Lublin 27-06-2024r.

Spalinowy Zespół Trakcyjny SA134 Pesa 218M.

Pesa 218M to jest dwu-wagonowy, normalnotorowy SZT (Spalinowy Zespół Trakcyjny). Pociągi te były produkowane w okresie 2005 – 2015, przez Zakłady Pesa w Bydgoszczy. Pociąg Pesa 218M obejmuje rodzinę, która otrzymała oznaczenia typ SA131, SA132, SA133 i SA134.

Geneza pociągu Pesa 218M.

W 2000 roku, doszło do kolejnej drastycznej likwidacji osobowych połączeń kolejowych w Polsce. Likwidacja dotknęła głównie połączenia lokalne na niezelektryfikowanych liniach. Prawdą jest, że połączenie te były obsługiwane dużymi lokomotywami spalinowymi, a przewoziły małą liczbę pasażerów. Zakłady Pesa już w 2001 roku, przystąpiły do opracowania mniejszych osobowych wagonów silnikowych. Pierwszy powstał wagon silnikowy Pesa 214M.

Szybko przystąpiono do budowy zestawu dwu-wagonowego. Drugi wagon miał być doczepny bez silnika lub z silnikiem. Pierwotnie planowano połączenie dwóch wagonów silnikowych Pesa 214M. W projekcie proponowano zlikwidowanie jednej z kabin maszynisty i w tym miejscu zamontować przejście międzywagonowe dla pasażerów i obsługi. Taki pociąg miał mieć długość 49 m. Każdy wagon miał mieć dwa wózki; jeden napędowy i jeden toczny. Ten nowy pociąg dwu-wagonowy miał otrzymać oznaczenie Pesa 217M.

Lecz ostatecznie w 2005 roku, firma Pesa zdecydowała się na nieco inną konstrukcję. Wagony zostały połączone jednym wózkiem tocznym typu Jacobsa. Zbudowano pierwszy pociąg Pesa 218Mx typu SA131-001, który został zamówiony przez władze województwa pomorskiego. Pociąg Pesa 218Mx był rozwinęły do modelu Pesa 219M Atribo, czyli pociągu 3-wagonowego. Tę wersję pociągu produkowano od 2007 roku.

W kolejnych latach w zakładzie w Bydgoszczy opracowano kolejną generację SZT 2-wagonowych o oznaczeniu 223M Link, z czołem charakterystycznym dla nowych lokomotyw i EZT z Bydgoszczy.

Seria SA131 – SA134.

Rodzina PESA 218M obejmuje serie SA131, SA132, SA133 i SA134.

Kiedy nowym pociągom miano nadać oznaczenie serii typu, powstał niewielki problem. Pociąg zakwalifikowano jako „autobus szynowy”, czyli przynależy mu określenie SA. Ale obowiązujący od 1970 roku, system oznaczeń wagonów spalinowy (SA101 – SA110) już się wyczerpał. Zdecydowano o dodaniu kolejnych oznaczeniach od SA131 w górę. Zbudowano tylko jeden pociąg Pesa 218M typu SA131. Pociągi Pesa 218Ma i 218Mb oznaczono SA132. Kolejne zmodernizowane pociągi oznaczono SA133 i SA134.

Pierwsze pociągi zostały zamówione przez operatorów w grudniu 2004 roku. Po jednym pociągu zamówiły UM Województwa Pomorskiego, Województwa Wielkopolskiego i Województwa Dolnośląskiego. Od 2006 roku, kolejne województwa zamawiały już po 2-3 pociągi.

Konstrukcja pociągu Pesa 218M.

SZT Pesa 218M to pociągi 2-wagonowy. Pociąg we wnętrzu jest jednoprzestrzenny. Nie ma drzwi między wagonowych. Pociąg ma masę 76 000 kg – 82 000 kg.

Pociąg ma trzy wózki. Wózki skrajne są napędowe dwuosiowe poruszane silnikiem spalinowym diesla. Do napędu zastosowano silnik typu PowerPack z przekładnią hydrauliczną. Zastosowano silniki: MAN D2876LUE623, o mocy 382 kW, Voith R2876T3-390, o mocy 390 kW, MTU 6H1800R81, o mocy 350 – 360 kW. Z silnika wychodzi wał napędowy, który biegnie do przekładni pierwszej osi. Z tej przekładni wychodzi kolejny wał, który łączy się z przekładnią drugiej osi napędowej. Tego typu napęd można zastosować do SZT 3-wagonowych. Pociąg ma dwa zbiorniki oleju napędowego o pojemności 580 litrów każdy lub 650 lub 750 litrów.

Zawieszenie pociągu posiada dwa stopnie usprężynowania. Pierwszym są elementy metalowo-gumowe, natomiast drugim sprężyny pneumatyczne, za pomocą których pudło jest przymocowane do wózków. Większość wyposażenia i osprzętu pociągu umieszczono pod pudłami wagonów: akumulatory, zbiorniki paliwa (olej napędowy), zbiorniki powietrza, sprężarki, „PowerPack”.

