Miechów 2021-08-25

Miechów.

Miechów to miasto w województwie Małopolskim. Jest siedzibą powiatu Miechowskiego i gminy miejsko-wiejskiej Miechów. Miechów położony jest w odległości 41 km od Krakowa i 78 km od Kielc. Miechów leży nad potokiem Miechówka, na Wyżynie Miechowskiej, która leży w województwie Małopolskim i Świętokrzyskim. Jest to część Niecki Nidziańskiej. Ma bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu. Są liczne wzniesienia i doliny. Jest to obszar typowo rolniczy z niewielkimi obszarami leśnymi. Użytki rolne stanowią aż 88 % powierzchni gminy. Miasto Miechów w 2019 roku miało 11 569 mieszkańców i ma powierzchnię 15,49 kilometrów kwadratowych. Przez miasto Miechów przebiegają ważne szlaki komunikacyjne w kierunkach północ-południe (trasa krajowa E-7) i wschód-zachód (droga wojewódzka 783). Wkrótce zostanie ukończona autostrada A-7. Od 2020 roku w Miechowie funkcjonuje komunikacja miejska obsługiwana elektrycznymi autobusami.

Historia Miechowa.

Miasto Miechów było własnością klasztoru zakonu bożogrobców w Miechowie. Centralnym punktem miasta jest Bazylik Mniejsza. Na centralnej wieży świątyni, na Hełmie umieszczono kulę symbolizującą Ziemię, a na niej (w 2006 roku) umieszczono postać Chrystusa Zmartwychwstałego. Kardynał Karol Wojtyła wielokrotnie odwiedzał Miechów, a jako papież święty Jan Paweł Drugi Wielki podniósł godność świątyni do rangi Bazyliki Mniejszej w dniu 10 kwietnia 1996 roku.

Miejscowość powstała w XII wieku i stanowiła posiadłość rodu Gryfitów Świebodziców, których herb Gryf stał się również herbem miasta Miechów. Za założyciela miasta historycy uznają krzyżowca Jaksę Gryfitę z Miechowa, który po udziale w wyprawach krzyżowych sprowadził tutaj z Jerozolimy kilku rycerzy z zakonu rycerskiego Bożogrobców oraz kilku kanoników reguły Świętego Augustyna. Rycerze i zakonnicy sprawowali opiekę na grobem Chrystusa Pana i zbudowali świątynię. Świątynię i klasztor zbudowano w 1162 roku. Poświęcenia świątyni i klasztoru dokonano w 1170 roku. Zakonnicy przybrali nazwę Miechowici, od nazwy wsi. Replika Grobu Chrystusa przy miechowskim kościele została zbudowana około 1530 roku. Był zwyczaj, aby każdy katolik przynajmniej raz w życiu odwiedził Grób Jezusa Chrystusa w Jerozolimie. Z uwagi na duży koszt takiej pielgrzymki i częste wojny na Bliskim Wschodzie, pielgrzymi udawali się do Miechowa. Pielgrzymi uzyskują takie same odpusty jak w Jerozolimie.

Miasto Miechów prawa miejskie uzyskało w 1290 roku. W 1795 roku, w wyniku trzeciego rozbioru Polski Miechów znalazł się w zaborze austriackim, zaś w 1807 roku wszedł w skład Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu Królestwa Kongresowego Miechów został stolicą obwodu i powiatu w województwie krakowskim z siedzibą w Kielcach, w 1816 roku. W 1819 roku, rosjanie dokonali kasaty zakonu bożogrobców w zaborze rosyjskim i zakonnicy opuścili Miechów. W 1863 roku, w wyniku Powstania Styczniowego miasto zostało podpalone i zniszczone przez Rosjan. Ale miasto nie upadło, a mieszkańcy pozostali na swoich zgliszczach. Z czasów rosyjskich pozostał kompleks budynków koszarowych i magazynowych przy ulicy Henryka Sienkiewicza 32.

W 1897 roku, zbudowano kompleks koszarowy zaborczych wojsk rosyjskich, przy obecnej ulicy Henryka Sienkiewicza 32. W 1918 roku, koszary zajęło Wojsko Polskie. Podczas drugiej wojny światowej byli tutaj żołnierze niemieccy. Od 1945 roku, koszary były siedzibą Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Milicji Obywatelskiej. W 90-latach XX wieku koszary opustoszały. Obecnie działa tu firma produkująca bombki choinkowe.

W mieście rozwijał się przemysł. Była destylarnia, browar, mydlarnia, dwie cegielnie, piekarnie, cukiernie.

Podczas drugiej wojny światowej niemcy włączyli Miechów w Generalną Gubernię. W Miechowie działała Armia Krajowa i Związek Walki Zbrojnej. Po drugiej wojnie światowej w Miechowie utworzyła się silna grupa ubeków, mocno wspierająca władze sowieckie. W okresie 1975–1998 miasto Miechów było w województwie Kieleckim.

Kolej w Miechowie.

