Kielce 2023-09-22

Stacja kolejowa Kielce Herbskie.

Współrzędne geograficzne: 50.886 N 20.603 E. Elewacja 274 m. Adres stacji: ul. Oskara Kolberga, 25-620 Kielce.

Kielce Herbskie to jest duża stacja rozrządowa, ale także pełni funkcje stacji osobowej. W jej obszarze znajduje się przystanek osobowy Kielce Herbskie, we wschodniej części oraz przystanek osobowy Kielce Slichowice, w zachodniej części. Stacja znajduje się w Województwie Świętokrzyskim, w mieście Kielce w zachodniej części miasta. Stacja jest węzłowa; Linia kolejowa Nr 61 Kielce Główne – Fosowskie oraz linia kolejowa, łącznica Nr 567 Piaski koło Kielc – Kielce Herbskie.

Linia kolejowa Nr 61 Kielce Główne – Fosowskie.

Linia Nr 61 to jest linia biegnącą ze wschodu i przebiega przez województwa; Świętokrzyskie, Śląskie i Opolskie. Linia ma długość 177,300 km. Linia jest normalnotorowa, dwutorowa, zelektryfikowana, o prędkości maksymalnej do 120 km/h. Linia powstała jako Kolej Herbsko-Kielecka.

Kolej Herbsko-Kielecka połączyła Królestwo Polskie (zabór moskiewski) z Prusakami (zaborem pruskim) pod koniec XIX wieku. Linia połączyła miejscowości; Kielce – Włoszczowa – Koniecpol – Częstochowa – Herby – Lubliniec. Linia nie powstała jako jeden projekt, ale stanowi połączenie kilku zadań. Był to czas, kiedy moskale byli zainteresowani współpracą gospodarczą z germańcami. Na powstanie linii naciskali także germańscy, udziałowcy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, którzy posiadali także duże udziały w kolejach pruskich. W 1867 roku, złożyli oni wniosek o zbudowanie szlaku Częstochowa – Herby do moskiewskiej administracji caratu. Wniosek został odrzucony. Ale fabrykanci nie ustawali.

Istniały różne koncepcje poprowadzenia szlaku. Wariant do Lublińca i dalej Opole – Wrocław, nie wymagał wykonania dużych robót ziemnych i inżynieryjnych. Kolejny wniosek na budowę linii Częstochowa – Herby złożyli właściciele Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Ale koncesja nie została udzielona. Prusacy w dniu 1 grudnia 1891 roku, zbudowali odcinek Lubliniec – Herby Pruskie. W dniu 10 października 1894 roku, otwarto odcinek Lubliniec – Fosowskie. Zarządcą linii po germańskiej stronie były Pruskie Koleje Państwowe. W 1903 roku, zbudowano odcinek Herby Ruskie – Częstochowa Stradom, ale tylko jako linia kolei wąskotorowej. Była to inwestycja moskiewska. W 1905 roku, prusacy połączyli Herby Pruskie i Herby Ruskie, jako linia normalnotorowa. W 1911 roku, moskale zezwolili na uruchomienie odcinka szerokotorowego Częstochowa Stradom – Kielce. Także odcinek Częstochowa – Herby przekuty został na szerokotorowy. Odcinek Kielce – Częstochowa, przed realizacją, miał różne wersje przebiegu. Ścierały się tutaj różne priorytety fabrykantów Polskich i moskiewskich.

W dniu 26 luty 1911 roku, uruchomiono ruch pociągów osobowo-towarowych na odcinku Kielce – Lubliniec, z przesiadką z wagonów o rozstawie kół szerokotorowych na normalnotorowe. W Lublińcu była możliwość przesiadki do pociągów do Opola i Wrocławia. Lubliniec położony jest 152 km od Kielc. Kiedy wybuchła wielka wojna światowa, wojska pruskie przesuwając się na wschód, przekuwali tor szeroki na normalnotorowy, europejski rozstaw 1435 mm.

