Chabówka 08-05-2024r.
Parowóz wąskotorowy Las47.
Parowóz wąskotorowy Las47 lub inne oznaczenie „Ty”, to jest Polska konstrukcja produkowana w fabryce Fablok w Chrzanowie. Typ konstrukcji parowozu Cn2t. Parowóz był produkowany na różne rozstawy szyn wąskotorowych; 600 mm, 700 mm, 750 mm, 760 mm, 785 mm. Produkcja trwała w okresie 1948-1958.
Parowóz został opracowany w Biurze Lokomotyw Wąskotorowych w Fablok w okresie 1947—1948, na podstawie parowozu Ryś, który był konstrukcją germańską Riesa. Podstawową zmianą było zastosowanie trzech osi napędnych zamiast dwóch. Dzięki temu zmalał nacisk osi na szyny, a zwiększyła się siła pociągową. Parowóz mógł pracować na gorszych torowiskach, zwłaszcza na kolejach leśnych. Dalego otrzymał nazwę fabryczna „Las”. Przeznaczeniem dla parowozu były koleje leśne oraz koleje przemysłowe. Dwa parowozy prototypowe wyprodukowano w 1948 roku. Parowozy te nigdy nie pracowały w PKP. Łącznie zbudowano 640 egzemplarzy. Podstawowy parowów był przystosowany do pracy na torach o rozstawie szyn 600 mm. Na tor o szerokości 750 mm zbudowano około 120 parowozów. Około 30 egzemplarzy wyeksportowano do: Bułgarii, Albanii, Rumunii i Chin. Parowozy pracowały głównie z pociągami towarowymi, a bardzo rzadko z pociągami osobowymi. Większość lokomotyw wycofano z ruchu w 80-latach XX wieku. Część z nich sprzedano do Zachodniej Europy, jako lokomotywy dla pociągów turystycznych lub jako eksponaty na pomniki.
Prezentowany w skansenie w Chabówce, parowóz Las47 Nr fabryczny 4975, został wyprodukowany w 1956 roku. W okresie 1956-1992, parowóz pracował w Kopalni Rudy Żelaza Osiny Poraj. W 1992 roku, po wycofaniu z eksploatacji, został ustawiony jako pomnik na stacji kolejowej Bielsko Biała. W 2001 roku, przekazany do Skansenu w Chabówce. Szerokość toru 750 mm.
Konstrukcja parowozu „Las47”.
Ostoja lokomotywy została wykonana z balach o grubości 2-3 cm. Układ osi C. Średnica kół napędnych wynosi 0,63 m. Lokomotywa nie ma osi tocznych. Kocioł pracował na parę nasyconą, czyli nie ma przegrzewacza. Ciśnienie pary w kotle wynosi 12 atm. Na kotle zamontowano zbierak pary i piasecznicę. Piasecznica podobała piasek przed pierwszą i za ostatnią osią. W kominie zamontowano odiskiernik. Po bokach kotła umieszczono skrzynie na wodę, o łącznej pojemności 0,7 m3. Za budką maszynisty umieszczono skrzynię na węgiel, o pojemności 0,5 tony. Możliwe było zlikwidowanie skrzyni węglowej i zastosowanie doczepnego wagonu na węgiel. Wejścia do budki maszynisty są z obu stron, poprzez połówkowe drzwi. W budce są otwory okienne bez szyb. Parowóz wyposażono w jeden reflektor elektryczny zasilany z turbogeneratora.
Dane T-T parowozu wąskotorowego Las47:
Inne oznaczenie „Ty”. Producent Fablok w Chrzanowie. Okres produkcji 1948-1958. Układ osi C. Typ parowozu Cn2t. Masa własna 9 500 kg. Masa służbową 12 000 kg. Długość 5,95 m. Szerokość 1,90 m. Wysokość 2,55 m. Średnica kół napędnych 0,63 m. Ciśnienie pary w kotle 12 atm. Powierzchnia ogrzewalna kotła 25 m2. Kocioł na parę nasyconą, czyli bez przegrzewacza. Powierzchnia rusztu 0,5 m2. Pojemność skrzyni węglowej 0,5 tony. Pojemność skrzyni dla wody 0,7 m3. Moc znamionowa 70 KM. Maksymalna siła pociągowa 2 050 kG / 20,5 kN. Prędkość konstrukcyjna 20 km/h. Parowozy Las47 produkowano na tory o rozstawie 600 mm, 700 mm, 750 mm, 760 mm, 785 mm.
Opracował Karol Placha Hetman