Piotrków Trybunalski. 2023-07-07

Stacja kolejowa Piotrków Trybunalski.

Współrzędne geograficzne: 51.411N 19.684 E. Elewacja 203 m (666 ft).

Piotrków Trybunalski.

Piotrków Trybunalski to jest miasto w centralnej Polsce. Po drugiej wojnie światowej do nazwy Piotrków dodano słowo Trybunalski, aby podkreślić bogatą i piękną historię polskiego parlamentaryzmu i demokracji, bo tutaj urzędował Trybunał Koronny. W Piotrkowie Trybunalskim jest jeden z najpiękniejszych gmachów sądu w Europie. Piotrków Trybunalski leży w województwie Łódzkim i jest miastem na prawach powiatu. Miasto ma powierzchnię 67,3 km kwadratowego. Populacja wynosi 67 734 mieszkańców (2022 rok).

Miasto Piotrków Trybunalski położone jest w południowo-wschodniej części województwa łódzkiego nad rzeką Strawą. Historycznie jest to Ziemia Sieradzka, która pięknie łączyła Małopolskę, Wielkopolskę i Mazowsze. Z Piotrkowa Trybunalskiego do Łodzi jest 46 km, do Częstochowy jest 90 km, do Warszawy jest 145 km, do Krakowa jest 170 km, do Poznania jest 245 km.

Historia Piotrkowa Trybunalskiego.

Osada została założona w VIII wieku. Miasto uzyskało prawa miejskie pomiędzy 1290 – 1300. Niestety, pierwsze dokumenty miejskie Piotrkowa uległy zniszczeniu około 1400 roku, kiedy wielki pożar zniszczył miasto. W XVI wieku, Piotrków była miastem królewskim należącym do Województwa Sieradzkiego. W okresie 1975 – 1998, miasto było stolica Województwa Piotrkowskiego. Od XIII wieku, w dokumentach miasto nazywano Piotrków, Pietrków lub Piotrkowo. Nazwa pochodzi od imienia Piotr.

W 1217 roku, w dokumencie Leszka Białego dla zakonu Cystersów w Sulejowie, jest pierwszy raz wymieniona nazwa Piotrków. W 1313 roku, Władysław Łokietek określił Piotrków jako miasto. W 1346 roku, spisano Statuty Piotrkowskie i miasto stało się siedzibą sądów szlacheckich; ziemskich i grodzkich. Od 1442 roku, w Piotrkowie odbywały się synody kościoła rzymsko-katolickiego, prowincji gnieźnieńskiej. W 1467 roku, w Piotrkowie ratyfikowano Pokój Toruński. W 1468 roku, odbył się pierwszy sejm walny Królestwa Polskiego. W dniu 1 grudnia 1469 roku, na sejmie wielki mistrz Henryk Reuss von Plauen prusak, złożył hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi. W 1492 roku, nastąpiła elekcja Jana Olbrachta. W 1493 roku, sejm został podzielony na izbę poselską i senacką. W 1578 roku, utworzono Trybunał Koronny dla Wielkopolski. Miasto rozwijał się prężnie. Zbudowano wiele gospód i zajazdów. Na dużą skalę hodowano konie. Rozwijało się rzemiosło.

Upadek Piotrkowa przyniosły klęski żywiołowe i skutki wojen ze Szwecją. Wielki pożar, we wrześniu 1786 roku, zniszczył barokową zabudowę Starego Miasta, które odbudowane w początkach XIX wieku, zachowało tylko średniowieczny układ urbanistyczny i zabytkowe kościoły. Dawny blask miasta utrzymały szkoły prowadzone przez zakony Jezuitów i Pijarów, gdzie kultywowano nie tylko wiarę katolicką, ale także parlamentaryzm i demokrację, skutecznie przeciwstawiając się szkodliwej reformacji.

W 1793 roku, nastąpił drugi rozbiór Rzeczypospolitej Polski i Piotrków włączono do zaboru pruskiego. W 1807 roku, Piotrków włączono do księstwa Warszawskiego, a w 1815 roku, do Królestwa Polskiego, całkowicie kontrolowanego przez moskali.

W dniu 2 września 1846 roku, odjechał pierwszy pociąg z dworca w Piotrkowie w kierunku Warszawy. Budowa linii kolejowej skutecznie wpłynęła na rozwój miasta. Pomiędzy starym miastem, a dworcem kolejowym powstało nowe nowoczesne centrum. W ciągu kilku lat populacja miasta wzrosła do 40 000 mieszkańców. Powstały nowe manufaktury i zakłady rzemieślnicze.

W 1914 roku, z chwilą wybuchu wielkiej wojny światowej, miasto kilkakrotnie przechodziło z rąk pruskich do moskali, by w grudniu 1914 roku, ostatecznie Piotrków został zajęty przez austro-węgry. W dniach 2-5 listopad 1918 roku, Polacy rozbroili okupantów austriackich. Rzeczypospolita Polska odzyskała niepodległość.

W dniu 1 września 1939 roku, germańcy razem moskalami napadli kolejny raz na Polskę. W okresie 2-4 wrzesień 1939 roku, Piotrków nieustannie bombardowano. Zniszczono około 200 budynków mieszkalnych. Od dnia 5 września 1939 roku, rozpoczęła się okupacja germańska. Bestialstwo germańskie wobec obywateli Polski było ogromne. Tu utworzono pierwsze getto dla obywateli polskich. W dniu 26 października 1939 roku, germańcy włączyli Piotrków do Generalnego Gubernatorstwa, państwa które miało na celu zlikwidowanie narodu polskiego.

W dniu 18 stycznia 1945 roku, do Piotrkowa wkroczyli moskale i rozpoczęła się sowiecka okupacja, a Polska została zorganizowana na wzór CCCP. Wojska sowieckie w Polsce stacjonowały do 1993 roku, ale agentura sowiecka pozostała do obecnych czasów.

Kolej Warszawsko-Wiedeńska.

Kolej Warszawsko-Wiedeńska powstała w okresie 1840-1848 i należała do pierwszych szlaków kolejowych na terenie okupowanej (rozbiorowej) Rzeczypospolitej Polski. Szlak miał długość 310,400 km i łączył Warszawę – Piotrków – Częstochowę – Granicę (obecnie Maczki), w kącie trzech cesarzy. Czyli do granicy z Galicją (zabór austriacki). Dalej linia biegła przez Mysłowice (w zaborze pruskim) i dalej do Wiednia. W drugim kierunku linia biegła do Krakowa i dalej do Lwowa. Zarządca linii kolejowej było Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Co ważne, linia była zbudowana z szynami o rozstawie 1435 mm.

Linia była budowana w czasach okupacji moskali i miała nazwę Варшавско-Венская железная дорога, a po Polski – Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska. Szlak był pierwszą linią kolejową ówczesnego Królestwa Polskiego i drugą w imperium moskiewskim (imperium zła). Moskale do linii kolejowych podchodzili od strony wykorzystania militarnego, bo rozwój gospodarczy i dobrobyt mieszkańców nigdy ich nie interesował. W rozwój linii byli zaangażowani polscy przemysłowcy, którzy pragnęli dobrej komunikacji z innymi ośrodkami przemysłowymi.

Kąt Trzech Cesarzy.

Kąt Trzech Cesarzy, a właściwie trzech imperialnych krajów, o barbarzyńskich zapędach wobec innych narodów: Prus (germańców), Austrii (później Austro-Węgier) i moskali (rosji). Określenie to funkcjonowało w okresie 1846 – 1915, ale w Języku Polskim mówiono „Wychodek Cesarzy”.

Pierwsze ważne zmiany granic w tym obszarze pojawiły się w 1742 roku, gdy w wyniku wojny prusko-austriackiej spora część Śląska z rąk Austrii przeszła pod panowanie Prus. Wtedy to rzeka Czarna Przemsza stała się granicą oddzielającą Prusy od Księstwa Siewierskiego, które było lennem Polski. Od 1790 roku, po połączeniu Księstwa Siewierskiego z ziemiami polskimi, była to granica z Rzecząpospolitą Polską. Zmiana tego stanu rzeczy nastąpiła podczas III rozbioru Polski, gdzie cały ten teren znalazł się w obszarze Prus, a granice trzech imperialnych mocarstw w okresie 1795 – 1807, czyli od III rozbioru Polski do powstania Księstwa Warszawskiego, zbiegały się w rejonie miasta Niemirów, aby ukształtować się na Czarnej Przemszy w 1807 roku, w wyniku pokoju w Tylży. W okresie 1815 – 1831, po Kongresie Wiedeńskim (Kongres Tańczący), zbiegały się tu rubieże: Królestwa Kongresowego, Prus oraz Rzeczypospolitej Krakowskiej. W okresie 1831–1846, po włączeniu Królestwa Polskiego do państwa moskiewskiego, jako autonomicznej prowincji, był to styk granic państwa moskiewskiego (rosji), germańców (prus) i Rzeczypospolitej Krakowskiej. Następnie, po włączeniu tej ostatniej do Cesarstwa Austriackiego, w okresie 1846 – 1871 zbiegały się tam granice pomiędzy Królestwem Prus, Cesarstwem Austriackim (od 1867 roku, Austro-Węgrami) i Imperium moskiewskim.

Nazwa Kąt (Trójkąt) Trzech Cesarzy powstała po 1871 roku, gdy doszło do zjednoczenia germańców i miejsce to, pozostając nadal na granicy Królestwa Prus, stało się jednocześnie punktem granicznym Cesarstwa Niemiec. Linie graniczne biegły rzekami: Białą Przemszą, Czarną Przemszą oraz Przemszą.

