Zbąszynek 2025-04-09

Linia kolejowa Nr 358 Zbąszynek – Gubin.

Linia kolejowa Nr 358 Zbąszynek – Gubin, jest linią kolejową całkowicie leżąca w województwie lubuskim. Linia ma długość 94,734 km. Linia jest jednotorowa i zelektryfikowana prądem 3 kV DC, na odcinku Zbąszynek – Czerwieńsk (0,00 km – 45,30 km). Linia przebiega równoleżnikowo. Prędkość maksymalna wynosi 120 km/h. Linia zaczyna się na stacji Zbąszynek, która powstała w 1924 roku, jako germańska stacja graniczna. Obecnie linia kończy się na dawnym przejściu granicznym, na granicy polsko-germańskiej.

Historia

Linia powstała w XIX wieku, w czasach pruskich, kiedy Polska była pod zaborami. W dniu 26 czerwca 1870 roku, towarzystwo Märkisch-Posener Eisenbahn-Gesellschaft uruchomiło linię kolejową, stanowiącą bezpośrednie połączenie Poznania z Chociebużem. Był to dokładnie odcinek Podmokłe Wielkie – Gubin. Była to część większej koncepcji połączenia takich germańskich miast jak; Lipsk i Drezno, z miastami na Wschodzie Europy, takich jak Olsztyn, Elbląg i Królewiec (Kaliningrad). Czyli wieczna koncepcja przyjaźni germańsko-ruskiej. Do końca XIX wieku, na całej linii Chociebuż – Poznań, został położony drugi tor. Linia położona była na terytorium prowincji Brandenburgia i była obsługiwana przez Deutsche Reichsbahn.

W 1914 roku, germańcy rozpoczęli wielką wojnę światową, licząc na szybkie zwycięstwo swojej armii, która w 1871 roku, błyskawicznie pokonała Francję i uzyskała nowe tereny oraz duże kontrybucje. Jednak germańcy się pomylili. W wyniku wielkiej wojny światowej, wiele narodów europejskich odzyskało niepodległość, w tym Polska. Pamiętajmy, że germańcy do chwili obecnej traktują Polskę, jak państwo sezonowe. Traktat wersalski ustalił wschodnią granicę germani, a jednocześnie zachodnią granicę Polski. Niespodziewanie, dla germańców, stacja kolejowa Zbąszyn (Zbąszyń) znalazła się na terenie Polski. Germańcy zdecydowali się na zbudowanie nowej stacji granicznej i nowego miasta Zbąszynek. Jednocześnie zlikwidowano odcinek torów na linii: Obra – Kosieczyn – Chlastawa (kierunek Frankfurt nad Odrą) oraz na linii Zbąszyn – Podmokłe Wielkie (kierunek Czerwieńsk). Stacja Zbąszynek została ukończona w 1924 roku. W dniu 1 listopada 1925 roku, otwarto odcinek Zbąszynek – Podmokłe Wielkie.

W 1939 roku, germańcy, ze swoimi braćmi moskalami, rozpoczęli drugą wojnę światową. I po raz kolejny dużo stracili. Wielcy tego świata, zachodnią granicę Polski, przesunęli na zachód, na linię Odry i Nysy Łużyckiej. Zanim do tego doszło, linia kolejowa Zbąszynek – Gubin zyskała na znaczeniu. Linią kursowały pociągi wojskowe na front wschodni, a także liczne pociągi pasażerskie. W okresie 1943-1945, szlak przemierzały pociągi dalekobieżne; Lipsk – Królewiec oraz Halle – Olsztyn. W 1945 roku, kiedy jeszcze trwała wojna, oddziały sowieckie trofiejne rozebrały jeden tor, a drugi przekuli na szeroki. 

Od maja 1945 roku, granica państwowa została poprowadzona linia rzeki Odra i Nysa Łużycka. Większość linii kolejowej Zbąszynek – Gubin, znalazła się na terenie Polski, a miasto Gubin zostało podzielone pomiędzy dwa kraje. Stacja kolejowa Gubin pozostała na terenie germani. Dlatego po stronie Polskiej zbudowano nową stację. Odcinek transgraniczny pomiędzy stacjami otrzymał Nr 494.

W 1949 roku, w związku z napiętą sytuacją międzynarodową, zamknięto ruch osobowy na odcinku Gubin – Guben. Na tym odcinku, ruch osobowy wznowiono w dniu 28 maja 1972 roku. Tą trasą kursował między innymi międzynarodowy pociąg Moskwa – Lipsk. Często na czele składu była lokomotywa ST44. Było to w okresie letnim, bo ST44 nie dostarczały ogrzewania wagonom osobowym. W okresie zimowym skład był prowadzony przez lokomotywy SU45 oraz SU46. W dniu 31 maja 1981 roku, na odcinku Gubin – Guben ponownie zawieszono ruch osobowy. 

