PKP Wałcz Raduń – Wierzchowo Pomorskie. 2021r.

Wałcz 2021-12-15

Była linia kolejowa Nr 416 Wałcz Raduń – Wierzchowo Pomorskie.

W 1898 roku, Wałcz połączono z Wierzchowem Pomorskim i dalej ze Złocieńcem, w kierunku północnym – zachodnim. W Polsce szlak otrzymał Nr 342, później Nr 363, ostatecznie Nr 416. Szlak miał długość około 38 km.

Były szlak kolejowy Nr 416. 2021 rok. Praca Karol Placha Hetman
Były szlak kolejowy Nr 416. 2021 rok. Praca Karol Placha Hetman

Linia kolejowa Nr 416 Wałcz Raduń – Wierzchowo Pomorskie to szlak kolejowy który już nie istnieje. Szlak pełnił rolę lokalnego połączenia. Został wybudowany w czasach pruskich w dwóch etapach. W dniu 03 grudnia 1898 roku, otwarto odcinek Wałcz Raduń – Rudki, a w dniu 10 listopada 1900 roku, odcinek Rudki – Wierzchowo Pomorskie. Szlak Kalisz Pomorski – Mirosławiec – Wierzchowo Pomorskie – Złocieniec; już istniał, dlatego pociągi ze stacji Wałcz Raduń mogły dojeżdżać od razu do Złocieńca.

Właścicielem szlaku była spółka Lenz & Co GmbH. W chwili wybuchu drugiej wojny światowej, w grudniu 1939 roku, linia została podporządkowana firmie państwowej Landesbahndirektion Pommern, czyli niemieckiej dyrekcji kolei krajowych – Pomorze. Firma zarządzała kolejami normalnotorowymi i wąskotorowymi od Szczecina aż po Słupsk. To właśnie te koleje, w okresie 1945 – 1946 były ofiarą rosyjskiej grabieży. W 1946 roku, już za czasów Polskich przywrócono ruch towarowy i osobowy na szlaku Wałcz Raduń – Wierzchowo Pomorskie.

W 50-60-latach XX wieku, szlak obsługiwały lokomotywy parowe. Bardzo często tam używano lokomotyw Tkt3. Lokomotywa TKt3 to jest lokomotywa typu tendrzak konstrukcji niemieckiej (znormalizowany typ BR86) wywodzący się od parowozów BR24 i BR64 produkowany w okresie 1927 – 1933 przez różne zakłady niemieckie, a od 1939 roku również w krajach okupowanych, między innymi w zakładach H. Cegielski w Poznaniu. Konstrukcja lokomotywy o małym nacisku osi, zaledwie 17 000 kg, była przewidziana do obsługi pociągów na liniach drugorzędnych, o słabszym torowisku i niewielkich odległościach pomiędzy stacjami. Zaletą lokomotywy jest jednakowa prędkość zarówno w przód jak i w tył, co przy braku obrotnic na małych stacjach końcowych ułatwia eksploatację.

Tkt3-16. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Tkt3-16. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Do lokomotywy doczepiano wagony osobowe typu „boczniak” lub nowsze wagony przechodnie z okrytymi pomostami. Lokomotywa ciągła dwa lub trzy wagony. Lokomotywy parowe na szlaku Nr 416 były eksploatowane bardzo długo. W 80-latach stosowano lokomotywy spalinowe typu SM42 i wagony typu „Ryflak” i „Bonanza”.

Wagon boczniak trzyosiowy. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Wagon boczniak trzyosiowy. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Wagon boczniak dwuosiowy. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Wagon boczniak dwuosiowy. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Wagon przechodni z odkrytym pomostem. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Wagon przechodni z odkrytym pomostem. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Linia Nr 416 została zbudowana najniższym kosztem. Poprowadzono ją wzdłuż dróg samochodowych, bez konieczności budowy wiaduktów. Wszystkie przejazdy były na tym samym poziomie i w większości nie wyposażone w szlabany. Szlabany były tylko na przejeździe w Wałczu w ciągu ulicy Nowomiejskiej oraz w Wierzchowie Pomorskim w ciągu ulicy Długa i Szkolna. Wszystkie przystanki miały niskie perony i małe magazyny. Linia była jednotorowa i nigdy nie była zelektryfikowana. W miejscowości Świerczyna Drawska była mijanka. Na szlaku nie było semaforów, a jazda odbywała się po uzgodnieniach telefonicznych i zgodnie z rozkładem. Semafory kształtowe są tylko na stacji Wałcz Raduń i Wierzchowo Pomorskie. Przejazdy drogowo – kolejowe były o nawierzchni drewnianej. W 70-latach XX wieku, nawierzchnia drewniana została zastąpiona prefabrykowanymi płytami betonowymi. Niektóre z tych przejazdów istnieją do chwili obecnie (2021 rok).

Po wyjeździe z Wałcza szlak prowadził przez liczne obszary pól uprawnych, a od miejscowości Rudki szlak prowadził głównie przez tereny leśne. Różnica wysokości w terenie była niewielka, dlatego pociągi poruszały się sprawnie. Jednak były liczne łuki, które nie pozwalały na rozwijanie maksymalnych prędkości konstrukcyjnych. Dużym utrudnieniem dla maszynistów (mechaników) były niestrzeżone przejazdy kolejowe i nieodpowiedzialni użytkownicy dróg.

Linia była utrzymywany w należytym stanie. Wymieniano drewniane zniszczone podkłady na nowe, a w 80-latach nawet na podkłady betonowe na znacznej długości, między miejscowością Świerczyna Drawska a Bęblino.

Ruch pasażerski na szlaku Nr 416 wstrzymano w 1992 roku. Ruch towarowy realizowano do 1995 roku. Rozbiórkę linii zapoczątkowano w 2010 roku, na terenie miasta Wałcz, na długości około 0,56 km. Rozebrano tory od pierwszego rozjazdu na terenie stacji Wałcz Raduń, do granicy miasta. Tereny te włączono do prywatnych działek. W 2014 roku, rozpoczęto rozbiórkę pozostałego szlaku. Główne prace rozbiórkowe prowadzono w 2016 roku. W tym czasie torowisko było już bardzo zachwaszczone, a w terenach leśnych rosły już drzewka, samosiejki. Prace rozbiórkowe zakończono w listopadzie 2016 roku. Pozostał fragment torowiska wchodzący w skład stacji kolejowej Wierzchowo Pomorskie, który jest traktowany jako bocznica. Były plany, aby po byłej drodze żelaznej zbudować ścieżkę rowerową.

Przystanki kolejowe na szlaku Nr 416: Wałcz Raduń 0 km, 113 m nad poziomem morza, Wałcz Paszutil 2,77 km, 111 m nad poziomem morza, Kłębowiec 5,78 km, 111 m nad poziomem morza, Karsibór 10,07 km, 120 m nad poziomem morza, Kolno Wałeckie 12,81 km, 126 m nad poziomem morza, Rudki 18,04 km, 136 m nad poziomem morza, Kłosowo 19,25 km, 133 m nad poziomem morza, Wielboki 22,43 km, 137 m nad poziomem morza, Świerczyna Drawska 24,71 km, 138 m nad poziomem morza, Sośnica Pomorska 28,99 km, 141 m nad poziomem morza, Bęblino 31,56 km, 147 m nad poziomem morza, Wierzchowo Pomorskie 37,87 km, 141 m nad poziomem morza.

Opracował Karol Placha Hetman

Kategorie: