Kraków 2021-10-08

Spalinowy Zespół Trakcyjny SA133 Pesa 218M.

Pesa 218M to jest dwu-wagonowy normalnotorowy SZT (Spalinowy Zespół Trakcyjny). Pociągi te były produkowane w okresie 2005 – 2015, przez Zakłady Pesa w Bydgoszczy. Pociąg Pesa 218M obejmuje rodzinę, która otrzymała oznaczenia typ SA131, SA132, SA133 i SA134.

Opis zdjęcia: Pociąg SA133-005 kończy kurs Lotnisko Balice – Kraków Główny.

Opis zdjęcia: Pociąg SA133-005 stoi na przystanku końcowym Kraków Balice koło lotniska Balice. Była to pierwsza stacja kolejowa na lotnisku Balice, która była użytkowana w okresie 2007 – 2013.

Geneza pociągu Pesa 218M.

W 2000 roku, doszło do kolejnej drastycznej likwidacji osobowych połączeń kolejowych w Polsce. Likwidacja dotknęła głównie połączenia lokalne na niezelektryfikowanych liniach. Prawdą jest, że połączenie te były obsługiwane dużymi lokomotywami spalinowymi, a przewoziły małą liczbę pasażerów. Zakłady Pesa już w 2001 roku, przystąpiły do opracowania mniejszych osobowych wagonów silnikowych. Pierwszy powstał wagon silnikowy Pesa 214M.

Szybko przystąpiono do budowy zestawu dwu-wagonowego. Drugi wagon miał być doczepny bez silnika lub z silnikiem. Pierwotnie planowano połączenie dwóch wagonów silnikowych Pesa 214M. W projekcie proponowano zlikwidowanie jednej z kabin maszynisty i w tym miejscu zamontować przejście międzywagonowe dla pasażerów i obsługi. Taki pociąg miał mieć długość 49 m. Każdy wagon miał mieć dwa wózki; jeden napędowy i jeden toczny. Ten nowy pociąg dwu-wagonowy miał otrzymać oznaczenie Pesa 217M.

Lecz ostatecznie w 2005 roku, Pesa zdecydowała się na nieco inną konstrukcję. Wagony zostały połączone jednym wózkiem tocznym typu Jacobsa. Zbudowano pierwszy pociąg Pesa 218Mx typu SA131-001, który został zamówiony przez władze województwa pomorskiego.

Pociąg Pesa 218Mx był rozwinęły do Pesa 219M Atribo, czyli pociągu 3-wagonowego. Tę wersję pociągu produkowano od 2007 roku.

W kolejnych latach w zakładzie w Bydgoszczy opracowano kolejną generację SZT 2-wagonowych o oznaczeniu 223M Link, z czołem charakterystycznym dla nowych lokomotyw i EZT z Bydgoszczy.

Seria SA131 – SA134.

Kiedy nowym pociągom miano nadać oznaczenie serii typu, powstał niewielki problem. Pociąg zakwalifikowano jako „autobus szynowy”, czyli przynależy mu określenie SA. Ale obowiązujący od 1970 roku, system oznaczeń wagonów spalinowy (SA101 – SA110) już się wyczerpał. Zdecydowano o dodaniu kolejnych oznaczeniach od SA131 w górę. Zbudowano tylko jeden pociąg Pesa 218M typu SA131. Pociągi Pesa 218Ma i 218Mb oznaczono SA132. Kolejne zmodernizowane pociągi oznaczono SA133 i SA134.

Pierwsze pociągi zostały zamówione przez operatorów w grudniu 2004 roku. Po jednym pociągu zamówiły UM Województwa Pomorskiego, Województwa Wielkopolskiego i Województwa Dolnośląskiego. Od 2006 roku, kolejne województwa zamawiały już po 2-3 pociągi.

W dniu 6 lipca 2006 roku, podpisano umowę na dostawę 2 pociągów SZT typu Pesa 218Mc dla UM Województwa Małopolskiego dla obsługi połączeń Kraków Główny – Lotnisko Balice. W 2007 roku, dostarczono dwa pociągi AS133-004 i AS133-005. W ramach tego kontraktu, dodatkowo zamówiono czterech pociągi serii EN81 typu 308B (1-wagonowe). Pierwszy pociąg Pesa 218Mc seria SA133-004 rozpoczął kursować w dniu 2 marca 2007 roku. W 2014 roku, ze względu na modernizację i elektryfikację linii na lotnisko, wszystkie małopolskie SA133 oraz pociągi Kolzam SA109 zostały przekazane Województwu Pomorskiemu oddziałowi PolRegio.