W dniu 27 listopada 1965 roku, nastąpiła elektryfikacja odcinka Częstochowa Stradom – Liswarta. W dniu 29 kwietnia 1967 roku, zelektryfikowano odcinek Kielce – Kielce Herbskie. W dniu 26 stycznia 1973 roku, zelektryfikowano odcinki Liswarta – Lubliniec oraz w dniu 29 grudnia 1973 roku, Koniecpol – Częstochowa Stradom. W dniu 4 grudnia 1974 roku, zelektryfikowano odcinek Kielce Herbskie – Koniecpol. W dniu 18 grudnia 1976 roku, oddano do użytku sieć trakcyjną na odcinku Lubliniec – Fosowskie.

Remonty na szlaku prowadzono w 70-latach XX wieku. Jednak były to remonty na krótkich odcinkach. Często wymieniano podkłady drewniane na żelbetonowe. Wymieniano szyny, ale pozostawiano szyny stykowe. W czasie elektryfikacji, wymieniano sygnalizatory kształtowe na semafory świetlne.

W sierpniu 2012 roku, rozstrzygnięto pierwszy przetarg na realizację remontu linii Nr 61, obejmujący odcinek Koniecpol – Turów (74,887 – 99,679 km). Przetargi na kolejne remonty odcinków rozstrzygnięto w styczniu 2013 roku. Umowy podpisano w połowie kwietnia 2013 roku. Zakres prac obejmował nie tylko remont torowisk i rozjazdów, ale także wymianę sieci trakcyjnej, remont peronów, przejazdów kolejowo-drogowych, mostów, wiaduktów oraz przepustów. Zakres był określony przez firmę PLK (Polskie Linie Kolejowe). Cały remont odcinka Częstochowa – Fosowskie, to był koszt 325 milionów złotych. Remont przewidywano zakończyć w listopadzie 2014 roku. Termin został dotrzymany i od początku grudnia 2014 roku, pociągi dalekobieżne wróciły bez ograniczeń na szlak.

Obecnie (2023 rok) na całym przebiegu linia jest dwutorowa i zelektryfikowana. W 2014 roku, w wyniku modernizacji prędkość pociągów wzrosła maksymalnie do 120 km/h.

Linia kolejowa Nr 567 Piaski koło Kielc – Kielce Herbskie.

Linia kolejowa nr 567 to jest właściwie łącznica pomiędzy stacją Piaski koło Kielc i stacją kolejową Kielce Herbskie. Linia jest jednotorowa, zelektryfikowana i ma długość 1,779 km. Linia jest zelektryfikowana prądem 3 kV DC. Prędkość maksymalna wynosi 40 km/h. Łącznica została uruchomiona w dniu 26 lutego 1911 roku, a w dniu 4 grudnia 1974 roku, została ukończona elektryfikacja.

Stacja kolejowa Kielce Herbskie.

Stacja znajduje się na linii kolejowej Nr 61, na 3,743 km.

Obecnie (2023 rok) stacja Kielce Herbskie posiada jeden peron wyspowy, dwukrawędziowy, który w 2019 roku, przeszedł ostatni remont. Na stacji nie ma budynku dworcowego. Dla podróżnych na peronie jest wiata typu przystankowego. W 2017 roku, stacja obsługiwała do 50 podróżnych w ciągu doby. Pociągi osobowe są obsługiwane są przez przewoźnika PolRegio. Ze stacji Kielce Herbskie można dojechać do: Kielce (centrum miasta), Włoszczowa Północ, Częstochowa, Skarżyska Kamienna. W ciagu doby (wrzesień 2023 rok), na stacji zatrzymują się 27 pociągi. Pociągi są dostępne dla pasażerów z rowerami. Aktualnie nie ma składów pociągów dostosowanych dla potrzeb obsługi osób na wózkach inwalidzkich.

W skład stacji Kielce Herbskie wchodzi przystanek osobowy Kielce Ślichowice, który jest położony na zachód od przystanku osobowego Kielce Herbskie. Przystanek Kielce Ślichowice ma dwa perony jednokrawędziowe, o długości 200 m. Dojście na perony jest na poziomie torów.