Granica przestała istnieć w tym miejscu w 1915 roku, kiedy państwa imperialne wzięły się za głowy i doprowadziły do wybuchu wielkiej wojny światowej i „Wychodek Trzech Cesarzy” przestał istnieć. Cały ten teren wszedł ponownie w granice odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej.

Stacja kolejowa Mysłowice.

W 1836 roku, z inicjatywy przemysłowców i kupców założono Towarzystwo Kolei Górnośląskiej (TKG). Głównym celem TKG było połączenie Górnego Śląska z Wrocławiem linią kolejową. W 1841 roku, powstała firma Oberschlesische Eisenbahn Aktien Gesellschaft, która w kolejnych latach zbudowała kolej normalnotorową z Wrocławia do Mysłowic. Poszczególne odcinki kolei powstawały w różnych miejscach i dopiero w finale powstała jedna linia.

W 1846 roku, kolej doprowadzono do Mysłowic. Dalszym celem było połączenie Górnego Śląska z Krakowem i w ten sposób wyprzedzenie Austriaków w tej inwestycji i czerpanie korzyści finansowych z prowadzonego transportu. Głównym towarem był węgiel kamienny, wyroby żelazne i korzyści płynące z relatywnie taniego transportu kolejowego. Niemal wszystkie linie kolejowe budowały spółki prywatne, które otrzymały liczne udogodnienia prawne, które pojawiły się w Królestwie Prus. Między innymi były ułatwienia w nabywaniu gruntów pod linie kolejowe i liczne ulgi podatkowe. Rząd Królestwa Prus mocno wspierał rozwój transportu kolejowego.

Kolejowy transport wojska i zaopatrzenia dla niego, pojawił się nieco później, bo początkowo wojsko w kolei widziało zagrożenie, że przeciwnik może wykonać szybki atak z zaskoczenia. Wojsko żądało omijania ważnych obiektów militarnych przez linie kolejowe. Taki pogląd silnie reprezentowała Moskwa. Nacjonalizacja kolei w Prusach spowodowała zainteresowanie wojska tym rodzajem transportu.

Prace na linii Wrocław – Mysłowice (miasto nadgraniczne Królestwa Pruskiego) i jednocześnie w Mysłowicach trwały od 1842 roku. W dniu 1 października 1946 roku, nastąpiło uroczyste otwarcie stacji kolejowej w Mysłowicach i mieszkańcy zobaczyli pierwszy pociąg. Król Prus Fryderyk Wilhelm IV był obecny na tej uroczystości. Stacja była końcowa i miała tylko dwa tory i obrotnicę dla parowozów. Stacja nosiła wówczas nazwę Myslowitz, ale używano także nazwy Mysłowice Główne oraz Mysłowice Miasto.

Po drugiej stronie granicy, w Galicji (zabór Austriacki) kolei budowała spółka Krakowsko-Górnośląska. W październiku 1847 roku, obie linie zostały połączone. W efekcie z Krakowa do Wrocławia można było przejechać całą linią. Komunikację między stacjami zapewniał telegraf i jazda na tak zwane berło.

Władze pruskie zabiegały o wybudowanie linii kolejowej z Mysłowic do Sosnowca, Zawiercia i innych miejscowości. Ale Moskwa nie była zainteresowana tym planem, podejrzewając podstęp. W 1856 roku, zbudowano linię kolejową z Mysłowic do Oświęcimia. Mysłowice rozwijały się, ale inne rejony Górnego Śląska rozwijały się jeszcze bardziej dynamicznie, między innymi nowo powstałe Katowice.

Mysłowice stały się miejscem turystycznym, do którego przyjeżdżali ludzie chcąc zobaczyć gdzie stykają się granice trzech potężnych imperiów: germańskiego, Austro-Węgier i moskiewskiego. Dla polaków to byli tylko zaborcy.

Mysłowice stały się także ważnym ośrodkiem dla emigrantów. Do Mysłowic przyjeżdżali ludzie, którzy chcieli emigrować z Galicji i Królestwa Polskiego do Ameryki. W Mysłowicach niemcy zorganizowali biuro emigracyjne, które wydawało specjalne dokumenty. Emigranci kupowali bilety kolejowe z Mysłowic przez Gliwice, Wrocław, Berlin do Hamburga. W Hamburgu emigranci przesiadali się na statki oceaniczne i płynęli do Ameryki.

Linia Warszawa – Granica (Maczki).

Na tym tle widać wyraźnie, jak duży wpływ na rozwój gospodarczy miała budowa linii kolejowych. Pamietajmy, że koń ciągnie wóz z towarem o masie do 1 500 kg. Natomiast koń pociągnie wagon na szynach z towarem o masie 3 000 – 5 000 kg. Według szacunków, szlak wąskotorowy, o długości 10 km zastępował pracę 100 zaprzęgów konnych. Koszt transportu obniżył się o 50 – 60 %.

