Lotnisko w Balicach. 2019r.

Kraków 2021-03-31

Historia

Połączenie kolejowe na lotnisko. 2006 rok.

Bocznica kolejowa łącząca lotnisko w Balicach ze stacją Mydlniki została wybudowana w 1951 roku. Pociągami dostarczano i dostarcza się większość towarów, szczególnie paliwo. Linia była jednotorowa, niezelektryfikowana. Na trasie były cztery niestrzeżone przejazdy kolejowe.

W 2004 roku, po raz kolejny odżyła propozycja połączenie kolejowego między lotniskiem a centrum miasta, z wykorzystaniem istniejącej bocznicy kolejowej. Tym razem jednak pomysł został zrealizowany.

Od 26 maja 2006 roku, na trasie Dworzec Główny Kraków – Lotnisko Balice poprzez Mydlniki kursowały szynobusy, jako program pilotażowy. Przejazd szynobusem z centrum miasta trwał 15-16 minut. Pociąg nazwano Ekspres Balice. Pierwsze pociągi spalinowe były dzierżawione od innych przewoźników. W dniu 6 lipca 2006 roku, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego podpisał umowę na dostawę dwóch egzemplarzy PESA typu 218Mc, czyli SA133-004 i SA133-005. Dodatkowo pożyczono jeden pociąg SA101-001 + SA121-001 oraz jeden pociąg SA109-002.

W 2009 roku, pociąg kursował codziennie, niemal całą dobę, za wyjątkiem godzin późnonocnych, co 30 minut. Cena biletu normalnego jednoprzejazdowego wynosiła 7 zł. Bilet można było kupić także w automacie w pociągu, który przyjmował banknoty i wydawał resztę. Pociąg nie zatrzymywał się na stacjach pośrednich. Jedynie niektóre kursy, w każdą stronę, zatrzymywały się na przystanku Kraków-Łobzów. Obsługa linii: dwa szynobusy spalinowe (SA133-004 i SA133-005), w rezerwie SA101-001, SA121-001 i SA109-002. Pociągi były klimatyzowane, liczba miejsc siedzących w składzie: 140-146, liczba wszystkich miejsc: 300.

Pociąg typ 207M seria SA101-001 + SA121-001.

Pociąg SA101-001 + SA121-001, to były pierwszy autobus szynowy, który kursowały na trasie Kraków Główny – Balice. Szlak obsługiwał od maja 2006 roku, do wiosny 2007 roku. Pociągi typu 207M zbudowano w okresie 1991-1996, w ZNTK w Poznaniu. Od 2004 roku, do 2009 roku, pociągi były używane w Małopolskim Zakładzie Przewozów Regionalnych w Krakowie.

Pociągi typu 207M seria SA101 okazały się bardzo udane. Dobrze pokonywały trudne profile szlaków górskich. Niższa cena biletu i szybciej pokonywane szlaki, przysparzały pociągom nowych pasażerów. Powstawały wersje dwu- i trzyczłonowe. Wagon ma 56-70 miejsc siedzących, a ogólem 120 osób. Łącznie pociąg mógł przewozić 240 pasażerów.

Pociąg typ 207M ma masę wagonu silnikowego 26 500 kg, długość 15,54 m, silnik spalinowy SW 680/59/15, o mocy 180 kW lub silnik spalinowy BF6L513RC, o mocy 200 kW. W autobusach szynowych serii SA101 początkowo zastosowano silniki typu SW 680/59/15 produkcji WSK Mielec. Były to jednostki wysokoprężne wyposażone w 6 cylindrów w układzie rzędowym pionowym i doładowywane turbosprężarką, o mocy 180 kW. Silniki produkowane były od 1966 roku, na licencji firmy British Leyland, stosowane również w samochodach Jelcz 300, 410, PR110 i autobusach marki Autosan.

Każdy z wagonów typu 207M oparty jest na dwóch jednoosiowych wózkach. Wagony serii SA101 i SA102 są wyposażone w jeden wózek toczny i jeden wózek napędny, natomiast wagony serii SA121 i SA111 mają dwa wózki toczne. Pociąg używany w Balicach miał jeden wagon silnikowy i jeden wagon doczepny. Kierunek jazdy dowolny z takimi samymi parametrami.

Zbudowano tylko sześć pociągów typu 207M w różnych układach. Pociągi te pozwoliły na zebranie dużego doświadczenia w przewozach kolejowych na szlakach z małym potokiem pasażerów.

