Chabówka 2022-01-10

Lokomotywa Parowa TKt1-63.

Parowóz niemiecki serii T14 był produkowany w fabryce Aktiengesellschaft für Lokomotivbau Hohenzollern, Düsseldorf w okresie 1914 – 1919, czyli w czasie wielkiej wojny światowej. Zbudowano ponad 500 egzemplarzy. Lokomotywa była zaprojektowana do obsługi lekkich pociągów na liniach lokalnych w rejonie Berlina oraz na trasach górskich. Zaletą lokomotywy była jednakowa prędkość jazdy do przodu i do tyłu oraz nie wymaga obrotnicy parowozów.

Lokomotywa otrzymała układ 1’D1’ (1-4-1), w Polsce oznaczenie mała litera „t”. Układ czterech osi napędowych dawał dużą siłę pociągową i szybkie rozpędzanie się do nominalnej prędkości biegu. Zarówno z przodu jak i z tyłu zamontowano jedną oś toczną, która pomagała lokomotywie wpisywać się w łuki. W lokomotywie umieszczono cztery skrzynie (zbiorniki) wodne; dwie po bokach kotła, trzecią nad tylną osią toczną, a czwartą nad pierwszą i drugą osią napędową.

Wbrew planom lokomotyw nie wprowadzono do węzła berlińskiego, bo zdecydowano się na jego elektryfikację. Lokomotywy wysłano na inne szlaki, głównie na linie górskie. Z uwagi na wybuch wielkiej wojny światowej lokomotywy z wagonami często wysyłano z zaopatrzeniem na front, a w drodze powrotnej zabierano rannych.

Po wielkiej wojnie światowej i po drugiej wojnie światowej, Polska otrzymała pewną liczbę tych lokomotyw. Były one bardzo wyeksploatowane. Część z nich udało się naprawić i 27 egzemplarzy eksploatowano. W Polsce w PKP otrzymały one oznaczenie TKt1. Lokomotywy skierowano na szlak Kraków – Zakopane. Parowóz ciągnął pociągi o masie do 2 000 ton.

Okazało się, że parowozy nie były pozbawione wad. W parowozie naciski na osie były rozłożone niewłaściwie. To powodowało, że ograniczono prędkość konstrukcyjną do 60 km/h, choć prędkość maksymalna wynosiła tylko 65 km/h. W dodatku parowozy okazały się awaryjne.

Na szlaku Kraków – Zakopane lokomotywy TKt1 zostały zastąpione lokomotywami parowymi polskiej konstrukcji OKz32.

Do chwili obecnej (2022 rok), zachował się tylko jeden egzemplarz TKt1-63, który jest prezentowany w skansenie Chabówka.

Parowóz TKt1-63.

Parowóz TKt1-63 jest prezentowany w skansenie Chabówka. Parowóz jest niekompletny i nieczynny. Nr fabryczny 3496. Był wyprodukowany w 1916 roku. Poprzednie oznaczenia KPEV Berlin 8589, a następnie od 1925 roku, DRB 93 108. Do PKP trafił w 1945 roku. Parowóz eksploatowano kolejno w DOKP Łódź, DOKP Katowice, MD Racibórz, MD Gliwice. W styczniu 1972 roku, parowóz skreślono ze stanu i odstawiono na wiele lat na boczny tor. W 1993 rok, lokomotywa została przewieziona do Suchej Beskidzkiej. W lutym 1994 roku, lokomotywa został przewieziona do skansenu Chabówka.

Dane T-T parowozu TKt1:

Układ osi 1’D1’ (1-4-1). Średnica kół napędowych 1,35 m. Masa służbową 97 600 kg, długość 13,80 m. Wysokość 4,24 m. Powierzchni ogrzewcza 160 m2. Powierzchnia ogrzewcza przegrzewacza 50,28 m2. Powierzchnia rusztu 2,56 m2. Prędkość konstrukcyjna 65 km/h. Najmniejszy promień łuku wynosi 120 m.

Opracował Karol Placha Hetman