W dniu 10 grudnia 1986 roku, zakończono elektryfikację odcinka Zbąszynek – Czerwieńsk, prądem 3 kV DC. Był plan elektryfikacji całej linii, ale planu nie wykonano.

W dniu 2 czerwca 1996 roku, otwarto ruch osobowy na szlaku granicznym Gubin – Guben. W dniu 7 października 2002 roku, ponownie ten ruch zawieszono. W dniu 6 października 2002 roku, linią pomiędzy Czerwieńskiem, a granicą Polski przejechał ostatni pociąg pasażerski i od tego czasu na tym odcinku kursowały tylko pociągi towarowe. W 2006 roku, przeprowadzono rozmowy w sprawie wznowienia ruchu pasażerskiego. Do porozumienie miedzynarodowego nie doszło. 

Niedofinansowana firma PKP nie miała wystarczających środków finansowych na utrzymanie i modernizację linii. Infrastruktura kolejowa stopniowo się degradowała. Zmniejszała się prędkość biegu pociągów. Były odcinki o prędkości do 40 km/h. Dopiero po dojściu do władzy w Polsce, Zjednoczonej Prawicy, pojawiły się plany rewitalizacji linii, zwłaszcza na odcinku Zbąszynek – Czerwieńsk – Zielona Góra. Celem było przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu niewielkich miast województwa lubuskiego, gdzie poprzednie rządy germańsko-lewacko-masońskie zlikwidowały połączenia, linie kolejowe, a nawet stacje kolejowe. W okresie marzec 2020 rok – marzec 2023 rok, odcinek Zbąszynek – Czerwieńsk był zamknięty, z uwagi na remont.

W marcu 2020 roku, rozpoczął się remont odcinka linii na odcinku Zbąszynek – Czerwieńsk, o długości 41 km, z przewidywanym zwiększeniem prędkości biegu pociągów do 120 km/h. O remoncie linii dyskutowano już od 2017 roku. W programie była wymiana torowiska, razem z podtorzem, wymianę rozjazdów na torach szlakowych, wymianę trakcji elektrycznej, razem z palami fundamentowymi dla słupów stalowych. Planowano zamontowanie nowych systemów sterowania ruchem kolejowym. W planach była przebudowa przepustów, mostu i wiaduktów. Zamontowanie strzeżonych, automatycznych przejazdów kolejowo-drogowych. Na stacjach i przystankach zaplanowano przebudowę peronów i montaż małej architektury; wiat, ławek, gablot informacyjnych, systemu audio i wideo. 

Z zakresu zadania został wyłączony odcinek linii od 34,636 km do 36,579 km wraz z mostem w 35,764 km, wiaduktem w 36,430 km i przejazdem kolejowo – drogowym na 34,783 km. Prace na tych obiektach wykonane zostały już wcześniej. W 2022 roku, wartość projektu wynosiła 167 651 290,78 złotych, a dofinansowanie z UE miało wynieść 112 079 465,51 złotych. 

We wrześniu 2019 roku, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Eco-Baza podpisało umowę z PLK (Polskie Linie Kolejowe) na rewitalizację linii kolejowej Nr 358 Zbąszynek – Gubin. Podczas prac okazało się, że wykonawca natrafił na problemy z niestabilnością gruntu i musiał poszerzyć zakres robót. Niestety, prace prowadzone przez firmę Eco-Baza, zostały przerwane. Na początku czerwca 2021 roku, skierniewicka spółka FAC RAIL, wznowiła prace remontowe na linii kolejowej Nr 358, odcinek Zbąszynek – Czerwieńsk. Pojawiły się dodatkowe zadania. Na przykład zabytkowa wiata peronowa w miejscowości Sulechów została odrestaurowana. W Babimoście, Sulechowie, Czerwieńsku i Kosieczynie zostały wprowadzone elektrycznie ogrzewane rozjazdy, które umożliwiają ruch pociągów nawet w trudnych warunkach zimowych. Dodatkowym, poważnym problemem z oddaniem odcinka do użytkowania, były notoryczne kradzieże sieci trakcyjnej, drutów miedzianych. Niestety, żadnym ze służb nie udało się nikogo złapać na gorącym uczynku. Jest to bardzo ciekawe, bo wystarczyłoby skontrolować punkty skupu złomu. Podano, że skradziono 23 kilometry trakcji! Tego nie można łatwo sprzedać. Aby zadanie doprowadzić do końca, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, trzykrotnie zwiększał dofinansowanie. Firma PKP PLK nałożyły na wcześniejszego wykonawcę prac, firmę Eco-Baza, z racji rozwiązania umowy z winy wykonawcy, kary w wysokości 12 336 507,52 złotych, czyli 10 % kontraktu. Firma PKP PLK uregulowała faktury złożone przez podwykonawców, za wykonane prace, a nie zapłacone przez firmę Eco-Baza.

