Tarnów Opolski. 2024-09-28

Stacja kolejowa Tarnów Opolski.

Współrzędne geograficzne: 50.571N 18.077E. Elewacja 177 m (580,71 ft). Adres: ulica Dworcowa 1, Tarnów Opolski.

Tarnów Opolski.

W Polsce najbardziej znane jest miasto Tarnów, które leży pomiędzy Krakowem i Rzeszowem. Ale jest także Tarnów Opolski. Tarnów Opolski to jest wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Tarnów Opolski. Historycznie Tarnów Opolski należy do Górnego Śląska i był zamieszkały przez Słowian. Miejscowość jest siedzibą gminy Tarnów Opolski. Populacja wsi wynosi 3 269 mieszkańców (2021 rok).

Nazwa Tarnów pochodzi prawdopodobnie od staropolskich słów „tarnie, tarnina”, które określało miejsce gdzie rośnie roślina lub od nazwy osobowej „Tarn”. Osada pierwotnie nosiła nazwę Tarnów Wielki dla odróżnienia od pobliskiej miejscowości Tarnowiec. Germańska nazwa Tarnau jest zgermanizowaną formą pierwotnej polskiej nazwy Tarnów, wywodzącej się od tarniny. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec XIX wieku, podaje polską nazwę miejscowości Tarnów Polski oraz germańską Polnisch Tarnau. W herbie miejscowości znajduje się na czerwonym tle gałązka tarniny, w nawiązaniu do nazwy.

Wykopaliska potwierdzają, że osada istniała już we wczesnym średniowieczu. Osada była własnością książęcą, a jednym z właścicieli był Bolesław I, książę opolski. Już w 1447 roku, miejscowość posiadała własny kościół. W 1493 roku, książęta opolscy Jan i Mikołaj II, oddali majątek bogatemu mieszkańcowi Tarnowa Opolskiego, w wieczystą dzierżawę. W skład majątku wchodziła karczma, ogród i łan ziemi, która tutaj nie była urodzajna. Mieszkańcy żyli głównie z hodowli. W 1664 roku, miejscowość strawił pożar. W 1673 roku, w osadzie było 5 krawców, 4 tkaczy, rzeźnik i piekarz. W 1783 roku, we wsi było 13 ogrodników i 16 rzemieślników. W 1829 roku, we wsi było 95 domów, a w 1844 roku, było 123 domy. Natomiast w 1890 roku, było już 189 gospodarstw domowych. Od XVI wieku, na tych terenach zaczęto wypalać wapno i nim handlowano. Przemysł wapienniczy na dobre rozwinął się w XIX wieku. W połowie XIX wieku, było już 10 pieców do wypalania wapna, które rozpalano kilkadziesiąt razy w roku. Ale w sąsiednich miejscowościach budowano kolejne nowe wapienniki, które były konkurencją. Zwłaszcza w Gogolinie, gdzie wapienniki opalano już węglem kamiennym, który był tańszy od węgla drzewnego. Węgiel kamienny przywożono już koleją. Przeszkodą była także uprzywilejowana pozycja germańców przed ludnością Polską. Do dziś przemysł produkcji wapna odgrywa znaczącą rolę w rejonie.

W 1821 roku, fundowano szkołę podstawową. Jej poziom był na tyle wysoki, że absolwenci często kontynuowali naukę w miastach. W 1913 roku, miejscowy proboszcz otrzymał pozwolenie na budowę nowej świątyni po wezwaniem Świętego Marcina, bo stary kościół nie mieścił już wiernych. Nowa świątynia otrzymała wieżę o wysokości 40 m. Konsekracja odbyła się w dniu 16 maja 1916 roku, a parafia liczyła około 2 600 wiernych. Wszyscy mówili po polsku, gwarą śląską. W Tarnowie Opolskim i w okolicznych wsiach 90 % mieszkańców było Polakami. 40 % wszystkich mieszkańców było dwujęzycznych. Kościół katolicki był fundamentem wiary i polskości na tych terenach. Tarnów Opolski to typowy przykład wsi o zabudowie typu ulicówka. Kamień wapienny stanowił na terenie wsi podstawowy materiał budowlany.

Stacja Tarnów Opolski.

Stacja Tarnów Opolski powstała na istniejącej już linii kolejowej Opole – Gliwice i została otwarta w dniu 1 października 1878 roku. Początkowo stacja była nazwana Tarnau. W sierpniu 1945 roku, stacji nadano nazwę Tarnów Śląski, ale już od dnia 1 lutego 1947 roku, przyjęto nazwę Tarnów Opolski.