Pociąg typu 212Ma serii SA109-002.

Pojazdy typu 212Ma serii SA109 to jednoprzestrzenne, częściowo niskopodłogowe autobusy szynowe przeznaczone do obsługi regionalnych przewozów pasażerskich na niezelektryfikowanych liniach. Powstawały w wersje jedno i dwuczłonowej.

Producentem autobusów szynowych były Kolejowe Zakłady Maszyn Kolzam S.A., które wywodziły się z Warsztatów Naprawczych Taboru Kolejowego, które powstały przy stacji kolejowej w Raciborzu w 1858 roku.

Pojazdy serii SA109 mają lekką modułową konstrukcję nadwozia z obniżoną podłogą w rejonie wejścia. Wysokość podłogi w części niskiej to 0,600 m nad poziomem główki szyny, a w części wysokiej, do której prowadzą trzy schodki lub pochylnia, to 1,090 m. Pojazdy posiadają po obu stronach członów po parze dwuskrzydłowych, odskokowo-przesuwnych drzwi o szerokości 1,300 m.

Do napędu jednostki wykorzystywane są dwa silniki wysokoprężne marki RABA typu D10 UTSLL, o mocy 190 kW każdy. Każdy silnik dieslowski zintegrowany jest z hydromechaniczną (automatyczną), pięciobiegową skrzynią biegów marki VOITH typu DIWA 864.3. Przeniesienie momentu obrotowego ze skrzyni biegów na zestaw kołowy jest realizowane za pośrednictwem przekładni osiowej nawrotnej marki Ganz-David-Brown.

Badania typu pojazdu zostały wykonane w 2003 roku. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego nr T/2004/014 zostało wydana przez Urząd Transportu Kolejowego w dniu 28.01.2004 roku. Łącznie zbudowano 13 pociągów typu 212Ma.

Pociągi serii SA133.

SA133-005. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
SA133-005. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

SA133-005. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
SA133-005. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

SA133-005. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
SA133-005. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis do zdjęcia: Z przystanku do terminalu było około 200 m.

Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2014 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2014 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis do zdjęcia: Widok w kierunku jednostki wojskowej JW 1155.

Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2018 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2018 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2014 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2014 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis do zdjęcia: Widok w kierunku Krakowa.

Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2018 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Były przystanek Port Lotniczy Balice. 2018 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Pociągi serii od SA131 do SA134, należą do typu PESA 218. Pociągi zostały zaliczone do autobusów szynowych o napędzie spalinowym. Ich produkcja trwała w okresie 2005 – 2015. W sumie zbudowano 76 pociągów w bardzo krótkich seriach. Prędkość konstrukcyjna pociągu wynosi 140 km/h, ale z uwagi na ich eksploatację na liniach drugorzędnych, które były bardziej zużyte, prędkość maksymalna wynosiła 120-130 km/h. Z tego samego powodu, stopień wejściowy do pociągu jest na wysokości 0,60 m, od główki szyny. Koła pociągu mają średnicę 0,84 m. Napędem pociągu jest silnik wysokoprężny. Tylko prototyp miał jeden silnik. Wagon doczepny miał być bez silnikowy. Każdy wagon miał mieć dwa wózki czterokołowe.

Ostatecznie PESA zmieniła konstrukcję, której nadała oznaczenie 218M. Pociągi otrzymały dwa silniki, aby zapewnić dobrą dynamikę przyspieszenia. Pociągi budowano jako dwuczłonowe, na trzech wózkach. Na bazie 218M powstał pociąg 219M „Atribo” (2007 rok), który jest trój-członowy. Kolejna generacja SZT (Spalinowe Zespoły Trakcyjne) dwu-członowych to były pociągi serii PESA 223M.

Pociągi PESA 218M między wagonami otrzymały wózek Jakobsa typu 37AN. W trakcie eksploatacji pojawiły się pęknięcia ramy niektórzy tych wózków. Wózki wymieniono i do żadnego wypadku nie doszło.

Pociągi PESA 218M są klimatyzowane i ogrzewane. Mają system informacji przedstawiany na ekranach LCD. Jest system monitoringu. Pociągi PESA 218M posiadają standardowe urządzenia automatyki bezpieczeństwa pociągu: czuwak aktywny, samoczynne hamowanie pociągu, Radio-Stop, a także są wyposażone w sygnalizację pożarową.