Od dnia 11 czerwca 2022 roku, rozpoczęto obsługę sezonowych połączeń pasażerskich na odcinku Czerwieńsk – Gubin – Guben.

W dniu 12 marca 2023 roku, otwarto regularny ruch towarowy i pasażerski na odcinku Zbąszynek – Czerwieńsk – Gubin, po modernizacji. W marcu 2024 roku, ponownie uruchomiono odcinek graniczny Czerwieńsk – Guben. Na odcinku Zbąszynek – Czerwieńsk, prędkość maksymalna wynosi 120 km/h.

Obecnie (kwiecień 2025 rok) po linii kursuje dziennie 43 pociągi. Są to pociągi na kierunku: Białystok, Gdynia Główna, Gorzów Wielkopolski, Poznań, Warszawa Wschodnia, Zbąszynek, Zielona Góra Główna. Są tutaj pociągi PKP InterCity; Nr 17100 Lubuszanin Lublin Główny — Gorzów Wielkopolski, na czele składu EU160. Nr 17102 Zielonogórzanin Warszawa Wschodnia — Zielona Góra Główna, na czele składu EU200. Nr 57104 Bachus Gdynia Główna — Zielona Góra Główna, na czele składu EU160. Nr 70108 Podlasiak Poznań Główny – Zielona Góra Główna, na czele składu EU160. Nr 1702 Strzelecki Warszawa Wschodnia – Zielona Góra Główna, na czele składu EU160. Nr 57108 Stoczniowiec Gdynia Główna — Zielona Góra Główna, na czele składu EU160. Reszta są to pociągi lokalne PolRegio. Na szlaku Zielona Góra Główna – Gubin – Guben kursuje 5 par pociągów w ciągu doby. Relacja jest obsługiwana pociągami SZT Pesa SA139.

Łącznica kolejowa Pomorsko – Przylep (linia Nr 436 Czerwieńsk Wschód – Czerwieńsk Południe).

Pomysł budowy łącznicy narodził z początkiem 50-lat XX wieku. Kiedy jeszcze nie było odbudowanego mostu kolejowego przez Odrę w Nietkowicach. Jednak po odbudowie mostu projekt trafił do szuflady. Plany zostały odkurzone w 2009 roku. Przetarg w systemie zaprojektuj i buduj został ogłoszony 18 grudnia 2009 roku. Konkurs wygrało konsorcjum Infrakol. Wartość inwestycji wyniosła 70 milionów złotych. Czas budowy łącznicy i prace modernizacyjne na istniejących torach określono na 30 miesięcy. Łącznica jest jednotorowa, o długości 2,650 km. Na linii powstał posterunek odgałęźny Czerwieńsk Południowy i drugi Czerwieńsk Wschód. Zastosowano szyny bezstykowe 60E1 na podkładach strunobetonowych Ps93/94 z mocowaniem typu SB4/7. Warunki gruntowo – wodne były bardzo niekorzystne, co wymagało wzmocnienia podstawy nasypów. Zbudowano dwa wiadukty nad rzeczkami, które pełnią także funkcję przejść ekologicznych dla dzikich zwierząt. W ciągu drogi wojewódzkiej Nr 279 zbudowano przejazd kolejowo – drogowy. Przejazd jest kategorii B, z półrogatkami zamykanymi automatycznie przez składy trakcyjne. Łącznica jest linią zelektryfikowaną. Stacja transformatorowa jest przy posterunku odgałęźnym Czerwieńsk Południe. Posterunki odgałęźne są automatyczne i sterowane zdalnie z nastawni na stacji Czerwieńsk. Wycinkę drzew wykonano w lutym 2011 roku, a po uzyskaniu stosownych pozwoleń, prace budowlane ruszyły w maju 2012 roku. Prace budowlane zakończono w dniu 5 czerwca 2013 roku, uroczystym otwarciem łącznicy z udziałem władz kolejowych i lokalnych. Ruch kolejowy rozpoczęto od zmiany rozkładu jazdy, który wprowadzono w dniu 9 czerwca 2013 roku.

Opis LK Nr 358 Zbąszynek – Gubin.