Przez Miechów przebiega szlak kolejowy Nr 8 Warszawa Zachodnia – Kraków Główny. Szlak jest dwutorowy, a na niewielkich odcinkach jednotorowy (koło Krakowa i Warszawy). Szlak jest zelektryfikowany jako jeden z pierwszych w Polsce. Szlak ma długość 317 km. Najważniejsze miasta na trasie to: Warka, Radom, Skarżysko Kamienna, Kielce, Sędziszów, Kozłów, Miechów i Słomniki. Na całym szlaku wszystkich stacji i przystanków jest 77. Szlak jest wykorzystywany w ruchu pasażerskim i towarowym.

Odcinek pomiędzy stacjami Tunel – Radom był częścią Kolei Iwanogrodzko-Dąbrowskiej. Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska (rosyjskie Ивангородо-Домбровская железная дорога, Iwangorodo-Dombrowskaja żeleznaja doroga), również Droga Żelazna Iwangorodzko-Dąbrowska. Czyli obecnie stacje Dęblin – Dąbrowa Górnicza. Linia powstała w okresie 1883 – 1885, i miała długość 462 km. Była zbudowana jako szerokotorowa. Trzeba jednak pamiętać, że Rosjanie celowo nie rozwijali szlaków kolejowych w Królestwie Polskim, aby utrudnić wrogowi ewentualne działania wojenne. Ale w efekcie powstawało zapóźnienie gospodarcze. Niewielki przełom, w staraniach o uruchomienie kolei żelaznej, nastąpił w kwietniu 1875 roku, kiedy w Petersburgu wydano pozwolenie na budowę szlaku z Iwangorodu (Dęblina) do Dąbrowy (Dąbrowa Górnicza).

Kiedy Polska odzyskała niepodległość (1918 rok) szlak został przekuty na normalnotorowy. W 1934 roku, dobudowano odcinki które połączył Tunel – Kraków Główny oraz Radom – Warszawa Zachodnia. Nowe odcinki skróciły trasę z Warszawy do Krakowa, z pominięciem Śląska.

W 60-latach XX wieku szlak został zelektryfikowany. W dniu 28 maja 1960 roku, zelektryfikowano odcinek Kraków Batowice – Kraków Główny. W dniu 22 grudnia 1961 roku, zelektryfikowano odcinek Warszawa Zachodnia – Czachówek Południowy. Kolejne odcinki zelektryfikowane to: 8 września 1966 rok, Sędziszów – Tunel. 29 kwietnia 1967 roku, Kielce – Sędziszów. 1 października 1967 roku, Zagnańsk – Kielce. 28 grudnia 1967 roku, Radom – Zagnańsk. 22 kwietnia 1968 roku, Tunel – Kraków Batowice. 21 listopada 1969 roku, Czachówek Południowy – Radom.

Tunel pod Białą Górą.

W odległości 10 km od stacji Miechów, w kierunku Warszawy, znajduje się tunel kolejowy pod wzgórzem Biała Góra (416 m n.p.m.). Tunel stanowi element infrastruktury szlaku Nr 8, Warszaw – Kraków. Tunel powstał wyłącznie w rosyjskich celach militarnych. Wzgórze Biała Góra jest stosunkowo niewielkie, a jego obejście nie stanowiłoby problemu, o czym świadczyła budowa szerokotorowej linii LHS w 70-latach XX wieku, która biegnie częściowo równolegle szlaku Nr 8. Tunel stanowił element wspomnianego już szlaku Iwangorodzko-Dąbrowskiej. Tunel kolejowy został przewidziany przez projektantów jako element, który w razie wojny z Prusami lub Austro-Węgrami, może zostać wysadzony i utrudnić atak wroga.

W 1882 roku, rozpoczęto budowę pierwszego z dwóch tuneli. Na potrzeby budowy uruchomiono cegielnię, bo wnętrze tunelu wyłożono murem ceglanym. W dniu 27 lipca 1883 roku, ekipy drżące tunel z obu stron spotkały się. Tunel oddano do eksploatacji w dniu 25 stycznia 1885 roku. Długość tunelu wynosi 764 m. W tunelu ułożono szerokie tory. W tunelu, co 80 metrów zbudowano niewielkie komory (nisze) dla ukrycia się pracowników kolejowych przed nadjeżdżającym pociągiem. Są także dwie komory w kształcie litery „T” w celach strategicznych i magazynowych. W tunelu jest znaczy spadek w kierunku północnym, który wynosi 8 promili. Tunel biegnie niemal w linii prostej. Wejścia do tunelu obmurowano i zaopatrzono w daty 1882 – 1884, co oznacza początek i koniec budowy pierwszego tunelu. Gospodarstwa rolne, które były na wzgórzu zostały zlikwidowane, ludność została wysiedlona, a pola zalesiono. Był to pierwszy tunel kolejowy w Królestwie Polskim. Obecnie przez wzgórze przebiega granica gminy Kozłów i gminy Charsznica. Budowa tunelu była bardzo kosztowna, dlatego do drążenia równoległego, drugie tunelu przystąpiono dopiero w 1910 roku, a oddano do eksploatacji w 1912 roku. Drugi tunel jest oddalony od pierwszego o 40 m. Jego długość jest taka sama jak tunelu pierwszego, czyli 764 m. Inne dane mówią o długości 768 m. Obiektowi nazwę zawdzięcza pobliska stacja kolejowa Tunel.