Projekt techniczny linii powstał już w 1835 roku. Inżynier Stanisław Wysocki był projektantem szlaku. W 1838 roku, utworzono Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Pierwsze prace budowlane rozpoczęto w 1840 roku, na odcinku Warszawa – Skierniewice. Równolegle rozważano trakcję konną i trakcję parową. W 1841 roku, ostatecznie wybrano trakcję parową, jako bardziej sprawną oraz rozstaw szyn 1435 mm.

Jednak w listopadzie 1841 roku, prace wstrzymano z braku wystarczających funduszy, a w maju 1842 roku Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej ogłosiło upadłość. W dniu 4 lipca 1843 roku, rząd Królestwa Polskiego powołał Zarząd Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i w 1844 roku, prace zaczął finansować Bank Pożyczkowy Cesarstwa Rosyjskiego (Bank Polski). W listopadzie 1944 roku, oddano do użytku odcinek Warszawa – Pruszków. W dniu 28 listopada 1844 roku, tym odcinkiem przejechał pierwszy oficjalny pociąg, który wiózł namiestnika Królestwa Polskiego, bandytę Iwana Paskiewicza i zaproszonych gości.

Kolejny odcinek kolejowy Pruszków – Grodzisk Mazowiecki oddano do eksploatacji w dniu 14 czerwca 1845 roku.

W Warszawie zbudowano Dworzec Wiedeński, który był gotowy w 1845 roku. Dworzec nie zachował się do obecnych czasów (2023 rok). W jego miejscu znajduje się obecnie stacja metra „Centrum”.

W tym czasie, trwały już pace na pozostałych odcinkach szlaku. W dniu 15 października 1845 roku, linia została doprowadzona do Skierniewic i Łowicza. W dniu 2 września 1846 roku, odjechał pierwszy pociąg z dworca w Piotrkowie w kierunku Warszawy. W literaturze można spotkać informację, że pierwszy pociąg z Piotrkowa odjechał w listopadzie 1846 roku. Był to pociąg który wiózł namiestnika Królestwa Polskiego, bandytę Iwana Paskiewicza, co zapisano w kronikach. Ale nie był to pierwszy pociąg w Piotrkowie.

W dniu 1 grudnia 1846 roku, był gotowy odcinek do Częstochowy, a 1 kwietnia 1848 roku, pierwszy pociąg dojechał do stacji Granica (Maczki, obecnie na terenie dzielnicy Sosnowca).

Na szlaku zbudowano 27 stacji. Była to wówczas najdłuższa linia kolejowa w Europie – 310,396 km, zbudowana przez jedną spółkę. Od dnia 1 października 1848 roku, była możliwa podróż koleją z Warszawy do; Krakowa, Wrocławia, Bogumina. Podróż do Wiednia była możliwa od 1856 roku.

Już w pierwszych latach linia otrzymała pierwsze odgałęzienia. W 1859 roku, otwarto pierwsze połączenie Ząbkowice – Sosnowiec, które bezpośrednio połączyło Królestwo Polskie z Prusami (nie przez Galicję). W 1862 roku, otwarto połączenie Łowicz – Aleksandrów Kujawski. W 1865 roku, inna prywatna spółka zbudowała połączenie Koluszki – Łódź (obecnie Łódź Fabryczna).

Szlak przynosił dobre dochody, które pozwalał na modernizację infrastruktury. Podkłady sosnowe wymieniano na dębowe, a szyny żelazne na szyny stalowe. To pozwalało na używanie cięższych lokomotyw i składów. Pierwsze lokomotywy opalane drewnem wymieniono na lokomotywy opalane węglem kamiennym, które były cięższe i miały większą siłę pociągową. Szlak wykorzystano głównie do transportu węgla kamiennego, drewna, wyrobów tekstylnych oraz płodów rolnych.

W okresie 1860 – 1880, ułożono drugi tor, co zwiększyło przepustowość szlaku i zwiększyło bezpieczeństwo podróży.

Do 1857 roku, eksploatacja kolei była w rękach skarbu Moskwy. Potem była w rękach Polskich przemysłowców. W 1912 roku, szlak Warszawa – Granica został upaństwowiony przez władze moskiewskie. W 1918 roku, po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczypospolitą Polskę, szlak włączono do powstałego PKP – Polskie Koleje Państwowe.

Trasa: Warszawa – Pruszków – Grodzisk Mazowiecki – Żyrardów (Ruda Guzowska) – Skierniewice – Koluszki – Piotrków Trybunalski – Radomsko – Częstochowa – Poraj – Myszków – Zawiercie – Łazy – Ząbkowice – Strzemieszyce Południowe – Granica (Maczki).

Odgałęzienia: Skierniewice – Łowicz (łącznik do Kolei Warszawsko-Kaliskiej). Łowicz – Aleksandrów Kujawski. Koluszki – Łódź Fabryczna (Kolej Fabryczno-Łódzka). Ząbkowice – Sosnowiec.

Obecnie (2023 rok) szlak Warszawsko – Wiedeński to jest linia kolejowa Nr 1, która rozpoczyna się rozjazdem na stacji Warszawa Zachodnia, która jest stacją węzłową. Są tutaj linie kolejowe Nr; 2, 3, 8, 20, 23, 42, 46, 85, 445, 447, 448, 784, 849, 850, 918, 919. Na 6,804 km jest stacja Warszawa Włochy. Na 8 km linii jest wiadukt, gdzie górą przebiegają linie kolejowe Nr 3 i 457. Następnie jest przystanek osobowy Warszawa Ursus, a po nim przystanek osobowy Warszawa Ursus Niedźwiadek. Następnie linia kolejowa przechodzi pod drogą krajową Nr S2, S8 (aleja Polskiej Organizacji Wojskowej). Następnie od północy, dochodzi linia kolejowa od stacji Warszawa Gołąbki. Następnie jest stacja kolejowa Piastów. Na 15,891 km, jest stacja Pruszków. Tutaj są linie kolejowe Nr 447, 512. Następnie są przystanki osobowe: Parzniew, Brwinów, Milanówek. Na 29,548 km, jest stacja węzłowa Grodzisk Mazowiecki. Są tu linie kolejowe Nr 4, 447. Następnie jest przystanek osobowy Jaktorów, 35,032 km. Tutaj odłącza się Centralna Magistrala Kolejowa (linia Nr 4), która na 37,700 km, przechodzi górą nad linią Nr 1. Następnie jest przystanek osobowy Międzyborów (40,468 km). Na 43,141 km, jest stacja Żyrardów. Następnie przekraczamy rzekę Pisa Gągolina, a po chwili drogę krajową Nr 50 oraz rzekę Sucha. Na 50,033 km, jest przystanek osobowy Sucha Żyrardowska. Na 51,959 km, jest przystanek osobowy Jesionka. Na 55,404 km, jest przystanek osobowy Radziwiłłów Mazowiecki. Przekraczamy rzekę Korabiewka. Na 60,779 km, jest przystanek osobowy Skierniewice Rawka. Tutaj jest koniec prostego odcinka linii od samej Warszawy. Na 62,000 km, była duża stacja Miedniewice, która została zlikwidowana. Dochodzą tu linie Nr 12, 529. Na 65,926 km. Jest stacja węzłowa Skierniewice. Są tutaj linie Nr 11, 12, 529, 558. Przekraczamy rzekę Skierniewka. Następnie mamy trójkąt kolejowy w kierunku Łowicza i Koluszek. Teraz zaczyna się odcinek szlaku, który kilkakrotnie zmienia kierunek. Mijamy rzekę Zwierzyniec i jest przystanek osobowy Dąbrowice Skierniewickie, 71,355 km. Przystanek osobowy Maków, 75,372 km. Przystanek osobowy Płyćwia, 80,131 km. Przystanek osobowy Lipce Reymontowskie, 84,710 km. Dopiero teraz szlak kieruje się zdecydowanie w kierunku południowym. Przystanek osobowy Krosnowa, 89,822 km. Przystanek osobowy Przyłęk Duży, 92,345 km. Stacja Rogów, 95,723 km. Tutaj jest także stacja Rogów Towarowy Wąskotorowy. Linia przekracza drogę krajową Nr 72. Przystanek osobowy Wągry, 99,610 km. Stacja węzłowa Koluszki, 105,194 km. Są tutaj liczne rozjazdy w kierunku Łodzi i Tomaszowa Mazowieckiego. Są tutaj linie kolejowe Nr 17, 534, 535, 536, 538 oraz łącznica 537 z wiaduktem nad linia Nr 1. Jest wiadukt z linią Nr 25, 107,700 km. Kiedyś była tutaj stacja Bęzelin. Przystanek osobowy Rokiciny, 114,176 km. Przekraczamy rzekę Wolbórka. Przystanek osobowy Wolbórka, 123,535 km. Stacja Baby, 129,944 km. Przejazd kolejowo-drogowy z drogą wojewódzka Nr 716. Przekraczamy rzekę Moszczanka. Przystanek osobowy Moszczenica, 133,825 km. Przystanek osobowy Jarosty, 138,545 km. Przekraczamy drogą krajową (S8, 12, 74, 91), wiaduktem pod drogą kołową. Stacja węzłowa Piotrków Trybunalski, 144,242 km. Rozjazd odgałęziający linii Nr 24, 146,420 km. Przystanek osobowy Milejów, 150,389 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 91. Stacja Rozprza, 156,555 km. Przystanek osobowy Luciążanka, 