Generalnie ruch osobowy jest prowadzony po torach od strony południowej. Stronę północną zajmują tory stacji towarowej. Ruch osobowy mieszkańców Kielc jest prowadzony poprzez dwie kładki nad torami. Jedna kładka jest na przystanku osobowym Kielce Herbskie i łączy ulice Oskara Kolberga z ulicą Towarowa. Druga kładka jest w centralnej części stacji i łączy nieużytki Ślechowickie przy ulicy Jerzego Bogumiła Pascha (strona południowa) z ulicą Długa (strona północna). Dodatkowo jest to wiadukt techniczny z rurociągami nad torowiskiem.

Po drugiej wojnie światowej, w rejonie stacji zbudowano wieżę wodną, która była eksploatowana do 1990 roku. Wieża wodna w podstawie jest kwadratowa, zbudowana z żelbetonu. Obecnie służy jako stanowisko dla anten telefonii komórkowej. W pobliżu lokomotywowni był kanał dla czyszczenia kotłów lokomotyw. Była także waga kolejowa i skrajnik.

Lokomotywownia – Szopa typu wachlarzowego została zbudowana w 1946 roku. Lokomotywownia miała 22 stanowiska. Dojazd do lokomotywowni była ze strony wschodniej i ze strony zachodniej. W 2009 roku, lokomotywownia została opuszczona przez PKP PLK. W 2017 roku, w wyniku złego stanu technicznego, nadzór budowlany wydał decyzję o rozbiórce obiektu (Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Kielcach). Obiekt został rozebrany w okresie 2018-2019. Pozostała obrotnica lokomotyw. Jeszcze w 2018 roku, rozebrano tor prowadzący do lokomotywowni.

Na stacji funkcjonuje górka rozrządowa, która jest wyposażona w; hamulce torowe, system radarowy, układy kontroli niezajętości torów i rozjazdów, układy pomiaru wolnej długości torów. Są także sygnalizatory świetlne dla górki rozrządowej.Stacja dzieli się na dwie stacje towarowe; wschodnią i zachodnią. Część wschodnie ma 19 torów i wszystkie są zelektryfikowane. Część zachodnia ma 26 torów i większość z nich nie jest zelektryfikowana. Całkowita długość stacji wynosi 2 800 m, a jej szerokość maksymalna wynosi 250 m.

Na stacji Kielce Herbskie było kilka bocznic kolejowych. Początkowo były to tory kolei wąskotorowej do kamieniołomu Ślichowice. Kilka z tych bocznic przekuto na tor normalny. Obecnie (2023 rok) większość bocznic nie jest eksploatowana lub już została zlikwidowana. Przez ulicę Oskara Kolberga przebiegają dwie bocznice. Jedna używana do składowiska węgla opałowego, druga nie używana do byłego zakładu, gdzie obecnie działa firma przewozów autokarowych. W rejonie zachodniej głowicy stacji jest wiadukt nad ulicą Malików. Dokładnie są trzy wiadukty; 2 tory, 3 tory, 2 tory. We wschodniej głowicy stacji, nad torami przebiega „Most Herbski imieniem profesora Różańskiego”. Ruch na stacji jest obsługiwany przez nastawnię dysponująca „KHA” oraz nastawnię „KHA1”, „KHB”.

Wiadukt jest wykonany jako typowa konstrukcja żelbetonowa, która tworzy niedługie dwa tunele. Linia kolejowa Nr 61, dwutorowa przebiega pod wiaduktem. Górą miał przebiegać pojedynczy tor. Przypuszczalnie do stacji Sitkówka Nowiny. Tor ten stworzyłby obwodnicę Kielc dla pociągów towarowych, które przejeżdżają przez stację Kielce (centrum miasta). Dodatkowo jest fragment toru, który po minięciu wiaduktu nad ulicą Malików, po 600 m, kończy się kozłem oporowym. Ten tor dalej miał przebiegać nad wiaduktem.

Opracował Karol Placha Hetman