony.
Przystanek kolejowy obsługuje ruch lokalny na szlaku Katowice – Kraków. Zatrzymują się tutaj pociągi: Kolei Śląskich, Kolei Małopolskich oraz PolRegio. Po remoncie szlaku ruch pasażerski systematycznie rośnie. W 2022 roku, przystanek obsługiwał do 150 pasażerów w ciągu doby, a w 2023 roku, do 200 pasażerów w ciągu doby.
Opracował Karol Placha Hetman