159,433 km. Przystanek osobowy Wilkoszewice, 162,533 km. Stacja Gorzkowice, 166,718 km. Przystanek osobowy Gorzędów, 171,660 km. Przystanek osobowy Kamieńsk, 175,004 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 91. Stacja Gomunice, 177,694 km. Przystanek osobowy Dobryszyce koło Radomska, 183,452 km. Stacja Radomsko, 189,133 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 42. Przekraczamy rzekę Radomka. Przystanek osobowy Bobry, 194,756 km. Przekraczamy rzekę Warta. Stacja Widzów Teklinów, 200,525 km. Przystanek osobowy Jacków, 202,758 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 91. Stacja Kłomnice, 208,201 km. Przystanek osobowy Rzerzęczyce, 210,606 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 91. Stacja Rudniki koło Częstochowy, 217,700 km. Łączenie się z linia kolejową Nr 146, z wiaduktem, 221,963 km. Rozjazdy Wyczerpy, 222,755 km. Przystanek osobowy Częstochowa Aniołów, 225,816 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 1. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 46. Stacja węzłowa Częstochowa Osobowa, 229,745 km. Są tutaj linie kolejowe Nr 701, 703. Stacja Częstochowa Towarowa, 232,527 km. Rozjazd w kierunku stacji Częstochowa Stradom. Przystanek osobowy Częstochowa Raków, 233,500 km. Są tutaj wiadukty z łącznicą Nr 703 i linią Nr 61, 235,600 km. Przystanek osobowy Korwinów, 239,158 km. Przekraczamy rzekę Warta. Stacja towarowa Poraj, 245,850 km, oraz rozjazd linii Nr 155. Przystanek osobowy Poraj, 246,950 km. Przystanek osobowy Masłońskie Natalin, 250,787 km. Przystanek osobowy Żarki-Letnisko, 254,088 km. Krzyżowanie z drogą wojewódzką Nr 789. Przystanek osobowy Myszków Nowa Wieś, 257,525 km. Krzyżowanie z drogą wojewódzką Nr 793. Stacja Myszków, 261,016 km. Przystanek osobowy Myszków Światowit, 263,442 km. Krzyżowanie z linią kolejową Nr 4 – Centralna Magistrala Kolejowa, 265,100 km, ale jeszcze nie połączone rozjazdami. Przystanek osobowy Myszków Mrzygłód, 266,370 km. Przystanek osobowy Zawiercie Borowe Pole, 270,300 km. Stacja węzłowa Zawiercie, 274,227 km. Rozjazdy łączące z linię Nr 4, 275,093 km. Rozjazdy torów Nr 214, 216. Krzyżowanie z drogą kołową – Obwodnica Poręby i Zawiercia. Stacja węzłową towarowa Łazy, 280,654 km. Inne linie kolejowe Nr 154, 160, 186. Stacja osobowa Łazy. Przystanek osobowy Wiesiołka, 284,313 km. Wiadukty z liniami Nr 154 i 160, 265,100 km. Przystanek osobowy Chruszczobród, 286,557 km. Krzyżowanie z drogą wojewódzką Nr 796. Przystanek osobowy Dąbrowa Górnicza Sikorka, 289,202 km. Stacja węzłowa Dąbrowa Górnicza Ząbkowice, 292,896 km. Inne linie kolejowe; 183, 133, 160, 186. Krzyżowanie z drogą krajową S1. Przystanek osobowy Dąbrowa Górnicza Pogoria, 295,726 km. Przystanek osobowy Dąbrowa Górnicza Gołonóg, 296,726 km. Stacja Dąbrowa Górnicza, 300,267 km. Przystanek osobowy Będzin Ksawera, 302,077 km. Krzyżowanie z droga wojewódzką Nr 910. Przystanek osobowy Będzin Miasto, 304,385 km. Stacja Będzin, 305,524 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 94. Stacja węzłowa Sosnowiec Główny, 309,544 km. Inne linie Nr 62, 660. Rozjazdy w kierunku stacji Sosnowiec Południowy. Most nad rzeką Brynica, a dalej most nad rzeką Rawa. Krzyżowanie z linią kolejową do stacji Katowice Szopienice Północne. Przystanek osobowy Katowice Szopienice Południowe, 312,910 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 79. Stacja węzłowa Katowice Zawodzie, 315,653 km. Krzyżowanie z drogą krajową Nr 86. Stacja węzłowa Katowice, 318,378 km. Rozjazd końcowy 318,686 km. Inne linie Nr 656, 137, 138, 139, 713.

