Goleniów 2023-03-01

Stacja kolejowa Goleniów.

Współrzędne geograficzne: 53.559N 14.839E.

Stacja kolejowa w Goleniowie została uruchomiona w dniu 1 kwietnia 1882 roku. Wówczas rejon Szczecina należał do prusaków, a miasto nosiło nazwę Gollnow. W wyniku zakończenia drugiej wojny światowej, decyzją „Wielkich tego świata” teren został przyznany Polsce. W dniu 25 października 1945 roku, stacja otrzymała nazwę Gołonóg Pomorski. W 1946 roku, w wyniku pracy Polskiej Komisji Nazewnictwa nazwę zmieniono na Goleniów.

Od samego początku 1882 roku, stacja prowadziła ruch pasażerski i towarowy. Na stacji zbudowano typowy, dwupiętrowy budynek dworca, z czerwonej cegły. We wnętrzu funkcjonowała kasa biletowo-bagażowa, restauracja, pomieszczenia służb kolejowych i mieszkania. Toalety były umieszczone w osobnym budynku.

Budynek dworca został zniszczony przez sowietów w kwietniu 1945 roku. Miasto Goleniów zniszczono w 60 %, a starówkę całkowicie. Było to typowe działanie zdziczałych sowieckich żołnierzy.

Nowy budynek dworca w Goleniowie został zbudowany z początkiem 60-lat. Budynek był reprezentacyjny, z dużymi przeszkleniami od strony peronów i placu dworcowego. Budynek był dwukondygnacyjny, z płaskim dachem z dobudówką. We wnętrzu umieszczono cztery kasy biletowe, automaty biletowe, bufet, poczekalnię, kiosk RUCH, toalety, pomieszczenia służb kolejowych. W kolejnych latach, liczbę kas zmniejszono do dwóch. Budynek dworca był otynkowany i pomalowany. Początkowo na kolory brązowe, a w ostatnich dekadach niebieskie. W ciągu wielu lat dworzec się zestarzał i stracił swoje walory użytkowe. Był za duży, a koszty jego ogrzewania był wysoki.

Nowy budynek dworca zbudowano w miejscu rozebranego starego dworca, w okresie 2021 – 2022. Budynek powstał jako centrum przesiadkowe. Jest to dworzec kolejowy, autobusowy i busów. Budynek jest znacznie mniejszy od poprzedniego dworca. We wnętrzu są dwie kasy biletowe, a jedna z nich ma obniżony pulpit dla pasażerów na wózkach inwalidzkich. Kasa biletowa jest czynna w godzinach: poniedziałek – piątek: 5.30 – 17.00, sobota: 6.00 – 13.30, niedziela: 11.00 – 18.30. Są toalety, ławki dla podróżnych oraz bufet. Bufet jest czynny w godzinach 6.00 – 18.00. Hala dworca jest otwarta od godziny 5.30 do 22.00. Toalety otwarte są w godzinach użytkowania hali.

Na placu dworcowym, dla autobusów urządzono sześć stanowisk przystankowych, które są zadaszone. Zamontowano interaktywny monitor rozkładu jazdy dla podróżnych, celem wyszukania połączeń kolejowych i autobusowych. Na całej stacji zamontowano system audio i monitorowy z informacjami dla podróżnych. Zamontowano kamery systemu bezpieczeństwa. Postawiono stojaki dla rowerów. Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego został wyeksponowany na skwerze. Zbudowano nowy parking dla samochodów osobowych, a także dwa stanowiska dla ładowania samochodów elektrycznych.

Stacja kolejowa Goleniów jest stacją węzłową. W 2019 roku, stacja obsługiwała około 1 500 pasażerów w ciągu doby.

Na stacji są dwa perony. Peron 1 przy dworcu jest jednokrawędziowy. Peron 2 jest wyspowy, dwukrawędziowy. W 2009 roku, zmodernizowano perony na stacji Goleniów. Perony zostały podniesione. Zamontowano wiaty przystankowe, nowe ławki, kosze na śmieci. Dojście na perony jest w poziomie torów. Na stacji nie ma tunelu pod peronami dla podróżnych. W pobliżu stacji (północna głowica stacji) jest kładka nad torami dla pieszych w ciągu ulicy Maszewska.