W 1914 roku, zgodnie z planem tunele wysadzono. Odbudowano je już w Niepodległej Polsce, w 1920 roku. W 1934 roku, zbudowano linię ze stacji Tunel (Uniejów Rędziny) przez Miechów, Słomniki do Krakowa. W tej sytuacji znaczenie szlaku z Radomia i Kielc wzrosło. Obecnie szlak na odcinku Tunel – Sosnowiec Główny nosi oznaczenie Linia Nr 62. W trakcie Wojny Obronnej w 1939 roku, tunel nie został zniszczony. Natomiast został wysadzony w 1945 roku, przez wycofujące się wojsko niemieckie. Tunele odbudowano już w 1945 roku.

W 2005 roku tunelom nadano nazwy „August”, tunel zachodni (poprzednio „Ferdynand”) oraz „Włodzimierz”, tunel wschodni (poprzednio „Jan”). Bliźniaczy tunel miał być zbudowany w okolicach Suchedniowa. Do jego budowy nie doszło, bo rozpoczął się wielka wojna światowa.

Stacja kolejowa Miechów.

Stacja kolejowa w Miechowie, według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca lokalnego. Znajduje się ona na 277 km od Warszawy (Warszawa Zachodnia). Stacja powstała w wyniku zbudowania w 1934 roku, linii kolejowej ze stacji Tunel do Krakowa. Linia ta pozwoliła na dobre skomunikowanie Miechowa i Słomnik z Krakowem i Warszawą (Kielcami, Radomiem). Linię poprowadzono licznymi łukami, co pozwoliło na ograniczenie budowy licznych obiektów technicznych jak mosty i wiadukty.

Dworzec w Miechowie oddano do użytku w 1934 roku. Jest to prosty budynek w stylu modernistycznym, bardzo funkcjonalny. Ostatni remont dworca przeprowadzono w 2017 roku. W jego ramach wyburzono część budynku dworca od strony północnej. Dawniej mieściła się tutaj kolejowa przychodnia lekarska. Dworzec jest wyposażony w dwie kasy biletowe (nieczynne), biletomaty, bankomat, toalety, poczekalnię, wiaty rowerowe, system informacji pasażerskiej w postaci tablic elektronicznych i megafonów, monitoring anty-chuligański. Koszt inwestycji to 4,3 mln złotych. Ponowne, uroczyste otwarcie dworca nastąpiło w dniu 17 grudnia 2017 roku. Otwarcie było powiązane z uruchomieniem kursowania Kolei Małopolskiej do Miechowa i Sędziszowa.

Z uwagi na usytuowanie stacji kolejowej na nasypie, w prosty sposób zbudowano tunel dla podróżnych, aby ułatwić dojście do peronu wyspowego zarówno od strony miasta (od wschodu) jak i od zachodu. Ostatni remont peronu (obecnie Peron 1) został wykonany w 2013 roku. Peron 1 ma długość 280 m. W 2015 roku, zbudowano drugi Peron 2, jednokrawędziowy. Peron 2 ma długość 200 m.

Od samego początku stacja Miechów posiadała cztery tory główne i dwie bocznice. Zbudowano wieżę wodną i kilka obiektów magazynowych. Zadbano także o mieszkania dla pracowników PKP. Ruchem pociągów kieruje nastawnia i posterunek SKP.

W okresie 2018 – 2019 obok dworca zbudowano dwa parkingi dla 160 samochodów osobowych, w ramach idei Park & Ride. Od 2020 roku, przy dworcu jest przystanek autobusowy komunikacji w Miechowie, obsługiwany elektrycznymi autobusami.

Miechów Wąskotorowy.

Miechów Wąskotorowy to była stacja kolei wąskotorowej zbudowanej w czasach wielkiej wojny światowej w 1916 roku, na polecenie austriackiej administracji ziem okupowanych. Generalnie linia była częścią większego rosyjskiego kompleksu kolei wąskotorowych. Miechów był na szlaku z Kazimierzy Wielkiej do Charsznicy, czyli ze wschodu na zachód. Stacja leżała w odległości 10,710 km od Charsznicy. Linia została zamknięta dla ruchu osobowego w 1985 roku, a dla ruchu towarowego w 1990 roku. Linia została rozebrana. W Miechowie pozostał starszy budynek dworca (ulica Wspólna 8), drewniany szkieletowy z 1916 roku, nowszy budynek dworca (ulica Wspólna 8a), murowany pokryty dachówką z 1925 roku. Pozostały toalety, plac składowy i inne relikty kolejowe. Część byłego podtorza wykorzystano dla alejek rowerowych.

Opracował Karol Placha Hetman