Zbąszynek stacja (0 km, elewacja 76 m), jest tutaj LCS. LK Nr. 3, 367, 819. Ze stacji wychodzą dwie linie kolejowe; Nr 3 do Frankfurtu nad Odrą i Nr 358. Ta druga ma dwa tory. Tor północny przechodzi wiaduktem na LK Nr 3. Następnie łączy się z torem południowym i jest dalej jeden tor. Linia górą wiaduktem przekracza DW Nr 302. Kręcko były przystanek osobowy (3,57 km, elewacja 73 m). Dalej linia przekracza DW Nr 304. Linia przekracza rzekę Leniwa Obra (Gniła Obra).

Babimost stacja (9,22 km, elewacja 59 m). Stacja jest położona na północny-zachód od centrum miasta. Dalej linia przekracza DW Nr 303, ulica Sulechowska. Kolesie były przystanek osobowy (15,11 km, elewacja 81 m). 

Łęgowo Sulechowskie przystanek osobowy (20,37 km, elewacja 91 m). 

Sulechów stacja (26,37 km, elewacja 85 m). LK Nr 357, 379, 384. Na stacji jest nieczynna wieża wodna i nieczynna lokomotywownia. Linia przekracza dołem DW Nr 278, ulica Przemysłowa. Nieco dalej linia przechodzi pod ulicą Północna. Są tutaj nasypy po rozebranych liniach kolejowych. Dalej dołem linia przekracza autostradę S3. Dalej w ciągu drogi leśnej jest ceglano-stalowy wiadukt kolejowe, z brukowaną nawierzchnią i drewnianymi balustradami.

Pomorsko to była stacja (34,79 km, elewacja 57 m). Linia przekracza rzekę Odra. Most jest kilku przęsłowy, stalowy oparty na ceglanych podporach. Podpory przystosowane są do dwóch torów. Most ma długość 425 m i jest 16 podpór. Są trzy przęsła kratownicowe długie. Pozostałe przęsła wykonane z blachownic, krótkie. Dalej linia przekracza rzekę Zimny Potok. Linia przekracza DW Nr 281.

Czerwieńsk Wschód to jest posterunek odgałęźny (40,99 km, elewacja 54 m). LK Łącznicą Nr 436. Dalej linia przechodzi pod LK Nr 273 Wrocław – Szczecin. Dalej linia przekracza DW Nr 280, ulica Kwiatowa.

Czerwieńsk stacja (43,83 km, elewacja 52 m). LK Nr 273. Koniec linii zelektryfikowanej. Linia przebiega po południowej stronie dworca Czerwieńsk. Dalej linia biegnie prosto w kierunku zachodnim, a LK Nr 273 skręca w kierunku północnym. Linia mija DW Nr 279. Górą przechodzi nad ulicą Żwirowa.

Nietków przystanek osobowy (48,68 km, elewacja 58 m). Przed peronem jest strzeżony przejazd DW Nr 279.

Laski Odrzańskie przystanek osobowy (51,47 km, elewacja 47 m). Przed peronem jest przejazd drogowy. Jatnik to były przystanek osobowy (53,34 km, elewacja 47 m).

Szczawno Ciemnice przystanek osobowy i mijanka (56,53 km, elewacja 47 m).

Krosno Odrzańskie stacja (66,38 km, elewacja 44 m) LCS. Przed stacją jest przejazd w ciągu DK Nr 29. Jest duży budynek dworcowy, dwukondygnacyjny, 14-osiowy. Jest bocznica do zakładów drzewnych. Za stacja jest przejazd w ciągu ulicy Gubińska. Dalej jest most kolejowy na rzece Bóbr koło Ratuszca Starego. Most jest długi na 274 m i ma 9 podpór. Most jest zbudowany z różnych materiałów bo był wielokrotnie niszczony.

Stary Raduszec były posterunek (69,22 km, elewacja 44 m). Była LK Nr 365, która biegła w kierunku południowym.

Wężyska przystanek osobowy i mijanka (76,60 km, elewacja 46 m). Za stacją jest przejazd kolejowy. Na stacji były dwie nastawnie „WŻ” i „WŻ1”. Obecnie są zwrotnice sterowane zdalnie. Laski Gubińskie były przystanek osobowy (83,84 km, elewacja 53 m) 

Wałowice stacja (88,04 km, elewacja 53 m). Na stacji są trzy tory przelotowe. Na stacji są semafory kształtowe. Przystanek (peron) zbudowano za przejazdem DW Nr 138.

Gubin stacja (93,12 km, elewacja 49 m). Na stacji są 4 tory przelotowe i semafory kształtowe. W zachodniej głowicy stacji jest strzeżony przejazd w ciągu ulicy Generała Sikorskiego.

Granica państwa (94,25 km, elewacja 49 m). Po drugiej stronie jest LK Nr 6206. Most na Nysie Łużyckiej ma długość 170 m i ma 7 podbór.

Opracował Karol Placha Hetman