Kraków 2022-03-10

Stacja kolejowa Kraków Podgórze.

Historia.

Stacja kolejowa Kraków Podgórze powstała w czasie uruchamiania Galicyjskiej Sieci Transwersalnej, czyli w 1884 roku. W tym czasie, miasto Podgórze nie miało własnej stacji. Podróżni z miasta Podgórze korzystali ze stacji Podgórze, obecnej stacji Kraków Płaszów. Z uwagi na odległość do stacji, złoty okres mieli dorożkarze. Dlatego władze miasta Podgórze zdecydowały o budowie stacji kolejowej bliżej miasta. Zwrócono się do władz w Wiedniu o zgodę na budowę nowej stacji. Władze w Wiedniu zezwoliły na budowę dworca, ale pieniędzy nie dały. Miasto ogłosiło zbiórkę datków. Zebrano kwotę na budowę niewielkiego drewnianego dworca, tylko z jedną niewielką poczekalnią. Dobrym miejscem dla budowy dworca była granica między Krzemionkami i Zabłociem. Dworzec uruchomiono w 1885 roku.

Szybko okazało się, że budynek jest za mały. Ponownie zwrócono się do władz w Wiedniu. Tym razem władze w Wiedniu dały materiały budowane, choć nie dały pieniędzy. Zbudowano nowy dworzec w stylu galicyjskim (austriackim). Dworzec istnieje do chwili obecnej, choć pełni teraz funkcje mieszkalne.

Opis zdjęcia: Budynek dworcowy Kraków Podgórze, zbudowany około 1890 roku. Tor kolejowy przebiegał z drugiej strony budynku, a z tej strony był plac przed dworcem. Teraz tory kolejowe biegną z drugiej strony, tak jak widać trakcję elektryczną. I jeszcze jedno. Graffiti na murach to jest zwykły wandalizm.

Stacja otrzymała nazwę Podgórze, a stacja która poprzednio miała nazwę Podgórze stała się obecną stacją Kraków Płaszów. Pierwszą nazwą stacji było Podgórze Miasto, następnie Kraków Podgórze. Podczas okupacji niemieckiej stacja nosiła nazwę Krakau Podgorze. Po wojnie powróciła Polska nazwa. W 1995 roku, stacja otrzymała nazwę Kraków Krzemionki, a w dniu 9 grudnia 2017 roku, powrócono do historycznej nazwy Kraków Podgórze.

Przez stację Podgórze przebiega główny szlak ze stacji Kraków Płaszów do Skawiny i dalej w kierunku Oświęcimia i Suchej Beskidzkiej (dawniej Sucha). W 1945 roku, szlak miał Nr 104, a w 1988 roku, Nr 135. Obecnie szlak ma Nr 94.

Pierwszą zmianą na jednotorowej linii między stacją Kraków Bonarka, a stacją Kraków Płaszów, była korekta szlaku. Początkowo od rejonu stacji Podgórze tory biegły w wąwozie trzema łukami oraz drewnianym wiaduktem nad obecną ulicą Wielicką. Tor przebiegał z południowej strony budynku dworca, a nie jak obecnie z północnej. Budynek dworca był wówczas ustawiony równolegle do toru. Ponieważ odcinek ten z powodu spadku terenu jest typowym odcinkiem górskim, dlatego tory zostały wydłużone poprzez zastosowanie łuków oraz zastosowano pochylenie odwrotne. Tego typu tor ułatwia wyhamowanie pociągu przy zjeździe w dół lub wydłużenie podjazdu w kierunku przeciwnym. Obecnie (2022 rok) w tym sfarotorzu rosną drzewa. Ulica Lanckorońska oraz Aleja Pod Kopcem biegną równolegle do dawnego toru. Ulica Plac Przystanek była faktycznie placem przed dworcem.

Opis zdjęcia: W prawym dolnym rogu stacja Kraków Płaszów. Ciemna wijąca się linia to istniejący tor. Jasna szeroka linia to budowa nasypu pod nowy szlak. Można zlokalizować ulice: Wielicka, Limanowskiego, Lwowska oraz tory do stacji Kraków Główny.

Wspomniana korekta szlaku została rozpoczęta w 1943 roku, w czasie okupacji niemieckiej. Niemcy rozbudowę i modernizację linii kolejowych w Krakowie prowadzili z powodu uderzenia na swoich braci rosjan. Zmiana polegała na tym, że wytyczono nową trasę linii kolejowej, którą poprowadzono nowym długim łukiem i na nasypie, do stacji Kraków Płaszów. Planowano szlak dwutorowy. Rozpoczęte prace zakończono już po wojnie.

W 60-latach XX wieku, ponownie zmodernizowano układ torowy między stacją Kraków Bonarka, a stacją Kraków Płaszów. Zbudowano dwa dwutorowe szlaki. Pierwszy pozostał szlak do stacji Kraków Płaszów. Drugi to szlak, równoległy poprowadzono do stacji Kraków Prokocim Towarowy, z ominięciem torów przy peronach osobowych.

Ten pierwszy szlak Nr 94 Kraków Płaszów – Oświęcim, obecnie jest dwutorowy, zelektryfikowany i ma długość 64,50 km.

Ten drugi szlak otrzymał oznaczenie Nr 603 Kraków Prokocim Towarowy – Kraków Bonarka. Szlak ma długość 7,36 km. Szlak od samego początku był dwutorowy i zelektryfikowany.

Przez długie dziesięciolecia ruch osobowy na stacji (przystanku osobowym) Kraków Podgórze był duży. Korzystali z niego przede wszystkim pracownicy zakładów w Nowej Hucie: kombinatu hutniczego, elektrociepłowni, tytoni, zakładów mięsnych, prefabetu i wielu innych, którzy tutaj przesiadali się z pociągów na komunikację autobusową MPK. Byli to mieszkańcy Skawiny i okolic.

Nowa stacja Kraków Podgórze.

Nowa stacja Kraków Podgórze w porównaniu do starej stacji została przesunięta bliżej skrzyżowania ulic: Wielicka, Bolesława Limanowskiego, Powstańców Wielkopolskich i Aleja Powstańców Ślaskich oraz pętli autobusowej Podgórze SKA. Najnowszą z tych ulic jest Aleja Powstańców Ślaskich, która została oddana do użytku w 1979 roku, jako dwujezdniowa z trzema pasami ruchu każda. Od tamtej pory, skrzyżowanie to było kilkakrotnie modernizowane, włącznie z budową Estakady Obrońców Lwowa. Jednocześnie wykonano kilka tuneli dla pieszych w nasypach szlaków kolejowych. Przebudowywano także wiadukty kolejowe, aby poszerzyć ulice przechodzące pod nimi.

Przejeżdżają tu pociągi relacji: Zakopane, Bielsko Biała, Skawina, Wadowice, Kraków Główny, Kraków Płaszów. Na stacji jest około 30 połączeń w ciągu doby. W 2018 roku, stacja obsługiwała do 60 pasażerów w ciągu doby. W 2023 roku, kiedy zostaną ukończone wszystkie prace remontowo – modernizacyjne na szlaku E 30 (szlak Nr 91), ruch ulegnie zwiększeniu. Przewiduje się, że stacja będzie obsługiwała 70 pociągów w ciągu doby.

Stacja Kraków Płaszów jest węzłem przesiadkowym na komunikację miejską MPK: autobusy nr 143, 174, 178, 274, 301, 578, tramwaje nr 2, 6, 13, 24.

Stacja Kraków Podgórze ma dwa perony. Peron 1 ma dwie krawędzie i obsługuje pociągi na łącznicy szlak Nr 624, na odcinku Kraków Zabłocie – Kraków Bonarka. Połowa Peronu 1 jest umieszczona na filarach, a reszta na nasypie. Peron 2 ma jedną krawędź, przy którym zatrzymują się pociągi na szlaku Kraków Płaszów – Kraków Bonarka. Do dyspozycji podróżnych są schody, dwie windy i schody ruchome. Przystanek jest przystosowany do obsługi osób o ograniczonych możliwościach poruszania się. Na peronach jest oświetlenie, łąki, spoczynki, kosze na śmieci, gabloty informacji kolejowej, nagłośnienie. Nawierzchnia peronów jest antypoślizgowa. Ruch kolejowy na stacji Kraków Podgórze jest sterowany z nastawni Kraków Płaszów i nastawni wspomagającej Kraków Bonarka. Zamontowano nowe systemy i urządzenia SRK.

Stacja Kraków Podgórze, po remoncie, została oddana do użytku w dniu 9 grudnia 2017 roku, razem z nowymi estakadami kolejowymi. O estakadach kolejowych napisaliśmy w osobnym artykule.

Opis zdjęcia: Centralnie widoczny Peron 1 i dwa tory linii Nr 624. Dwa kolejne tory to linia Nr 603 Kraków Prokocim Towarowy – Kraków Bonarka. Tor po prawej stronie przy Peronie 2 to linia Nr 94 Kraków Płaszów – Oświęcim. Na horyzoncie widoczna Elektrociepłownia Kraków Łęg.

Opracował Karol Placha Hetman