Różnica w stosunku do oryginalnej trasy Warszawa – Granica (Mączki); Stacja węzłowa Dąbrowa Górnicza Ząbkowice, 292,896 km. Tutaj szlak skręca dokładnie na południe. Przy Hucie Katowice jest rozjazd i szlak „Wiedeński” skręca na wschód, aby po chwili ponownie skręcić na południe. Druga odnoga wiedzie do stacji Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce. Linia „Wiedeńska” krzyżuje się z drogą krajową Nr 94. Następnie krzyżuje się z linią kolejową Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce – Dąbrowa Górnicza Wschodnia. Następnie przekracza rzekę Bobrek i mija Las Sławków. Krzyżuje się z rozjazdami kolejowymi Euroterminalu Sławków. Dochodzi do miejscowości Maczki i jest na stacji Granica. Tutaj był przeładunek towarów z kolei Warszawsko – Wiedeńskiej, na pociągi kolei Austro-Węgierskiej. Kiedy usprawniono transport i większość towarów nie przeładowywano, pociągi przekraczały rzekę Biała Przemsza i kierowały się, albo na stację Szczakowa (na wschód, kierunek Kraków), albo na stację Mysłowice w zaborze Pruskim (kierunek zachodni).

Stacja kolejowa Piotrków Trybunalski.

Stacja kolejowa Piotrków Trybunalski została zbudowana w kierunku zachodnim od centrum miasta, w odległości 1,2 km od Rynku. Od strony wschodniej torów zbudowano dworzec kolejowy, a od strony zachodniej zaplecze techniczne. Zbudowano lokomotywownię, obiekty warszatowe, magazyny, budynki administracyjne, budynek spedycji, zasieki na węgiel i drewno. Nieco później lokomotywownię rozbudowano do układu wachlarzowego. Obecnie (2023 rok) obrotnica już nie istnieje. Była także wieża wodna w narożu budynku warsztatowego, a budynek jest zachowany. Zbudowano także budynek poczty i rampę załadunku towarów. Większość tych obiektów znajduje się na liście obiektów zabytkowych.

Wiele obiektów na stacji w Piotrkowie Trybunalskim było i jest przekazanych do dzierżawy. Między innymi budynek pomiędzy dworcem, a ulicą Juliusza Słowackiego, stojący przy Peronie 1, który jest zbudowany w stylu dworku. Budynek jest wpisany do rejestru zabytków. Obiekt ma 220 m kwadratowych powierzchni użytkowej. Ostatni remont budynku wykonano w 2012 roku. Nieruchomość wyposażona w instalację elektryczną, wodno-kanalizacyjną (własny węzeł sanitarny). Budynek jest ogrzewany piecem gazowym.

W okresie wielkiej wojny światowej dworzec został zniszczony. Praktycznie pozostały tylko mury. We wrześniu 1939 roku, ponownie dworzec został zniszczony. Odbudowę budynku dworca ukończono w 50-latach. W okresie 2010 – 2012, dworzec przeszedł ostatni generalny remont. Uroczyste otwarcie dworca po remoncie miało miejsce w dniu 19 lipca 2012 roku. Dworzec zachował swoją funkcję, są: kasy biletowe, poczekalnia, informacja kolejowa, toalety, placówki usługowe. Plac przed dworcem był bardzo duży i zapewniał pomieszczenie się wielu dorożek, karet i wozów. Obecnie jest tutaj centrum przesiadkowe; kolej, dworzec autobusowy, TAXI oraz liczne sklepy i placówki usługowe.

Budynki po zachodniej stronie torów już dawno, bo w 90-latach XX wieku, zostały przekazane różnym firmom, które nie są związane z koleją. Nadzór nad nimi sprawuje wojewódzki konserwator zabytków. Obok lokomotywowni jest były budynek warsztatowy, który w południowo-zachodnim narożniku ma wieżę ciśnień. Cały teren nadal należy do PKP PLK.

Stojąca przy dworcu kolejowym wieża wodna została zbudowana w okresie 1925-1927, czyli w okresie Drugiej Rzeczypospolitej. Obiekt ma wysokość około 50 m i jest zabytkiem Polskiej sztuki inżynieryjnej. W Piotrkowie były trzy wieże wodne.

Ze stacji poprowadzono kilka bocznic kolejowych do pobliskich fabryk. Po stronie zachodniej znajduje się bocznica zakładu PKP Energetyka. Południowa głowica rozjazdowa jest miejscem odgałęzienia kilku bocznic oraz linii kolejowej w kierunku Bełchatowa.

Obecnie (2023 rok) stacja posiada dwa perony. Peron 1 przy dworcu jest jednokrawędziowy i ma długość 280 m, a wysokość 0,35 m. Dojście na peron jest; z dworca, placu dworcowego, ulicy Juliusza Słowackiego oraz z kładki nad torami. Peron 2 jest wyspowy i ma długość 285 m, a wysokość 0,55 m. Dojście na peron jest z kładki oraz ulicy Juliusza Słowackiego.

Wzrost ruchu klejowego spowodował, że w kierunku południowym, za aleją Marszała Józefa Piłsudskiego (droga wojewódzka Nr 473), zbudowano koleją stację towarową, z kilkunastoma torami. Zbudowano tutaj ogromną wachlarzową lokomotywownię, z ponad 20-stoma stanowiskami. Obecnie (2023 rok) lokomotywownia nie jest używana. Zachowała się obrotnica. Zbudowano; następną wieżę ciśnień (z północno-wschodniej strony lokomotywowni), zasieki węglowe, liczne bocznice, magazyny i budynki służb kolejowych. Cały teren stacji towarowej ciągnie się na długości 1 375 m i ma powierzchnię 343 hektarów. Teren zamyka się ulicami: Czarna, Franklina Roosevelta, Wolska, Złota i Górna.

Opis zdjęcia: Nie używana lokomotywownia na stacji towarowej. Widok od strony ulicy Franklina Roosevelta.

W okresie 2013 – 2015, przeprowadzona została modernizacja linii kolejowej Nr 1. Zmieniono układ torowy. Wymienione zostało podłoże i szyny z podkładami oraz rozjazdy. Zlikwidowano jeden z torów głównych-dodatkowych w części pasażerskiej, a został poszerzony Peron 2 wyspowy. Dokonano uproszczenia obu głowic rozjazdowych: północnej i południowej. Zlikwidowano niektóre, zbędne rozjazdy. Dokonano także modernizacji sieci trakcyjnej, wymieniono niektóre słupy i sieć trakcyjną.

Sterowanie ruchem kolejowym jest prowadzone przez nastawnie „Pt" oraz „Pt2”. W nich są używane urządzenia mechaniczne, scentralizowane z sygnalizacją świetlną. Wymieniono większość sygnalizatorów świetlnych, które dostosowano do nowego układu torowego. Wszystkie główne rozjazdy mają napędy elektryczne. W ramach modernizacji dokonano likwidacji nastawni „Pt1”.

Stacja Piotrków Trybunalski jest obecnie (2023 rok) stacją o znaczeniu regionalnym z dużym ruchem osobowo-towarowym. W ciągu ostatnich 5 lat (2017 – 2021) stacja obsługiwała od 550 000 do 805 000 pasażerów rocznie.

W czerwcu 2023 roku, ze stacji Piotrków Trybunalski odjeżdżało 69 pociągów osobowych do: Białystok, Bielsko-Biała Główna, Częstochowa, Gdynia Główna, Hel, Katowice, Koluszki, Kołobrzeg, Kraków Główny, Krynica-Zdrój, Lublin Główny, Łeba, Łódź Fabryczna, Łódź Kaliska, Olsztyn Główny, Płock, Racibórz, Radomsko, Szklarska Poręba Górna, Warszawa Wschodnia, Wrocław Główny, Zakopane.

Lina kolejowa Nr 24.

Odkrycie złóż węgla brunatnego w regionie bełchatowskim, nastąpiło w grudniu 1960 roku. Wówczas prowadzono poszukiwania gazu ziemnego. W miejscowości Piaski stwierdzono występowanie złóż osadów węglowych. W związku z budową kopalni węgla brunatnego i elektrowni, zbudowano linię kolejową Nr 24; Piotrków Trybunalski – Bełchatów. Linii powstała w 1977 roku. Pierwszy projekt linii powstał w 1973 roku, a linia miała przebiegać z Piotrkowa Trybunalskiego przez Bełchatów i Zarzecze do stacji Osiny. W planach była elektryfikacja linii. W dalekich planach, linia Nr 24 miała stać się fragmentem magistrali kolejowej Lublin – Wrocław (odcinek Opoczno – Oleśnica). W 1977 roku, dokonano korekty przebiegu linii Nr 24 i przesunięto ją bardziej w kierunku północnym; Piotrków Trybunalski – Bełchatów – Biały Ług. Linia została ostatecznie otwarta dla ruchu w dniu 10 listopada 1977 roku. Część z bocznic kolejowych jest własnością PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna i nie podlega pod PKP PLK.

Obecna linia Nr 24: Rozpoczyna się na stacji Piotrków Trybunalski. Rozjazd odgałęziający jest na 2,178 km. Przystanek osobowy Wola Krzysztoporska, 11,650 km. Przystanek osobowy Bogdanów, 16,600 km. Stacja Bełchatów, 24,350 km. Przystanek osobowy Miasto Bełchatów, 26,600 km. Zarzecze to jest punkt linii innego właściciela – PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna.

Piotrków Trybunalski – kolej wąskotorowa.

W okresie 1902 – 2008, funkcjonowała Piotrkowska Kolei Wąskotorowa. Na terenie Piotrkowa Trybunalskiego linia się zaczynała i prowadziła do Sulejowa. Obecnie zachował się jedynie teren dworca wąskotorowego.

Opracował Karol Placha Hetman