Lublin 27-06-2024r.
EZT Pesa Dart ED161.
EZT Pesa Dart ED161 to jest Elektryczny Zespół Trakcyjny zaprojektowany i wyprodukowany w Polsce w firmie PESA Bydgoszcz. Pociągi były produkowane w okresie 2014-2016.
EZT Pesa Dart, typ 43WE, seria ED161. Pociąg jest przeznaczony do obsługi ruchu pasażerskiego dalekobieżnego. Pociąg został opracowany i był produkowany przez zakład Pojazdów Szynowych PESA Bydgoszcz. W okresie 2014–2016, wyprodukowano 20 egzemplarzy składów dla PKP InterCity. Pojazdy EZT ED161 wprowadzono do ruchu w dniu 29 grudnia 2015 roku, w rozkładzie jazdy do 31 marca 2016 roku.
Historia EZT ED161.
W 2004 roku, w firmie PESA zbudowano pierwszy EZT o nazwie Mazovia (seria EN95) dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej. W następnych latach PESA sukcesywnie zwiększała gamę oferowanych przez siebie pojazdów EZT. Powstały między innymi pociągi Acatus seria ED59 (2005 rok,) oraz Bydgostia seria ED74 (2007 rok). W 2010 roku, zbudowano pierwszy pociąg serii Elf, 4-wagonowy. Potem powstały pociągi Elf 2-, 3-, 4- i 6-wagonowe. Były to pociągi do obsługi połączeń regionalnych. Powstał także projekt pociągu Elf złożony z 8-wagonów, który był oferowany dla ruchu dalekobieżnego dla PKP Intercity. Ostatecznie firma PESA zaoferowała w przetargu nowy pociąg EZT serii Dart.
W kwietniu 2014 roku, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przyznało firmie PESA dotację w wysokości 7 mln zł na opracowanie prototypu pociągu Dart. W dniu 23 maja 2014 roku, firma PKP InterCity podpisała z firmą PESA umowę na dostawę i 15-letni serwis 20 pociągów serii ED161 Dart.
Pierwszy pociąg ED161 Dart został ukończony w dniu 10 maja 2015 roku. Rozpoczęto testy na szlakach w okolicach Bydgoszczy. Podczas tych testów EZT ED161 na odcinku Bydgoszcz – Warlubie osiągnął zakładaną maksymalną prędkość wynoszącą 160 km/h. Od dnia 23 maja 2015 roku, rozpoczęto testy homologacyjne w Instytucie Kolejnictwa w Żmigrodzie.
W dniu 30 maja 2015 roku, pociąg ED161 na Centralnej Magistrali Kolejowej osiągnął prędkość 204 km/h. W dniu 18 czerwca 2015 roku, pociąg został zaprezentowany dziennikarzom w Żmigrodzie. W dniu 5 lipca 2015 roku, rozpoczęto testy drugiego składu. We wrześniu 2015 roku, firma PESA złożyła wniosek do Urzędu Transportu Kolejowego, o dopuszczenie pociągu do eksploatacji. W dniu 22 września 2015 roku, pociąg ED161-004 zaprezentowano na targach Trako. Póżniej pociąg prezentowano na stacjach w Lublinie, Dęblinie i Bydgoszczy.
Ponieważ w przetargu dla PKP InterCity startowały także firmy zagraniczne, zaczęto szukać niezgodności rzeczywistego pociągu z ofertą. Wymyślono że masa pociągu nie odpowiada założeniom oraz że konstrukcja pierwszego pojazdu jest zupełnie inna od budowanych kolejnych składów. Na szczęście, wszystkie zarzuty zostały odparte. Pamiętajmy, że w Polsce jest wiele sił, które życzą naszemu narodowi jak najgorzej; komuniści, folksdojcze, masoni. Pierwszy pociąg Dart ED161 został dopuszczony do eksploatacji zgodnie z planem w dniu 30 października 2015 roku.
W dniu 2 grudnia 2015 roku, Urząd Transportu Kolejowego dopuścił do eksploatacji 8 pociągów ED161. Do końca grudnia 2015 roku, firma PESA zbudowała wszystkie pociągi. Pozostała tylko kwestia ich odbiorów, usunięcia usterek i włączenia do eksploatacji. W dniu 5 marca 2016 roku, firma PKP InterCity odebrała ostatni 20 skład EZT serii ED161.
Była kwestia naliczenia kar za nieterminowe przekazanie pociągów. Sprawę rozstrzygnięto w arbitrażu, którego pertraktacje były objęte tajemnicą. Ocenia się, że kara mogłaby wynosić 50-70 milionów złotych, co przekraczało by cenę jednego pociągu.
W listopadzie 2016 roku, EZT ED161-020 pomyślnie przeszedł testy certyfikujące ETCS poziomu drugiego, które przeprowadzono na odcinku Miłkowice – Chojnów na linii Nr 282 na trasie E 30.
W dniu 23 maja 2017 roku, minął okres 3 lat, w którym firma PKP InterCity mogła złożyć zamówienie na dodatkowe 10 pociągów serii ED161, czego przewoźnik nie zrobił. Jednak w 2023 roku, ponownie była mowa o kolejnych składach ED161.
We wrześniu 2015 roku, ukończono budowę hali do obsługi EZT ED161 Dart na terenie ZNTK „Mińsk Mazowiecki”. Pociągi ED161 Dart obsługują szlaki z Warszawy do; Łodzi, Wrocławia, Bielska Białej, Wałbrzycha, Jeleniej Góry, Katowic, Lublina, Białegostoku, Białej Podlaskiej, Chełma.
