Chabówka 2021-12-19

Parowóz TKb1-1479 w Skansenie Chabówka.

Parowóz TKb-1479 to najstarsza lokomotywa parowa zachowana w Polsce. Ta lokomotywa to typowy przedstawiciel lokomotyw przemysłowych powszechnie stosowanych w drugiej połowie XIX wieku. Również przypomina typową lokomotywę szlakową stosowana do połowy XIX wieku, z taką różnicą że tamte lokomotywy miały tender, dla zabranie większej ilości wody i węgla. Parowozy tego typu były produkowane przez wiele zakładów na terenie Austro – Węgier i Cesarstwa Niemieckiego. Parowozy tendrzaki były produkowane jako dwu- lub trzyosiowe. Takie lokomotywy były używane na kolejach lokalnych i przemysłowych. Obsługiwały osobowe koleje dojazdowe, ciągnęły lekkie pociągi towarowe oraz wykonywały prace manewrowe na stacjach i w zakładach produkcyjnych.

Parowóz TKb-1479 został zbudowany na zamówienie spółki linii kolejowych Magdeburg – Halberstadt. Są to dwa miasta w środkowych niemczech, które połączyła linia kolejowa, o długości 55 km. Parowóz ten został wyprodukowany w 1878 roku, w zakładach Schwartzkopff (BMAG) w Berlinie, z numerem fabrycznym 915. Właściciel lokomotywy nadał jej nazwę „Königstein”, co znaczy „Kamień Króla”. W tym czasie powszechna była praktyka nadawania parowozom imion własnych, tak jak statkom, a później samolotom.

W 1883 roku, lokomotywa została przekazana do Pruskich Kolei Państwowych z numerami, kolejno: „Magdeburg” 1455 i „Altona” 1663. W 1895 roku, nazwę zmieniono na „Berlin” 1479. W 1901 roku, po wycofaniu lokomotywy ze służby liniowej, została kupiona przez fabrykantów w Wierzchosławicach koło Inowrocławia. Służyła w cukrowni. W 1914 roku, cukrowania miała 60 km szlaków kolejowych i pracowało na nich 6 parowozów i 220 wagonów. Kiedy Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku, lokomotywa znalazła się na terenie Polski, i nadal obsługiwała cukrownię z pozostawioną nazwą „Berlin” 1479. W 1939 roku, Stocznia Gdańska (wówczas Danziger Werft) wykonała nowy kocioł dla tej lokomotywy. Od 1952 roku, lokomotywa pracowała w Suszarni Cykorii w Wierzchosławicach, a to był ten sam zakład produkcyjny. Lokomotywa służyła w przemyśle w Wierzchosławicach do 1970 roku.

W 1974 roku, lokomotywa trafiła do zbiorów Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. W 1992 roku, parowóz został odbudowany przez pracowników lokomotywowni Sucha Beskidzka i Chabówka. Lokomotywie nadano oznaczenie polskie TKb-1 1479, według oznaczeń stosowanych w PKP. Lokomotywa trafiła do Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, a następnie na stałe do Skansenu w Chabówce.

Dane T-T TKb1-1479:

Masa służbową 18 000 kg. Układ osi Bn2t. Długość całkowita 8,10 m. Średnica kół 1,10 m. Rozstaw normalnotorowy. Ciśnienie pary w kotle 10 atm (at). Powierzchnia ogrzewalna w kotle 57,0 m2. Powierzchnia rusztu 1 m2. Zapas wody 3,5 m3. Zapas węgla 1 000 kg. Prędkość konstrukcyjna 45 km/h.

Opracował Karol Placha Hetman