Pociągi SA133 spisywały się dobrze. Jednak w 2015 roku, w trakcie przeglądów okazało się, że wózki toczne Jacobsa typu 37AN doznają uszkodzeń w postaci pęknięcia ramy wózka. Zlecono przeglądy wózków co dwa tygodnie. Gdy stwierdzano pęknięcia wózki wymieniano na nowe.

W trakcie remontów poziomu P4 pociągi są malowane z zewnątrz i wewnątrz. Wymienia się fotele. Często doposaża się pociągi w gniazdka 230 V dla pasażerów i w internet wifi. Montowane są nowe automaty biletowe. Montowany jest system zliczania pasażerów, który na bierząco przekazuje te informacje mechanikowi i do centrali operatora. Czasami modernizuje się system odprowadzania wody deszczowej (rynienki i odpływy).

Konstrukcja pociągu Pesa 218M.

SZT Pesa 218M to pociągi 2-wagonowy. Pociąg we wnętrzu jest jednoprzestrzenny. Nie ma drzwi między wagonowych. Pociąg ma masę 76 000 kg – 82 000 kg.

Pociąg ma trzy wózki. Wózki skrajne są napędowe dwuosiowe poruszane silnikiem spalinowym diesla. Do napędu zastosowano silnik typu PowerPack z przekładnią hydrauliczną. Zastosowano silniki: MAN D2876LUE623, o mocy 382 kW, Voith R2876T3-390, o mocy 390 kW, MTU 6H1800R81, o mocy 350 – 360 kW. Z silnika wychodzi wał napędowy, który biegnie do przekładni pierwszej osi. Z tej przekładni wychodzi kolejny wał, który łączy się z przekładnią drugiej osi napędowej. Tego typu napęd można zastosować do SZT 3-wagonowych. Pociąg ma dwa zbiorniki oleju napędowego o pojemności 580 litrów każdy lub 650 lub 750 litrów.

Zawieszenie pociągu posiada dwa stopnie usprężynowania. Pierwszym są elementy metalowo-gumowe, natomiast drugim sprężyny pneumatyczne, za pomocą których pudło jest przymocowane do wózków. Większość wyposażenia i osprzętu pociągu umieszczono pod pudłami wagonów: akumulatory, zbiorniki paliwa (olej napędowy), zbiorniki powietrza, sprężarki, „PowerPack”.

Pudła wagonów poszczególnych typów różnią się szczegółami. Pudła są wykonane z przestrzennej stalowej kratownicy, wykonanej z profili zamkniętych. Poszycie wykonano z blach ze stopów aluminiowych, które montowano metodą klejenia. Ściany czołowe wykonane są z tworzywa sztucznego. Okna są wklejane. Zastosowano drzwi automatyczne typu odskokowo-przesuwne. Liczba drzwi zależała od zamawiającego. Zwykle każdy wagon ma jedną parę drzwi na każdą stronę. Szerokość wejścia do wagonu wynosi 1,30 m. Wysokość wejścia to 0,60 m od główki szyny. Drzwi mogą być otwierane przyciskiem przez pasażerów lub przez maszynistę. Zamykanie drzwi realizuje maszynista.

Przy drzwiach są niewielkie parawany, o szerokości około 0,50 – 0,60 m. W pociągu jest zwykle jedna toaleta typu zamkniętego, przystosowana do obsługi inwalidów. Pasażerowie mają informacje pasażerską wyświetlaną na monitorach LCD. W pociągu jest monitoring.

Do ogrzewania pociągów stosuje się ciepło pochodzące z układu chłodzenia silników diesla w formie agregatu grzejnego Webasto Thermo 350. Przy drzwiach wejściowych dodatkowo zamontowano elektryczne nawiewy. Do chłodzenia i wentylacji pociągu stosuje się klimatyzację. Parametry klimatyzacji zależały od zamawiającego. Klimatyzatory są zamontowane na dachu pudła wagonu.

Podłoga w pociągu jest w około 50 % niska (0,60 m od główki szyny) oraz w około 50 % podłogi wysokiej i schodów (rejon wózków). Rodzaj foteli pasażerskich, ich układ, kolor tapicerki; zależał od zamawiającego. Pociąg ma maksymalnie 175 miejsc siedzących. Zwykle w pociągu jest 134-146 miejsc siedzących.

Dane T-T SA133:

Układ osi: B’2’B’. Długość 41,70 m. Szerokość 2,89 m. Wysokość 4,13 m. Pociąg ma masę 82 000 kg. Prędkość konstrukcyjna 120 km/h. Średnica kół 0,84 m. Silnik spalinowy Voith R2876T3-390, o mocy 2 x 390 kW. Przekładnia hydrauliczna Voith T211re.4.

Opracował Karol Placha Hetman