Sędziszów 2024-09-23

Lokomotywa Parowa Ty51-15.

Lokomotywa parowa Ty51 to jest Polski ciężki parowóz przeznaczony głównie dla ciężkich składów towarowych. Ty51 został opracowany w fabryce HCP w Poznaniu. Parowóz Ty51 był produkowany w okresie 1953 – 1958, w fabryce HCP w Poznaniu. Parowóz Ty51 był najcięższym i najmocniejszym Polskim parowozem. Układ osi 1’E (1-5-0 lub oOOOOO), polskie oznaczenie mała litera „y”.

Parowóz Ty51 powstał na skutek rosnącego zapotrzebowania na ciężkie parowozy towarowe. Parowozy te wzorowano na konstrukcji amerykańskiego parowozu serii Ty246, które kupiono w 1946 roku, w USA, w ramach programu dostaw parowozów dla kolei europejskich.

Parowóz otrzymał rozrząd z suwakami Trofimowa, zamiast suwaków Nicolaya. Zmieniono konstrukcję przegrzewacza w kotle. Zwiększono powierzchnię rusztu. Zastosowano stoker dla podawania węgla. W eksploatacji kocioł nie wykazywał zjawiska „wyczerpania kotła”.

Zbudowano 232 egzemplarzy parowozów Ty51. Ostatnim był parowóz Ty51-226. Łącznie 208 lokomotyw Ty51 przekazano dla PKP, a pozostałe trafiły do kolei zakładowych. Produkcję zakończono w 1958 roku. Z uwagi na duży nacisk na oś wszystkie lokomotywy pracowały na głównych szlakach. Główną trasą były Śląsk – Porty, gdzie parowozy Ty51 pracowały razem z amerykańskimi Ty246. Dostawa lokomotyw spalinowych ST43 (Rumunia) oraz ST44 (CCCP) oraz elektryfikacja szlaków kolejowych, spowodowały, że lokomotywy Ty51 kierowano do innych prac. Lokomotywy Ty51 prowadziły nawet ciężkie składy osobowe. Z początkiem 80-lat, większość parowozów Ty51 pozostawała bez pracy. Kierowano je na stoki. W 1988 roku, nastąpiły liczne kasacje parowozów Ty51.

Rozwinięciem parowozu Ty51 miał być parowóz Ty55. Projekt doprowadzono do prac nad dokumentacją techniczno – wykonawczą. Prototypu lokomotywy nie zbudowano.

Do chwili obecnej (2024 rok) zachowało się około 12 parowozów Ty51, które są w różnym stanie technicznym.

Historia Ty51-15 tender 27D51.

Szerokość toru 1 435 mm. Układ osi 1’E h2. Producent Zakłady Przemysłu Metalowego imieniem J. Stalina. Przedsiębiorstwo Państwowe Wyodrębnione, Poznań, czyli Poznańskie Zakłady Hipolita Cegielskiego. Parowóz został wyprodukowany w 1954 roku i otrzymał Nr fabryczny 4029 (Nr 1994 według innego źródła). Numer w PKP 15. Nr tendra 72, seria 27 D 51.

Przebieg służby: W dniu 29 lipca 1954 roku, MD Karsznice. W dniu 27 maj 1955 roku, MD Dęblin. W dniu 4 wrzesień 1955 rok, MD Sędziszów. W dniu 15 lipiec 1958 rok,  MD Kielce. W dniu 29 listopad 1959 rok, MD Bydgoszcz Wschód. W dniu 11 kwiecień 1960 rok, MD Sędziszów. W dniu 4 sierpnia 1969 rok, MD Skarżysko Kamienna. W dniu 25 kwietnia 1978 rok, MD Sędziszów. W dniu 19 marca 1982 rok, wycofany z eksploatacji. W dniu 14 stycznia 1987 rok, przetransportowany do MD Skarżysko Kamienna. W dniu 8 września 1989 roku, uprawiony jako pomnik techniki w Sędziszowie. Całkowity przebieg 1 438 708 km. Opiekę nad parowozem sprawuje Stowarzyszenie Osiedla Sady oraz kolejarze z firmy LHS. Teren na którym stoi parowóz jest ogrodzony i obsadzony ozdobnymi roślinami.

Opracował Karol Placha Hetman