Pudła wagonów poszczególnych typów różnią się szczegółami. Pudła są wykonane z przestrzennej stalowej kratownicy, wykonanej z profili zamkniętych. Poszycie wykonano z blach ze stopów aluminiowych, które montowano metodą klejenia. Ściany czołowe wykonane są z tworzywa sztucznego. Okna są wklejane. Zastosowano drzwi automatyczne typu odskokowo-przesuwne. Liczba drzwi zależała od zamawiającego. Zwykle każdy wagon ma jedną parę drzwi na każdą stronę. Szerokość wejścia do wagonu wynosi 1,30 m. Wysokość wejścia to 0,60 m od główki szyny. Drzwi mogą być otwierane przyciskiem przez pasażerów lub przez maszynistę. Zamykanie drzwi realizuje maszynista.

Przy drzwiach są niewielkie parawany, o szerokości około 0,50 – 0,60 m. W pociągu jest zwykle jedna toaleta typu zamkniętego, przystosowana do obsługi inwalidów. Pasażerowie mają informacje pasażerską wyświetlaną na monitorach LCD. W pociągu jest monitoring.

Do ogrzewania pociągów stosuje się ciepło pochodzące z układu chłodzenia silników diesla w formie agregatu grzejnego Webasto Thermo 350. Przy drzwiach wejściowych dodatkowo zamontowano elektryczne nawiewy. Do chłodzenia i wentylacji pociągu stosuje się klimatyzację. Parametry klimatyzacji zależały od zamawiającego. Klimatyzatory są zamontowane na dachu pudła wagonu.

Podłoga w pociągu jest w około 50 % niska (0,60 m od główki szyny) oraz w około 50 % podłogi wysokiej i schodów (rejon wózków). Rodzaj foteli pasażerskich, ich układ, kolor tapicerki; zależał od zamawiającego. Pociąg ma maksymalnie 175 miejsc siedzących. Zwykle w pociągu jest 134-146 miejsc siedzących.

Producentem pociągów jest firma PESA Bydgoszcz we współpracy z ZNTK Mińsk Mazowiecki, który stał się firma zależną od firmy PESA.

Województwo Lubelskie.

W dniu 3 grudnia 2009 roku, przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie podpisali umowę na dostarczenie 5 pociągów SZT przez konsorcjum Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego „Mińsk Mazowiecki” oraz spółki PESA. Pojazdy zamówiono z myślą o obsłudze trzech tras, z Lublina do: Stalowa Wola, Lubartów, Port Lotniczy Lublin. W dniu 24 czerwca 2010 roku, nastąpiło przekazanie Lubelskiemu Zakładowi Przewozów Regionalnych pierwszego z pięciu pociągów 218Md Mińsk 2. Ostatni, piąty pojazd dostarczono do Lublina w nocy z 14 na 15 grudnia 2010 roku.

W trakcie eksploatacji pociągi skierowano także na trasę Lublin – Rzeszów. Trasa była obsługiwana wspólnie z pociągami z Podkarpacia serii SA135. Jednak w grudniu 2012 roku, to połączenie zostało zlikwidowane.

W dniu 9 października 2012 roku, Województwa Lubelskie zamówiło następne trzy pociągi, z dostawą do września 2013 roku.

W dniu 26 lutego 2013 roku, lubelski pociąg SA134-019, relacji Zamość – Rejowiec, zderzył się z samochodem osobowym, w wyniku czego pojazd częściowo spłonął. W połowie 2013 roku, pociąg przetransportowano do producenta, aby go odbudować.

W dniu 2 kwietnia 2013 roku, wraz z uruchomieniem przewozów pasażerskich na linii Lublin-Lubartów, uroczyście zaprezentowano pociąg SA134-026 dla Województwa Lubelskiego. Później dostarczono kolejne dwa pojazdy o numerach SA134-027 i SA134-028.

Dane T-T SA134:

Układ osi: B’2’B’. Długość 41,70 m. Szerokość 2,89 m. Wysokość 4,13 m. Pociąg ma masę 82 000 kg. Prędkość eksploatacyjna 120 km/h. Prędkość konstrukcyjna 140 km/h. Średnica kół 0,84 m. Silnik spalinowy Voith R2876T3-390, o mocy 2 x 390 kW. Przekładnia hydrauliczna Voith T211re.4. System hamulca SAB-Wabco + retarder. 

Retarder inaczej zwalniacz to jest tak zwany hamulec górski. Jest to urządzenie służące do długotrwałego hamowania pojazdu. Praktycznie używa się go w celu zapobieżenia nadmiernemu wzrostowi prędkości, na przykład podczas długotrwałych zjazdów ze wzniesienia.

Opracował Karol Placha Hetman