Na stacji była mała lokomotywownia, która została zamknięta w 60-latach XX wieku. Wieża wodna, o innym przeznaczeniu, stoi około 200 m od dworca w kierunku południowym. Dawna wieża wodna została zaadaptowana (2021 rok) na potrzeby centrum kultury "Rampa Kultura”. Dawny magazyn został także zaadaptowany na potrzeby centrum kultury "Rampa Kultura". Dawny budynek kolejowy został przebudowany na garaż dla Straży Miejskiej.

Na stacji są semafory świetlne, które zostały zamontowane w czasach elektryfikacji szlaku Szczecin – Świnoujście. Pozostały semafory kształtowe tylko na torach niezelektryfikowanych. Semafory te zostały zlikwidowane w 2008 roku.

Obecnie (marzec 2023 rok) ze stacji Goleniów odjeżdża 50 pociągów osobowych w ciągu doby. Można pojechać do: Kamień Pomorski – 1 pociąg PolRegio. Kołobrzeg – 5 pociągów PolRegio. Koszalin – 2 pociągi PolRegio. Kraków – 1 pociąg InterCity „Chełmoński”. Lublin – 1 pociąg TLK „Wyczółkowski”. Nowogard – 1 pociąg PolRegio. Poznań – 1 pociąg PolRegio. Przemyśl – 1 pociąg InterCity „Przemyślanin”. Słupsk – 1 pociąg PolRegio „Pomerania”. Suwałki – 1 pociąg InterCity „Podlasiak”. Szczecin – 19 pociągów PolRegio. Świnoujście – 7 pociągów PolRegio. Warszawa – 2 pociągi: InterCity „Mewa”, TLK „Uznam”.

Linie kolejowe:

Linia kolejowa Nr 401 Szczecin Dąbie – Świnoujście Port.

Linia kolejowa Nr 401 Szczecin Dąbie – Świnoujście Port to jest linia kolejowa od długości 100,713 km. Linia jest dwutorowa, zelektryfikowana i w całości leży w województwie zachodniopomorskim. Prędkość maksymalna wynosi 130 km/h, a dla pociągów towarowych tylko 80 km/h. Linia łączy stacje: Szczecin Dąbie, Goleniów, Wysoką Kamieńską, Wolin, Międzyzdroje, Świnoujście.

Pierwszy odcinek Szczecin Dąbie – Goleniów (w kierunku Nowogard), oddano do użytku w 1882 roku. Inwestorem było Towarzystwo Kolei Żelaznej Dąbsko – Kołobrzeskiej. Kolejny odcinek Goleniów – Wolin wybudowała już Pruska Kolej Wschodnia w 1892 roku. Kolej do Międzyzdrojów doprowadzono w 1899 roku, a dalej do Świnoujścia w 1900 roku. W 1901 roku, zbudowano prom kolejowy między wyspą Wolin, a wsypą Uznam. Na całej długości szlaku wkrótce dobudowano drugi tor, który od samego początku był planowany.

W maju 1945 roku, szlak był nieprzejezdny z powodu zniszczenia mostów, a także rabunków wykonanych przez sowietów. Ruch przywracano stopniowo do początku 60-lat.

W grudniu 1979 roku, zakończono elektryfikację szlaku Szczecin – Goleniów, a w 1980 szlak do Świnoujścia.

Linia Nr 401 była obciążona ruchem osobowym umiarkowanie. Przez wiele lat jedynymi pociągami dalekobieżnym dojeżdżającym do Świnoujścia, poza sezonem letnim, były nocne pociąg do Warszawy i Krakowa. Sytuacja zmieniała się w sezonie wakacyjnym, kiedy do nadmorskich miejscowości przyjeżdżało dużo pociągów osobowych. Obecnie ruch towarowy jest duży i płynny. Przewożone są towary z/do portu morskiego w Świnoujściu oraz obsługujące terminal LNG.