W ciągu pierwszego miesiąca eksploatacji EZT ED161 wykonały 247 kursów, podczas których przejechały ponad 69 000 km oraz przewiozły blisko 45 000 pasażerów. W ciągu pierwszych 3 lat służby pojazdy ED161 Dart przewiozły 11,5 mln pasażerów i przejechały 13,2 mln km.
W dniu 14 kwietnia 2017 roku, EZT ED161-020 został uszkodzony na szlaku Krotoszyn – Zduny linii Nr 281, w wyniku przejechania przez tor z brakującym fragmentem szyny. Negocjacje przewoźnika z producentem trwały długo. Pojazd wrócił do eksploatacji w grudniu 2022 roku.
W dniu 30 stycznia 2020 roku, doszło do wypadku EZT ED161-016, w wyniku którego poważnie został uszkodzony przód pociągu. Zderzenie miało miejsce na szlaku Ozimek – Chrząstowice, na przejeździe kolejowo-drogowym w miejscowości Nowa Schodnia, na które nieuprawnienie wjechał samochód ciężarowy. Niestety, kierowca ciężarówki zginął. Samochód ciężarowy z naczepą wjechał pod pociąg PKP InterCity IC Panorama 1620 Warszawa – Wrocław. Ponieważ naprawa była skomplikowana, dlatego naprawę zlecono producentowi firmie PESA. Wartość umów zawartych w zamówieniu na naprawę wyniosła 12,6 mln złotych. PESA miała 20 miesięcy na wykonanie naprawy, która trwała znacznie krócej.
Konstrukcja EZT ED161 Dart.
Nadwozie samonośne zostało wykonane z wysoko gatunkowej stali, stopów aluminium, a niektóre elementy pokrycia wykonano z kompozytów. Wagony spełniają normy EN 15227, czyli czterech scenariuszy zderzeń. Na obu końcach składu umieszczono kabiny maszynisty, które są wbudowane w klatki bezpieczeństwa. Aluminium w strukturze plastra miodu stanowi absorber energii zderzeniowej.
W czołach pociągu umieszczono automatyczne sprzęgi typu Scharfenberga. Początkowo sprzęgi były osłonięte aerodynamicznymi osłonami, które ściągane były ręcznie. Ale przed przekazaniem pierwszego składu odbiorcy, zrezygnowano z tego rozwiązania i zastosowano ramkę, która częściowo odsłania sprzęg.
EZT składa się z 8-wagonów. Każdy wagon ma jedną parę drzwi wejściowych, umieszczonych w okolicy środka wagonu, jednoskrzydłowych, otwieranych automatycznie, odskokowo-przesuwnie. Światło wejścia wynosi 0,90 m. Próg wejścia jest na wysokości 0,76 m od główki szyny. Podłoga przestrzeni pasażerskiej jest na jednej wysokości, czyli 1,22 m.
Wnętrze wagonów jest bezprzedziałowe. Zastosowano tylko ścianki działowe na końcach wagonów i w korytarzach wejściowych. Wszystkie ścianki wyposażono w szklane drzwi automatycznie otwierane. Połowa foteli jest ustawiona w jednym kierunku, a druga połowa w drugim kierunku. W Klasie 1 fotele umieszczono w układzie 1×2. Wszystkie miejsca mają dostęp do stolików. W Klasie 2 fotele ustawiono w układzie 2 (do przodu) x 2 (do tyłu). Zamontowano germańskie fotele firmy Kiel, które mają regulowane oparcie, rozkładane stoliki, siatkę na gazety i podnóżek. Przejście jest środkiem wagonu. W składzie jest 6 toalety, a jedna z nich jest dla osób niepełnosprawnych. Wszystkie toalety są w systemie zamkniętym. W składzie jest część barowa i część dla personelu kolejowego, w którym znajduje się łóżko i toaleta z prysznicem. Dla osób niepełnosprawnych zastosowano windy i miejsca na wózki. We wnętrzu składów wydzielono miejsce dla 6 rowerów. Skład jest klimatyzowany, wyposażony w gniazdka elektryczne, monitoring oraz elektroniczny system informacji pasażerskiej. Jest także wi-fi.
EZT ED161 Dart jest posadowiony na 9 wózkach. Skrajne wózki typu 39MN są napędowe. Także trzeci wózek Jakobsa typu 40 MN jest wózkiem napędowym. Pozostałe wózki Jakobsa typu 40MNT są wózkami tocznymi. Napęd stanowi 6 silników trakcyjnych o mocy 6 x 400 kW, co daje łączną moc jednostki wynoszącą 2 400 kW. Składy są dostosowane do prędkości 160 km//h i tak były certyfikowane. Ale producent opracował składy do prędkości podróżnej 230 km/h, w których zastosowano by mocniejsze silniki trakcyjne, ewentualnie więcej wózków napędowych oraz mocniejsze falowniki. Falowniki są umieszczone na dachu pojazdu. EZT Dart można połączyć w dwa składy.
Dane T-T EZT PESA Dart ED161:
Producent PESA Bydgoszcz Polska. Okres produkcji 2014-2016. Skład jest 8 wagonowy. Układ osi Bo’2’Bo’2’2’2’2’2’Bo’. Masa służbowa 395 000 kg. Długość 150,23 m. Szerokość 2,82 m. Wysokość 4,30 m. Średnica kół 0,92 m. Zasilanie 3 kV DC. Silniki napędowe asynchroniczne, o mocy 6 x 400 kW. Moc ciągła 2 400 kW. Przyspieszenie rozruchu 0,6 m/s2. Prędkość konstrukcyjna 200 km/h. Prędkość eksploatacyjna 160 km/h. Wysokość progu wejścia wynosi 0,76 m od główki szyny. Liczba miejsc siedzących w Klasie 1 – 60, w Klasie 2 – 294.
Opracował Karol Placha Hetman