Kraków 2024-01-02

Lokomotywa Elektryczna ET22-775.

Lokomotywy Elektryczne ET22.

ET22 to Polska ciężka lokomotywa produkowana w okresie 1969 – 1989, w fabryce PaFaWag pod oznaczeniem 201E. Łącznie wyprodukowano 1 184 egzemplarzy dla PKP oraz 23 lokomotywy dla Maroka. Lokomotywa ET22 została opracowana w biurze konstrukcji kolejowych w Poznaniu. Projekt bazował na doświadczeniach z eksploatacji lokomotyw ET-21, które od 1957 roku, były w użyciu. Lokomotywa była początkowo oznaczona 7E, a ostatecznie została oznaczona 201E. Z uwagi na długi okres produkcji, lokomotywa była poddana kilku modyfikacjom. Do 2001 roku, lokomotywy ET22 były użytkowane przez PKP, a w 2001 roku, w wyniku przemian wszystkie trafiły do PKP Cargo. W kolejnych latach wiele lokomotyw trafiło do innych przewoźników działających w Polsce. Od 2005 roku, niektóre egzemplarze ET22 mogą poruszać się po szlakach kolejowych Czech i Słowacji.

Według wykazu ilostanu inwentarzowego zawartego w Raporcie Rocznym Grupy PKP na dzień 31 grudnia 2007 roku, ET22 i EU07 to były dwie najliczniejsze serie lokomotyw liniowych będące w posiadaniu spółki PKP CARGO S.A. Liczyły one: ET22 ilośc 940 egzemplarzy, EU07 ilośc 263 egzemplarzy. Oznacza to, że spółka PKP InterCity, która zajmowała się przewozem osób, dysponowała wagonami osobowymi, ale nie dysponowała lokomotywami.

Spółka „PKP Intercity” (początkowo jako Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) powstała w dniu 1 września 2001 roku, w wyniku restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”. Dnia 2 stycznia 2008 roku, przekształcona została w Spółkę Akcyjną. Od 2009 roku, PKP InterCity ma własne lokomotywy.

Jak się okazało, przewoźnik (spółka) bez lokomotyw był zdany na drugiego przewoźnika (spółkę). Nie była to dobra sytuacja. W efekcie były sytuacje, kiedy składy osobowe były prowadzone przez lokomotywy ET22, lokomotywy przystosowane typowo do składów towarowych. Jednak prowadzenie składów osobowych przez lokomotywy ET22, to nie tylko okres 2001 – 2009. Tego typu zestawienia składów były już w 80-latach XX wieku, choć była wówczas jedna firma PKP.

Nie oznacza to jednak, że tego typu składy były nieefektywne i pociągi nie jeździły zgodnie z rozkładem. Lokomotywy ET22 mają prędkość konstrukcyjną 120 km/h, a lokomotywy EU07 mają prędkość konstrukcyjną 125 km/h. Jednak lokomotywy ET22 szybciej osiągały prędkość szlakową i to z większą ilością wagonów.

Jeden wagon osobowy ma masę od 32 500 kg do 45 500 kg. Najdłuższe pociągi osobowe w Polsce są zestawiane z 15-16 wagonów. Są to pociągi specjalne, zestawiane na oddzielne zamówienia. Najdłuższe pociągi osobowe rozkładowe mają 13 wagonów i kursują one w okresach wakacyjnych. Lokomotywy elektryczne były w stanie pociągnąć dłuższe składy, ale problemem jest długość peronów. Typowe perony, na większych stacjach, mają długość około 300 m, czyli powinny zmieścić 12 wagonów. W okresie wakacyjnym, często obsługa pociągu, zwraca się z prośbą do wysiadających, o przejście do wagonów bliżej lokomotywy.

W 2009 roku, dokonano symulowanej analizy porównawczej pracy przewozowej i zużytej energii pomiędzy lokomotywami ET22 i EU07. Teoretyczne pociągi składały się z 25 wagonów cystern, o łącznej masie 1 750 ton. Analiza przejazdów symulacyjnych nie pozwoliła jednoznacznie określić, która z lokomotyw jest lepsza do realizacji omawianego zadania. Pod względem czasowym lepsza była lokomotywa ET22. Spowodowane było to wyższą mocą ciągłą lokomotywy ET22 (3 MW) niż EU07 (2 MW), co umożliwia szybszy rozruch. Natomiast energetycznie trochę lepsza była lokomotywa EU07. Aby analiza była pełna, należało przeanalizować jeszcze koszty przeglądów, napraw i statystycznych awarii. Większe koszty były przy ET22 (6-osi), ale nie zdecydowanie.

Obecnie (2023 rok) przewoźnik InterCity posiada ponad 2 100 wagonów pasażerskich, 76 egzemplarzy EZT, ponad 300 lokomotyw elektrycznych oraz około 30 lokomotyw spalinowych szlakowych. Z tej ilości, około 100 lokomotyw elektrycznych jest wyłączona z eksploatacji, bo muszą przejść kolejne poziomy przeglądu remontowego. Wśród lokomotyw elektrycznych nie ma lokomotyw typu ET22.

ET22-775.

Lokomotywa elektryczna ET22-775 nr fabryczny 201E-776, została zbudowana w 1983 roku. W lutym 1983 roku, trafiła do MD Szczecin Główny. W 1986 roku, była naprawa rewizyjna R1. W 1988 roku, była naprawa średnia S1. W 1989 roku, eksploatowana w MD Białogard. W 1991 roku, naprawa naprawa rewizyjna R3. W 1996 roku, ponownie w Szczecinie, po naprawie rewizyjnej R4. W 2001 roku, modernizacja w ZNTK Oleśnica. W 2006 roku, naprawa rewizyjna R6 w ZNTK Oleśnica. Od 2009 roku, w PKP Cargo Zachodniopomorski Zakład Spółki w Szczecinie. W 2014 roku, PKP Cargo Zachodni Zakład Spółki w Poznaniu. W 2015 roku, PKP Cargo S.A. Centrala. W 2017 roku, PKP Cargo Zachodni Zakład Spółki w Poznaniu. Od sierpnia 2020 roku, wyłączona z eksplotacji i oczekiwała na złomowanie. W 2023 roku, zezłomowana w Chorzów Batory – OLMET.

Dane T-T ET22:

Układ osi Co’Co’. Długość 19,24 m. Szerokość 3,00 m. Wysokość 4,46 m. Masa służbową 120 000 kg. Nacisk na oś 20 000 kg. Średnica kół 1,25 m. Zasilanie energią elektryczną 3 000 V. Typ silników EE541. Przekładnia silników 79:18. Prędkość konstrukcyjna 120 km/h. System hamulcowy typu Oerlikon. Lokomotywa ciągnie pociągi o masie do 3 500 ton.

Opracował Karol Placha Hetman