Silniki spalinowe napędzają pierwszy i ostatni wózek. Silniki MAN wysokoprężny D2876LUE623, o mocy 382 kW. Zbiorniki oleju napędowego 2 x 750 litrów. Zawieszenie pojazdów posiada dwa stopnie usprężynowania. Pierwszym są elementy metalowo-gumowe, natomiast drugim sprężyny pneumatyczne, za pomocą których pudło jest przymocowane do wózków. Szkielet pojazdów z rodziny 218M jest stalowy spawany, a poszycie aluminiowe, klejone do konstrukcji. Wytrzymałość konstrukcji jest zgodna z normą PN-EN 12663 (kat. PIII). Zastosowano drzwi odskokowo-przesuwne. Pociąg przystosowany jest do obsługi osób niepełnosprawnych, posiada wejścia szerokości 1,30 m, około 50% niskiej podłogi (600 mm od główki szyny), rampę wjazdową i odpowiednio przystosowaną toaletę, w układzie zamkniętym. Szczegółowa aranżacja wnętrza, monitoring i klimatyzacja są dostosowywane do wymogów zamawiającego. Masa pociągu wynosi 82 000 kg.

W dniu 6 lipca 2006 roku, zawarto umowę między województwem małopolskim a firmami Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz i BRE Leasing na dostawę dwóch pojazdów typu PESA 218Mc i czterech pociągów typu PESA 308B w formie leasingu operacyjnego.

Pierwszy z zamówionych pociągów serii 218Mc dla województwa małopolskiego (SA133-004) został oficjalnie zaprezentowany 21 lutego 2007 roku, na dworcu Kraków Główny, a 2 marca 2007 roku, zaczął obsługiwać linię do portu lotniczego Kraków-Balice.

Pociągi spalinowe kursowały do 2014 roku, kiedy podjęto dużą inwestycję modernizacji linii kolejowej Nr 118 z Kraków Główny do Balic.

Linia kolejowa Nr 118.

Linia kolejowa Nr 118 została wybudowano w 1951 roku. Dokładnie zbudowano wówczas odcinek Kraków Mydliniki – Balice. Linia powstała dla budowy i zaopatrzenia lotniska w Balicach oraz obsługi magazynów paliw w Olszanicy. Całkowa długość linii wynosi 12 km. Linia rozpoczyna się na stacji Kraków Główny. Następnie przebiega przez nieistniejącą już stację kolejową Kraków Główny Towarowy. Kolejno są: Kraków Łobzów (pomiędzy ulicą Wrocławską i 16. Batalion Powietrzno-Desantowy, a osiedlem Azory), Stacja Kolejowa Mydlniki, Młynówka, Zaklika, Olszanica, Kraków MPL, Kraków Lotnisko Wojskowe. Linia Nr 118 kończy się na terenie woskowego MPS.

W dniu 26 września 2013 roku, PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z włoskim przedsiębiorstwem Astaldi umowę na modernizację linii. Modernizacja linii Nr 118 odbyła się w okresie 2014-2015. Linia z jednotorowej stała się dwutorowa. Wykonano elektryfikację. Zbudowano przystanki kolejowe, których wcześniej nie było. W ramach modernizacji wybudowano trzy nowe przystanki: Kraków Młynówka, Kraków Zakliki i Kraków Olszanica. Zlikwidowano przystanek kolejowy, który był w odległości około 200 m od terminalu portu lotniczego, a postawiono nowy dworzec z południowej strony wielopoziomowego parkingu samochodowego.

W dniu 13 września 2015 roku, na linii Nr 118 odbył się pierwszy przejazd pociągu pasażerskiego po modernizacji. Linie obsługuje nowo powstały przewoźnik Koleje Małopolskie. Po linii kursują pociągi na trasie Balice MPL – Kraków Główny – Wieliczka Rynek. Jest to linia przewozowa S1 SKA. Czas przejazdu Lotnisko – Kraków Główny wynosi 18 minut. Częstotliwość kursowania co 30 minut. Z uwagi na ogromną modernizację sieci kolejowej w rejonie Krakowa, pociągi kursowały rzadziej. Z uwagi na trudną techniczne trasę, prędkość pociągów osobowych jest ograniczona do 80 km/h, a pociągów towarowych do 60 km/h. Linia nr 118, obecnie (2021 rok) jest linią znaczenia państwowego drugiego rzędu.

Opracował Karol Placha Hetman

Kategorie: