Chabówka 2022-01-12

Lokomotywa Parowa TKt3-16.

Po wielkiej wojnie światowej rozwój parowozów był już daleko zaawansowany. Powszechnie stosowano przegrzewacz pary oraz hamulce z układem powietrznym. Standardowe lokomotywy osiągały już prędkość biegu 90 km/h i ciągnęły składy o masie do 1 500 ton. Był już wyraźny podział na lokomotywy pracujące na głównych szlakach i szlakach lokalnych.

Przy opracowaniu nowego parowozu wzięto pod uwagę doświadczenia zebrane z eksploatacji parowozów podczas wielkiej wojny. Postanowiono opracować parowóz znormalizowany, który mogły być produkowany w różnych fabrykach. Tak powstał znormalizowany parowóz typu BR86. Parowóz typu BR86 w prostej linii wywodził się z parowozów typu BR64. Produkcja parowozu typu BR86 była prowadzona w okresie 1927 – 1933, a po wybuchu drugiej wojny światowej w niektórych fabrykach w okupowanych krajach. Między innymi w HCP w Poznaniu, gdzie produkcja trwała w okresie 1940 – 1943. W Polsce zbudowano 73 maszyny. Łącznie wyprodukowano 775 parowozów typu BR86.

Parowóz wyróżnia się stosunkowo niskim naciskiem na oś, czyli 15 000 kg na jedną oś. Dlatego doskonale nadawał się na drugorzędne szlaki kolejowe, które miały słabsze torowiska. Dzięki układowi typu tendrzak, lokomotywa nie wymaga obrotnicy. Wielkość kół predestynowała parowóz zarówno do prowadzenia pociągów na szlaku, jak i do pracy manewrowej. Parowóz nadawał się do pracy na górskich szlakach. Parowóz ciągnął skład o masie 900 ton z prędkością 70 km/h.

Po drugiej wojnie światowej Polsce przyznano 46 parowozy typu BR86, które w PKP oznaczono seria TKt3. Ostatni parowóz TKt3-15 zakończył pracę w 1975 roku. Do chwili obecnej (2022 rok) zachowała się lokomotywa TKt3-16, która znajduje się w skansenie w Chabówce.

TKt3-16.

Lokomotywa została zbudowana w fabryce przemysłowca Ferdinanda Schichau w Elblągu. Zakłady Schichaua w Elblągu to były zakłady mechaniczne, w tym stocznia, które funkcjonowały w okresie 1855 – 1945. Lokomotywa została zbudowana w 1935 roku, miała numer fabryczny 3286, a oznaczenie na kolei DRG 86 240. W 1945 roku została przejęta przez PKP i otrzymała oznaczenie TKt3-16. Lokomotywa pracowała kolejno: od kwietnia 1945 w Poznaniu, od sierpnia 1946 roku w Jarocinie, od stycznia 1947 roku w Nysie, od października 1947 roku w Oświęcimiu, od listopada 1947 roku w Łodzi Kaliskiej, od lutego 1948 roku w Nowym Sączu, od sierpnia 1959 roku w Żaganiu, od kwietnia 1963 roku w Poznaniu, od maja 1963 roku w Chełmie, od października 1963 roku w Kielcach, od maja 1964 roku w Dęblinie. W czerwcu 1964 rok, parowóz został sprzedany dla pracy w przemyśle do KWK Zabrze. Lokomotywa pracowała do 1982 roku.

Dane T-T lokomotywy parowej TKt3:

Produkcja trwała w okresie 1927 – 1943. Układ osi 1’D1’, inaczej oOOOOo, a w Polsce mała litera "t". Masa własna parowozu 70 400 kg. Masa służbowa 88 500 kg. Długość 13,82 m. Wysokość 4,17 m. Średnica kół napędowych 1,40 m. Średnica kół tocznych 0,85 m. Ciśnienie w kotle 16 atm (at). Powierzchnia ogrzewcza kotła 117,7 m2. Powierzchnia przegrzewacza 47,0 m2. Powierzchnia rusztu 2,34 m2. Prędkość konstrukcyjna 70 km/h, a po modernizacji wózków tocznych 80 km/h.

Opracował Karol Placha Hetman