Linia kolejowa Nr 402 Koszalin – Goleniów.

Linia kolejowa Nr 402 Koszalin – Goleniów, ma długość 142,939 km. Linia jest jednotorowa. Linia jest zelektryfikowana na odcinku Koszalin – Kołobrzeg. Prędkość maksymalna wynosi 120 km/h. Linia łączy: Koszalin – Kołobrzeg – Gryfice – Nowogard – Goleniów. Linia w całości położona jest w województwie zachodniopomorskim. Linia została zelektryfikowana (Koszalin – Kołobrzeg) w 1988 roku. Planowano całkowitą elektryfikację, której nie wykonano.

Linia została zbudowana na odcinku Szczecin Dąbie – Płoty w 1882 roku. W styczniu 1883 roku, szlak przedłużono do Gryfic. Cała linia powstała do dnia 18 maja 1899 roku. Po upaństwowieniu szlak został włączony do Ostbahn, a jej zarządcą były Pruskie Koleje Państwowe.

Najważniejszą inwestycją ostatnich lat jest przebudowa bocznicy i doprowadzenia torów do Portu Lotniczego Szczecin Goleniów. Szlak przebiega w pobliżu lotniska na odcinku Nowogard-Goleniów. Od strony stacji kolejowej Osina jest bocznica kolejowa, którą dostarczano towary na lotnisko, kiedy ono było lotniskiem wojskowym. Bocznica ta jest już nieużywana. Jadąc dalej w kierunku Goleniowa jest przystanek kolejowy Mosty. Po przystanku Mosty jest nowa bocznica kolejowa, która odbija w lewo, na północ i przebiega po terenie lotniska równolegle do RWY, od strony północno-wschodniej, aż do terminalu pasażerskiego. Odcinek jest jednotorowy, niezelektryfikowany. Tutaj jest przystanek kolejowy, a tor się kończy. Aby zmienić kierunek jazdy maszynista musi przejść do kabiny na drugim końcu pociągu. Pociąg wraca tym samym torem. Kiedy pociąg ma jechać dalej, do Goleniowa, skręca w lewo, na zachód i ponownie wjeżdża na szlak nr 402. Tak więc pociągi na lotnisko mogą wjeżdżać zarówno od strony Goleniowa, jak i od Nowogardu. Plan przebudowy był zatwierdzony w marcu 2010 roku. Prace wykonano w okresie 2010 – 2013. Pierwszy pociąg dojechał na przystanek Port Lotniczy w dniu 29 maja 2013 roku.

Jednocześnie wykonano remont na całej długości szlaku, który polegały na wymianie nawierzchni toru, pracach torowych i odwodnieniowych, wymianie nawierzchni przejazdów, naprawie i modernizacji wybranych peronów i montażu wiat przystankowych, przebudowie urządzeń sterowania ruchem kolejowym, naprawie obiektów inżynieryjnych i urządzeń sterowania ruchu kolejowego. Te prace umożliwiły zwiększenie prędkości biegu pociągu do 120 km/h. Całkowity koszt prac wyniósł około 67 milionów złotych.

Linia kolejowa Nr 424 Goleniów – Maszewo.

Linia kolejowa Nr 424 Goleniów – Maszewo, powstała w 1903 roku. Była jednotorowa, niezelektryfikowana, o długości 16,557 km. Linia była wykorzystywana dla transportu lokalnego osobowego i towarowego. W maju 1992 roku, szlak został zamknięty dla ruchu osobowego. Ruch towarowy wstrzymano około 1997 roku. Tory zostały rozebrane w 2006 roku. Pozostały tory w przejazdach kolejowo-drogowych. Na stacji Goleniów, tor w kierunku stacji Maszewo zakończono kozłem oporowym. Na linii była stacje i przystanki: Ciechno, Podańsko, Tarnówko, Danowo, Dobrosławiec Maszewski, Radzanek, Maszewo.

Opracował Karol Placha Hetman