Budynek dworca zbudowany z ciemnej czerwonej cegły powstał w październiku 1878 roku i zachował się do chwili obecnej w niezmienionym kształcie. Po obu stronach głównego budynku są dobudówki. Budynek jest dwukondygnacyjny z podpiwniczeniem, a w części parterowej ma wykusz, w którym mieściła się nastawnia. W budynku była poczekalnia i kasy biletowo-bagażowe. Na górnej kondygnacji były mieszkania. W części budynku mieści się Biuro Obsługi Oświaty Samorządowej. Od strony placu dworcowego jest główne wejście do budynku, a nad wejściem umieszczony jest napis „Tarnów Opolski”. Plac przed dworcem jest wybrukowany. Obok znajdują się przystanki kumunikacji autobusowej i busów.

Na stacji znajdują się dwa perony jednokrawędziowe. Na stacji zatrzymują się pociągi PolRegio. Stacja jest sterowana sygnalizacją świetlną. W dniu 3 października 1960 roku, została zelektryfikowana trasa Wrocław – Gliwice przez Pyskowice, Strzelce Opolskie i Opole. Obok dworca, przy ulicy Dworcowa, w 50-latach XX wieku, zbudowano nową nastawnię kolejową. Ulica Dworcowa przekracza linie kolejową przejazdem kolejowo-drogowym. Zapory są obsługiwane przez dróżnika w nastawni kolejowej. W pobliżu dworca znajduje się Urząd Gminy Tarnów Opolski. Cała wieś Tarnów Opolski mieści się po północno-wschodniej stronie torów kolejowych.

Ze stacji wychodzi bocznica kolejowa w kierunku południowym do Zakłady wapiennicze – Lhoist OpolWap (producent wapna hydratyzowanego) i do Kopalni Odkrywkowej Wapna „Tarnów Opolski”.

Lotnisko w Kamieniu Śląskim.

Współrzędne geograficzne: 50.529N 18.085E.

Od dworca Tarnów Opolski, w kierunku południowym w odległości 6 km jest  Lotnisko w Kamieniu Śląskim. Lotnisko Kamień Śląski zostało utworzone około 1935 roku, przez armię germańską, z zamiarem wykorzystania go do ataku na Rzeczypospolitą Polskę. Zostało umieszczone obok Miejscowości Kamień Śląski, wśród lasów, z dala od ważnych szlaków komunikacyjnych. Do centrum Opola jest 24 km. W dniu 1 września 1939 roku, stacjonowała tutaj 102. Grupa Myśliwska (JGR-102) w sile 45 samolotów bojowych Messerschmitt Bf 109. Grupa stacjonowała tu tylko dwa dni, przygotowując się do ataku powietrznego na Polskę. Germańcy rozpoczęli drugą wojnę światową i utracili wiele terenów, w tym Kamień Śląski. Po przejściu frontu w 1945 roku, lotnisko trafiło w ręce sowietów. Około 1950 roku, moskale wybudowali pierwszą betonową drogę startową (RWY). Jej długość wynosiła 1 500 m, a szerokość 40 m. Wybudowali także kilka innych obiektów. Sowieci nie byli zainteresowani dalszym rozwojem Lotniska. Powodów było kilka, z których na pierwszym miejscu należy wymienić lokalizację. Po prostu, za daleko było do zachodniej granicy Polski. Dodatkowo w pobliżu, mimo dużych lasów, znajdowało się kilka miejscowości; Kamionek, Siedlce, Poznowice i oczywiście Kamień Śląski. Niedaleko było także do miast; Gogolina, Krapkowic, Strzelec Opolskich i Opola. Wszystkie miejscowości nie dalej niż 15 km. Kolejnym powodem były działające w pobliżu dwie kopalnie kamienia wapiennego; Górażdże i Tarnów Opolski oraz cementownia. I chyba ostatni powód; brak w pobliżu dużego poligonu.

Nie wiadomo dokładnie, w którym roku sowieci wynieśli się z Lotniska i oddali je Wojsku Polskiemu. Możliwe, iż nastąpiło to nawet w 1970 roku. Z uwagi na przezbrojenie Polskiego Lotnictwa niemal całkowicie w samoloty bojowe o prędkości naddźwiękowej, konieczne okazało się wydłużenie RWY oraz unowocześnienie infrastruktury. Wiadomo, że Lotnisko stało się lotniskiem zapasowym dla 39. PLM z Mierzęcic do 1987 roku, a następnie jako lotnisko zapasowe dla 2. ELM w okresie 1989 – 1999. Jednak już w drugiej połowie 90-lat Eskadra (2. ELM) tam praktycznie nie bazowała. Brak stałego gospodarza lotniska powodował, iż obiekt stopniowo popadał w destrukcję. Zarządcą Lotniska została AMW, która w 2003 roku, Lotnisko sprzedała prywatnemu właścicielowi.

Opracował Karol Placha Hetman