Bydgoszcz 2024-01-19

EZT Pesa Elf EN76 = 22WE.

ETZ Pesa Elf, Pesa Acatus II i Pesa Acatus Plus.

Pociągi Pesa Elf to polskie elektryczne zespoły trakcyjne przystosowane do ruchu regionalnego. Pociągi są budowane od 2010 roku, w polskiej fabryce PESA w Bydgoszczy. „Elf” to akronim angielskiego zwrotu electric low floor, czyli pojazd elektryczny niskopodłogowy. Pociągi Pesa Elf produkowane są z różną liczbą wagonów od dwóch do sześciu. Różne jest też wyposażenie, układ foteli, liczba toalet itp.

W skład rodziny pociągów Elf wchodzą modele: Typ EN62 = 21WE, Typ EN76 = 22WE, Typ EN96 = 34WE i 27WE dla SKM Warszaw. Oprócz nich budowano pociągi ETZ oznaczone Acatus II i Acatus Plus. Typ EN77 = 32WE Acatus II – 4-wagonowe. Typ EN64 = 40WE Acatus Plus – 3-wagonowe. Typ EN99 = 41WE Actus Plus – 2-wagonowe. Do 2020 roku, zostało wyprodukowanych ponad 120 pociągów Pesa Elf.

Pociągi PESA Elf są zasilane trakcją elektryczną o napięciu 3 kV DC. Szerokość pociągu wynosi 2,88 m, wysokość 4,28 m, długość zależy od ilości wagonów. Prędkość konstrukcyjna pociągów Elf wynosi 160 km/h.

Historia pociągów Pesa Elf.

Konkurentem fabryki PESA w Bydgoszczy była i jest druga polska firma NEWAG z Nowego Sącza. Ale ta konkurencja wpływa korzystnie na jakość polskich konstrukcji i zadowolenie pasażerów. W 1998 roku, Pesa została głęboko zrestrukturyzowana i rozpoczęła budowę spalinowych wagonów osobowych. W 2004 roku, fabryka podjęła się zbudowania pierwszych EZT dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej. Był to pociąg typu 13WE (EN95). Pomimo planów zakupu 10 egzemplarzy, produkcja została zakończona na jednym pociągu. W 2006 roku, wyprodukowano ETZ 15WE, a w 2007 roku, ETZ 16WEk. Oba pociągi zbudowano także tylko w jednym egzemplarzu.

Jednak zainteresowanie przewoźników nowymi pociągami ETZ było coraz większe. Doszło do współpracy między producentami i użytkownikami. Przewoźnicy chcieli pociągów do szybkiego boarding-u pasażerów, a w efekcie o nisko umieszczonej podłodze, co ułatwia wsiadanie i wysiadanie. Dodatkowo, coraz więcej podróżnych przewoziło rowery, wózki dziecięce i wózki inwalidzkie. Zakład w Bydgoszczy zaprojektował pociąg Acatus, który jest przeznaczony dla peronów o wysokości 0,55 – 0,76 m, od główki szyny. Pociąg nie ma żadnych stopni wejściowych. Zaprojektowano także pociąg Elf, który ma stopnie wejściowe i jest przeznaczony dla niższych peronów. W programie uczestniczyło około 150 inżynierów i naukowców z firmy Pesa, firm poddostawców i placówek naukowych. Podpatrywano także rozwiązania zagraniczne.

W grudniu 2009 roku, zanim pociąg Elf był gotowy, podpisano już pierwszą umowę na dostawę 8 pociągów ETZ dla województwa śląskiego. W kolejnych latach podpisano kolejne kontrakty. Pociąg Elf został pokazany w 2010 roku, podczas targów InnoTrans w Berlinie. Zaprezentowano wówczas pociąg EN76-001, który był zbudowany dla województwa śląskiego.

Konstrukcja Pesa Elf.

Pociągi Pesa Elf to normalnotorowe ETZ. Są zasilane trakcją elektryczną o napięciu 3 kV DC. Lecz istnieje również możliwość produkcji składów zasilanych prądem przemiennym o napięciu 25 kV lub 15 kV. Szerokość pociągu wynosi 2,88 m, wysokość 4,28 m, długość zależy od ilości wagonów. Prędkość konstrukcyjna pociągów Elf wynosi 160 km/h. Pociągi są niskopodłogowe i przeznaczone do ruchu regionalnego.

Pudła wagonów mają konstrukcję przestrzenną wykonana ze stali z profili zamkniętych. Poszycie ma grubość 1,5 mm i wykonane jest ze stali, natomiast czoło pojazdu wykonano z tworzyw sztucznych.

Pociągi występują w układach 2, 3, 4, 6-wagonowych. W ofercie zakładu w Bydgoszczy jest także pociąg z 10-wagonami. Pociągi można łączyć w trakcje wielokrotną. Każdy wagon może mieć od jednej do trzech par drzwi na każdą stronę.

Do wersji 4-wagonowej wózki napędowe znajduje na obu końcach pociągu. Wersje 6-wagonowe mają dodatkowe wózki napędowe z końcem trzeciego wagonu i na początku czwartego wagonu. Nie ma tam wózków Jacobsa. Wózki między wagonami są wózkami tocznymi, nienapędowymi. Każdy z wózków ma podwójne usprężynowienie. Pierwszy stopień to sprężyny stalowe. Drugi stopień to poduszki pneumatyczne. Dla dodatkowego tłumienia drgań zamontowano amortyzatory hydrauliczne. Wózki napędowe i toczne są konstrukcji i produkcji firmy Pesa.

Zastosowano silniki TMF 59-39-4 (500 KW) lub TMF 50-29-4 (400 KW). Silniki są produkcji austriackiej. Silniki elektryczne są sterowane falownikiem. Odbieraki prądu Stemmann. System hamulcowy Knorr-Bremse.

Wyposażenie jest dostosowane do potrzeb zamawiającego. Pociągi są wykonywane jako Klasa 2. Różna może być ilość i układ siedzeń. Mogą być siedzenia odchylane. W pociągu jest 1 lub 2 toalety zbudowane w systemie zamkniętym. Zawsze jest toaleta dla inwalidów i osób z małymi dziećmi, która ma większe wymiary. SKM Warszawa zamówiła pociągi bez toalet z uwagi na małe odległości i czasy podróży. W pobliżu miejsc dal inwalidów i osób z małymi dziećmi we wózkach są drzwi wejściowe wyposażone w pochylnie. Wiele pociągów Elf ma stanowiska dla pomocnika maszynisty, dlatego pociąg taki może poruszać się z rozkładową prędkością ponad 130 km/h.

Pesa Elf 22WE lub 22WEa. Wersja 22WE jest 4-wagonowa i jest przeznaczona do ruchu regionalnego.

EN76-034 = 22WEa.

Pociąg EN76-034 = 22WEa został wyprodukowany w 2013 roku, dla Kolei Wielkopolskich. Malowanie czerwono-białe. Fotele są tapicerowane czerwonym materiałem. W październiku 2018 roku, pociąg przeszedł naprawę poziomu P4. Pociąg można spotkać na szlaku Poznań Główny – Gniezno.

EN76-053 = 22WEa.

Pociąg EN76-053 = 22WEa, numer fabryczny E742BNA109, został wyprodukowany w 2016 roku, dla PolRegio; Oddział Kujawsko-Pomorski z siedzibą w Bydgoszczy. Malowanie czerwono-biało-czerwone. Fotele tapicerowane czerwona tkaniną. W 2023 roku, przeprowadzono naprawę poziomu P4. Pociąg można spotkać na szlaku Bydgoszcz Główna – Gdynia Główna.

Opracował Karol Placha Hetman