Chabówka 2024-04-26

Lokomotywa parowa wąskotorowa tendrzak Tw53.

Lokomotywa parowa wąskotorowa tendrzak Tw53 została opracowana w Chrzanowie w fabryce FABLOK, w 1953 roku. Łącznie zbudowano 20 egzemplarzy parowozów Tw53, z czego 10 egzemplarzy na potrzeby Górnośląskich Kolei Wąskotorowych oraz 10 egzemplarzy na potrzeby górnośląskich zakładów przemysłowych. Jeden parowóz został przebudowany na tor o szerokości 1 000 mm. Dwa parowozy zostały przebudowane na wersje z tendrami i zostały oznaczone jako seria Pw53. Długość takiej lokomotywy z tendrem wynosi 9,20 m.

Parowóz został wyposażony w pięć osi napędowych i dobrze nadawał się do pracy z ciężkimi wagonami towarowymi. Układ jezdny nie posiada osi tocznych. Silnik parowy o mocy 400 KM (294 kW) jest dwucylindrowym bliźniaczym silnikiem parowym na parę przegrzaną. Napęd z silników parowych jest przenoszony za pomocą korbowodów na trzecią oś silnikową, napęd na pozostałe osie przenoszony jest z osi silnikowej za pomocą wiązarów. Parowóz może ciagnąć z prędkością 15 km/h pociąg o masie 1 210 ton, a na torze o pochyleniu 30 promili pociąg o masie 137 ton. Prędkość maksymalna lokomotywy wynosi 30 km/h.

Parowóz Tw53 bazuje na poprzednich konstrukcjach parowozów Serii T40, Tw29 i Tw47 (1947-1949). Zamiast nitowania zastosowano spawanie. W celu ułatwienia przechodzenia parowozu przez ostre łuki, o minimalnym promieniu 35 metrów, zastosowano zestawy kołowe przesuwne oraz zestaw kołowy bez obrzeży. Drugi zestaw kołowy posiada możliwość przesuwu o 15 mm, czwarty o 26 mm, a trzeci zestaw kołowy silnikowy pozbawiony jest obrzeży. Lokomotywa ma piasecznicę, która podaje piasek pod drugą i czwartą oś. Skrzynia węglowa ma pojemność 1 600 kg węgla kamiennego. Zbiorniki na wodę są umieszczone wzdłuż kotła i mają łączną objętość 4 m3. Lokomotywy wyposażono w oświetlenie z lampami naftowymi. Podczas przeglądów i napraw, na lokomotywach zamontowano turbogenerator, który generuje napięcie 24 V oraz reflektory lustrzane.

Lokomotywa parowa Tw53-2561.

Numer fabryczny 3990. Rok produkcji 1954. Parowóz w okresie 1954 – 1988, służył na Górnośląskich Kolejach Wąskotorowych. Po wycofaniu ze służby i skreśleniu z ewidencji, w dniu 28 kwietnia 1988 roku, służył na terenie Lokomotywowni Bytom – Karb, jako kocioł ogrzewczy. Następnie został ustawiony na ekspozycji na terenie dworca kolejowego w Bielsku – Białej. W 2001 roku, został przeniesiony do Skansenu Kolejowego w Chabówce, gdzie znajduje się do chwili obecnej (2024 rok). Aktualnie parowóz ma błędny numer 2560, innego parowozu Tw53.

Dane T-T parowozu Tw53.

Lokomotywa Tw53 ma układ osi E (Eh2t, 0-5-0). Masa własna 32 400 kg. Masa służbowa 41 450 kg. Długość 8,80 m. Szerokość 2,80 m. Wysokość 3,05 m.. Średnica kół napędnych wynosi 0,79 m. Ciśnienia w kotle 13 atm. Powierzchnia ogrzewalna kotła wynosi 55,70 m2. Powierzchnia przegrzewacza typu Schmidta wynosi 22 m2. Powierzchnia rusztu 1,60 m2. Skrzynia paleniska jest stalowa. Moc znamionowa 400 KM (294,2 kW). Rozrząd pary typu Walschaerta – Heusingera. Prędkość konstrukcyjna 30 km/h. Lokomotywa jest dostosowana do toru o szerokości 785 mm lub 1 000 mm.

Opracował Karol Placha Hetman